Giá sắn xuống thấp, người dân lo lắng

Được mùa, mất giá

Năm 2024, xã Trung Lý (huyện Mường Lát) trồng 708,4ha sắn, tăng 428,4ha so với năm 2023 do mấy năm trở lại đây, giá sắn được các thương lái thu mua khá ổn định, đời sống kinh tế của nhiều hộ dân được cải thiện nhờ cây sắn. Thậm chí, người dân xem đây là loại cây trồng chủ lực, giúp bà con thoát nghèo. Vì vậy, các hộ dân đã tận dụng diện tích đất trống, đồi trọc hoặc nhổ bỏ các loại cây cho năng suất thấp đã trồng trước đó để trồng sắn. Tuy nhiên, từ cuối năm 2024 đến đầu năm 2025, giá sắn lại đang xuống rất thấp khiến người dân lo lắng vì cảnh “được mùa, mất giá”. Để giảm thiểu thiệt hại, nhiều hộ gia đình đã dừng thu hoạch, thu hoạch cầm chừng đợi giá sắn “ấm” lên.

Sắn được người dân thu hoạch, tập kết bên đường chờ thu mua. Ảnh: Nguyễn Chung.

Ông Lầu A Vàng - một người trồng sắn ở bản Cá Giáng, xã Trung Lý cho biết: Năm 2023, nhận thấy cây sắn đem lại lợi nhuận cao so với các cây trồng truyền thống khác, gia đình ông quyết định mở rộng diện tích trong năm 2024. Đến cuối năm, dù mới chỉ thu hoạch gần 1 nửa diện tích nhưng đạt sản lượng trên 35 tấn. Tuy nhiên, giá sắn năm nay giảm 1 nửa so với cùng kỳ năm 2023 khiến ông cảm thấy buồn. Đáng lo ngại hơn, ngay cả khi giá sắn xuống rất thấp nhưng số thương lái tìm đến mua cũng giảm nhiều do không tìm được đầu ra.

“Năm 2023, 1kg sắn có giá từ 2.800 - 3.500 đồng thì hiện tại chỉ còn từ 1.400 - 1.800 đồng/1kg. Do giá sắn xuống thấp, nhiều hộ dân chần chừ chưa thu hoạch. Hơn nữa ở 3 bản Cá Giáng, Cánh Cộng, Tà Cóm khi thu mua phải vận chuyển bằng thuyền qua sông, vì vậy giá cũng thấp hơn những nơi khác trong huyện. Năm nay, xem như người trồng sắn chúng tôi lấy công làm lãi” - ông Lầu A Vàng nói.

Tại xã Mường Lý, giá sắn ở đây cũng đang xuống rất thấp và người thu mua ít khiến bà con hết sức lo lắng. Ông Mua Seo Vư (trú bản Nàng 2) cho biết: Gia đình ông tận dụng diện tích đất đồi rừng trồng hơn 4ha sắn. Năm 2023, giá sắn đạt 2.900 đồng/kg, sau khi trừ mọi chi phí như: Giống, phân bón, công chăm sóc, 4ha sắn cũng cho thu về hơn 100 triệu đồng. Từ đầu năm đến nay, ông mới bán được gần 5 tạ sắn với giá 1.500 đồng/kg.

“Bà con trồng sắn ở Mường Lý đang trong tâm trạng rất lo lắng. Nếu không tìm được đầu ra, chúng tôi cũng chưa biết xử lý thế nào với diện tích và sản lượng sắn năm nay” - ông Mua Seo Vư bày tỏ.
Trước thực tế này, ông Vư cũng như nhiều hộ trồng sắn khác trong bản rơi vào tâm trạng chán nản. Nhiều gia đình vì sợ để quá thời vụ, củ sắn cho chất lượng kém đã tiến hành nhổ đại trà. Tuy nhiên, sắn sau khi được nhổ về chất đống đến 2 - 3 ngày vẫn chưa có thương lái đến mua.

Loay hoay tìm đầu ra

Ông Hà Văn Tuấn - Bí thư Đảng ủy xã Mường Lý cho biết: Hiện nay, toàn xã có hơn 1.000ha sắn, trong đó khoảng 600ha trồng sắn chất lượng cao có liên kết với Công ty cổ phần sản xuất chế biến nông lâm sản và vật tư nông nghiệp Phúc Thịnh đảm bảo, bao tiêu cho người dân. Số diện tích còn lại là bà con trồng tự phát, giá sắn xuống thấp khiến nhiều người dân thất thu.

Được biết, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng giá sắn xuống thấp là do thị trường tiêu thụ tinh bột sắn tại Trung Quốc đang bị ách tắc. Các công ty chế biến sắn thô và tinh bột sắn ở trong và ngoài tỉnh Thanh Hóa bị ảnh hưởng, ứ đọng hàng không xuất khẩu được, dẫn đến việc mua sắn cho người dân cũng cầm chừng, kéo giá sắn xuống thấp.

Để sản lượng sắn sau thu hoạch của bà con không bị tồn đọng, chính quyền các xã ở Mường Lát đang nỗ lực tìm kiếm, đấu mối với phía doanh nghiệp, đề nghị tạo điều kiện thu mua hết sản lượng sắn vụ năm nay cho người dân. Đồng thời đề nghị phía các công ty chế biến, mở rộng diện tích liên kết và cam kết bao tiêu trong những vụ tới để người trồng sắn có thể yên tâm tiếp tục sản xuất.

Nói về vấn đề trên, ông Trần Văn Thắng - Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Mường Lát cho biết: Tại Mường Lát, sắn chủ yếu được trồng xen canh với đất rừng sản xuất tại các xã Trung Lý, Mường Lý, Pù Nhi và Tam Chung... với hơn 3.000ha. Tuy nhiên, chỉ khoảng 1.600ha là có hợp đồng liên kết, bao tiêu sản phẩm đầu ra. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến hệ lụy được mùa nhưng mất giá như hiện tại. Nguồn thu từ sắn năm 2025, ước tính chỉ đạt khoảng 60 tỷ đồng, giảm một nửa so với niên vụ năm 2023 - 2024.

"Để cây sắn phát triển bền vững phù hợp với quy hoạch, chúng tôi đã định hướng cho các xã xây dựng Ban chỉ đạo trồng sắn để kiểm soát việc mở rộng diện tích một cách ồ ạt, phá vỡ vùng quy hoạch. Đồng thời, các ban chỉ đạo này cũng chủ động tìm kiếm, liên kết chặt chẽ với các doanh nghiệp đảm bảo bao tiêu sản phẩm, nhằm ổn định về giá cả, đầu ra cho người trồng sắn tại Mường Lát" - ông Thắng thông tin thêm.

Nguyễn Chung