Đức có Tân Thủ tướng theo trường phái bảo thủ

Ngày 6/5, ông Friedrich Merz, lãnh đạo Đảng Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU), đã được bầu làm Thủ tướng Đức trong vòng bỏ phiếu thứ hai tại Hạ viện sau thất bại ở vòng đầu tiên.

Trong phiên họp được tổ chức khẩn cấp vào chiều 6/5, 325 nghị sĩ đã bỏ phiếu ủng hộ việc ông Friedrich Merz trở thành tân Thủ tướng Đức, vượt qua con số 316 phiếu cần thiết.

Tổng thống Frank-Walter Steinmeier sau đó bổ nhiệm ông làm Thủ tướng Đức. Chiến thắng của ông Merz đến sau thất bại trong vòng bỏ phiếu đầu tiên, khi ông chỉ giành được 310 phiếu thuận.

Ông Merz ngày 5/5 cho biết "chúng ta đang sống trong thời đại với thay đổi, biến động sâu sắc và bất ổn lớn. Đó là lý do tại sao chúng ta biết rằng nghĩa vụ lịch sử của mình là dẫn dắt liên minh đi đến thành công".

Ông Merz từng cam kết sẽ phục hồi nền kinh tế đang suy yếu và củng cố vai trò của Đức tại châu Âu, trong lúc đối phó những biến đổi nhanh chóng của tình hình quốc tế sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump trở lại nắm quyền.

Tuy vậy giới phân tích nhận định, nhiệm kỳ của ông Merz sẽ bắt đầu trong tình thế bấp bênh: Cuộc bỏ phiếu hôm 6/5 đã phơi bày sự miễn cưỡng trong nội bộ liên minh của ông và mang lại cơ hội mới để đảng cực hữu AfD khuấy động nền chính trị.

Đảng Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU) của ông Merz đã thắng trong cuộc bầu cử hồi tháng 2, nhưng không giành đủ ghế để tự mình điều hành chính phủ.

Hồi tháng trước, ông công bố sẽ lập liên minh với đảng Dân chủ Xã hội (SPD) trung tả, một sự kết hợp hiếm hoi giữa hai đảng truyền thống của Đức nhằm đảm bảo đảng AfD, vốn về nhì trong cuộc bầu cử tháng 2, không nắm quyền.

Liên minh này kéo dài bức "tường lửa" chính trị, một biện pháp ngăn chặn các nhóm cực hữu mà các chính trị gia Đức duy trì từ sau Thế chiến II, nhưng ngày càng mong manh.

Liên minh của ông Merz có tổng cộng 328 ghế, và cuộc bỏ phiếu phê chuẩn thủ tướng thường chỉ mang tính thủ tục, chưa từng có thủ tướng nào trong lịch sử hiện đại của Đức thất bại ở vòng bỏ phiếu này.

Nhưng ông Friedrich Merz đã không thể gom đủ phiếu trong lần bầu chọn đầu tiên.

Ông Merz sinh ngày 11/11/1955 trong một gia đình Công giáo bảo thủ tại thị trấn Brilon, Bắc Rhine-Westphalia, miền trung nước Đức. Ông gia nhập nhóm thanh thiếu niên của Đảng CDU khi còn đi học.

Sau khi tốt nghiệp trường luật vào năm 1985, ông làm thẩm phán và luật doanh nghiệp trước khi tham gia vào chính trường toàn thời gian vào năm 1989 khi ông được bầu vào Nghị viện Châu Âu.

Sau khi phục vụ một nhiệm kỳ tại Nghị viện Châu Âu (1989-1994), ông Friedrich Merz được bầu vào Quốc hội liên bang Đức, nơi ông khẳng định mình là một chuyên gia trong chính sách tài chính hàng đầu trong CDU.

Đến cuối năm 2009, ông Merz hoàn toàn gia nhập khu vực tư nhân. Ông làm luật sư và cố vấn cấp cao tại công ty luật quốc tế Mayer Brown, cùng nhiều vị trí khác.

Ông cũng từng là Chủ tịch BlackRock Germany (chi nhánh Đức của BlackRock, tập đoàn quản lý tài sản lớn nhất thế giới) từ năm 2016 đến 2020.

Không chỉ là một luật sư doanh nghiệp, Friedrich Merz còn là một phi công tư nhân được cấp phép và sở hữu hai chiếc máy bay.

Năm 2018, ông tuyên bố trở lại chính trường. Vào ngày 15/11/2021, ông Friedrich Merz tuyên bố ứng cử trong cuộc bầu cử lãnh đạo CDU lần thứ hai trong năm. Ông được bầu làm lãnh đạo CDU vào tháng 12/2021 và nhậm chức vào tháng 1/2022.

Vào tháng 9/2024, ông Merz trở thành ứng cử viên được liên minh CDU/CSU chỉ định cho chức Thủ tướng Đức cho cuộc bầu cử liên bang năm 2025.

Nhiều nhà lãnh đạo châu Âu đã gửi lời chúc mừng và kỳ vọng vào tân Thủ tướng Đức Merz.

Trong bài đăng trên mạng xã hội X, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen nhấn mạnh: "Chúng ta sẽ cùng nhau làm việc vì một châu Âu mạnh mẽ và cạnh tranh hơn. Tôi mong được hợp tác chặt chẽ với ngài!".

Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa cũng gửi lời chúc mừng và bày tỏ mong muốn được cùng với ông Merz "thực hiện chương trình nghị sự chung đầy tham vọng của châu Âu".

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gửi gắm qua mạng xã hội X: "Chúng tôi chân thành hy vọng nước Đức sẽ trở nên mạnh mẽ hơn nữa và chúng ta sẽ thấy vai trò lãnh đạo của Đức được nâng cao hơn trong các vấn đề châu Âu và xuyên Đại Tây Dương".

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron bày tỏ hy vọng rằng, quan hệ giữa nước này và Đức sẽ được củng cố dưới thời Thủ tướng Merz, nói rõ: “Chúng ta phải đẩy nhanh chương trình nghị sự về chủ quyền, an ninh và khả năng cạnh tranh của châu Âu”.

Việt Hùng

Theo Guardian, AFP