EU lập kỷ lục mới về thặng dư thương mại với Nga
EU ghi nhận mức thặng dư thương mại với Nga đạt 1,5 tỷ euro trong quý III năm 2025, đánh dấu quý thứ hai liên tiếp khối này đạt thặng dư trong quan hệ thương mại song phương.
Toàn cảnh trạm bơm khí đốt Bovanenkovo của Nga ở bán đảo Yamal thuộc Bắc Cực. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo dữ liệu do Eurostat - đơn vị dữ liệu của Ủy ban châu Âu - công bố ngày 25/12, giá trị xuất khẩu từ Liên minh châu Âu (EU) sang Nga đã vượt giá trị nhập khẩu khoảng 1,5 tỷ euro trong giai đoạn từ tháng 7 đến tháng 9. Cụ thể, EU ghi nhận mức thặng dư thương mại với Nga đạt 1,5 tỷ euro trong quý III năm 2025, đánh dấu quý thứ hai liên tiếp khối này đạt thặng dư trong quan hệ thương mại song phương.
Diễn biến trên xảy ra trong bối cảnh thương mại giữa hai bên đã sụt giảm mạnh kể từ năm 2022, thời điểm EU áp đặt nhiều vòng trừng phạt đối với Nga liên quan đến xung đột tại Ukraine. Các biện pháp hạn chế này chủ yếu nhắm vào lĩnh vực xuất khẩu năng lượng, song cũng bao gồm nhiều mặt hàng khác như sắt, thép và than đá.
Đây là lần đầu tiên EU ghi nhận thặng dư thương mại hàng quý liên tiếp với Nga kể từ khi Eurostat bắt đầu tổng hợp dữ liệu vào năm 2002. Số liệu cho thấy trong giai đoạn này, xuất khẩu của EU sang Nga đã giảm 61%, trong khi nhập khẩu từ Nga giảm mạnh tới 89%. Tổng kim ngạch thương mại song phương trong 9 tháng đầu năm 2025 giảm 12,9% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 43,9 tỷ euro. Trong đó, giá trị nhập khẩu từ Nga đạt 21,7 tỷ euro, còn xuất khẩu của EU sang Nga đạt 22,2 tỷ euro.
Phân tích theo từng nhóm hàng hóa cho thấy thị phần nhập khẩu của Nga vào EU tiếp tục thu hẹp trên nhiều lĩnh vực trong quý III. Đối với khí đốt tự nhiên, thị phần của Nga trong tổng lượng khí đốt mà EU nhập khẩu đã giảm xuống còn 15,1%, so với mức 39% ghi nhận cách đây bốn năm.
Mặc dù suy giảm, Nga vẫn là nhà cung cấp khí đốt lớn thứ hai của EU. Kể từ năm 2022, phần lớn các quốc gia thành viên EU đã ngừng nhập khẩu trực tiếp dầu mỏ và khí đốt từ Nga, đồng thời triển khai kế hoạch loại bỏ dần nguồn năng lượng nhập khẩu từ nước này vào cuối năm 2027. Theo kế hoạch đó, phần lớn lượng khí đốt giá rẻ từ Nga sẽ được thay thế bằng các nguồn cung có chi phí cao hơn, trong đó có khí đốt từ Mỹ.
Trong bốn năm qua, thị phần khí đốt nhập khẩu của Mỹ vào EU đã tăng mạnh từ 24% lên 56%. Hồi tháng 7, Brussels đã đạt được thỏa thuận với Washington, theo đó EU cam kết sẽ thay thế dầu mỏ và khí đốt của Nga bằng nguồn năng lượng do Mỹ cung cấp.
Theo đánh giá, quá trình chuyển đổi này đã gây ra những tổn thất đáng kể cho nền kinh tế châu Âu, dẫn đến giá năng lượng tăng cao và tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm lại. Chủ tịch Duma Quốc gia Nga, ông Vyacheslav Volodin, đã chỉ trích chính sách trên, cho rằng khí đốt tự nhiên hóa lỏng của Mỹ có giá thành đắt đỏ và nhận định EU đang tự làm suy yếu nền kinh tế của chính mình.
Bộ Ngoại giao Nga cũng lưu ý rằng việc chuyển hướng khỏi nguồn năng lượng của Nga đã khiến EU thiệt hại khoảng 3,8% GDP tổng hợp trong năm 2024.
