Giới thiệu cuốn sách 'Nhật ký trong tù' qua bản dịch của Quách Tấn

Tác phẩm “Nhật ký trong tù” là tập thơ gồm 133 bài, viết bằng chữ Hán, ra đời trong một hoàn cảnh đặc biệt. Tháng 8/1942, Nguyễn Ái Quốc lấy tên Hồ Chí Minh với danh nghĩa là đại biểu của Việt Nam độc lập đồng minh và Phân bộ quốc tế phản xâm lược của Việt Nam sang Trung Quốc công tác. Khi đến Túc Vinh, Quảng Tây, Người bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam vô cớ, và từ đây bắt đầu hành trình 13 tháng đầy gian nan, cực khổ trải qua 18 nhà lao của 13 huyện thuộc tỉnh Quảng Tây. Trong những tháng ngày đó (tháng 8/1942 - tháng 9/1943), Người đã sáng tác tập thơ “Ngục trung nhật ký” (Nhật ký trong tù).

Cuốn sách "Nhật ký trong tù" qua bản dịch của Quách Tấn.

Tập thơ phản ánh một cách chân thực về chế độ nhà tù và một phần xã hội Trung Quốc dưới thời Tưởng Giới Thạch. Mỗi bài thơ trong tập “Nhật ký trong tù” là tiếng lòng của tác giả, khắc họa sâu sắc tâm hồn, những suy nghĩ, tình cảm của Bác trong thời gian bị giam cầm nơi đất khách. Toát lên từ toàn bộ tập “Nhật ký trong tù” là một tinh thần lạc quan cách mạng, niềm tin vào ngày mai tươi sáng, ý chí kiên cường, bền bỉ, lòng quyết tâm sắt đá của Người. Bản lĩnh của người chiến sĩ cộng sản, sức mạnh tinh thần lớn lao đã đưa Người vượt qua đày ải, ngục tù, đến với ngày tự do, trở về Tổ quốc thân yêu, lãnh đạo toàn dân giành độc lập, tự do cho dân tộc. Tác phẩm đã trở thành bảo vật quốc gia của Việt Nam, được bạn bè quốc tế ngợi ca và được dịch ra nhiều ngôn ngữ trên thế giới.

Với bản dịch này của nhà thơ Quách Tấn, những độc giả yêu mến “Nhật ký trong tù” có thêm một lựa chọn nữa bên cạnh bản dịch quen thuộc của Nam Trân và các bậc túc nho khác. Những trang thơ được dịch và thể hiện theo lối mới lạ, độc đáo trong ấn phẩm cho chúng ta hiểu và trân trọng hơn về tài năng dịch thuật, đặc biệt là về tình cảm của thi sĩ Quách Tấn đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu. Vốn được biết đến là một dịch giả thơ Đường hàng đầu của nước ta, tuy nhiên trong bản dịch này, Quách Tấn đã phá cách, chuyển một số bài của “Nhật ký trong tù” sang những thể thơ truyền thống khác của Việt Nam như thể thơ lục bát, bởi theo nhà thơ, “Có nhiều bài tôi thấy dịch thành lục bát ý vị hơn”. Chính vì lý do này, nên Quách Tấn đã khiêm tốn để là “phỏng dịch”.

Đặc biệt với ấn bản này, bạn đọc sẽ được “chiêm ngưỡng” những bài thơ của Bác với phần chép tay chữ Hán của nhà thư pháp Trần Thúc Lâm, một người bạn văn chương của Quách Tấn và phần chép tay chữ quốc ngữ rất đẹp của chính nhà thơ.

Trung tâm Sách quốc gia, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật và sàn sách trực tuyến quốc gia book365 sẽ tổ chức Tọa đàm ra mắt sách “Nhật ký trong tù” vào 9h ngày 18/5 tại Trung tâm Sách quốc gia (24 Quang Trung, Hoàn Kiếm, Hà Nội), với sự tham gia của 3 vị diễn giả: Nhà sử học Dương Trung Quốc; nhà nghiên cứu Hán học, PGS.TS. Lê Văn Toan và nhà văn Quách Giao, con trai của nhà thơ Quách Tấn.

Nhà thơ Quách Tấn sinh ngày 4/1/1910 tại huyện Bình Khê (nay thuộc huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định). Năm 1929, sau khi đậu bằng cao đẳng tiểu học, ông đã đến làm việc ở Nha Trang (Khánh Hòa). Trong khoảng thời gian từ 1945 đến 1954, ông cùng gia đình trở về Bình Định, tham gia dạy học ở các trường trung học và công tác trong các cơ quan của Ủy ban kháng chiến, Mặt trận Liên Việt địa phương. Sau năm 1954, ông trở lại Nha Trang, làm công chức một thời gian rồi về hưu từ năm 1965. Ông tạ thế ngày 21/12/1992 tại một ngôi nhà nhỏ ở đường Bến Chợ gần Chợ Đầm, Nha Trang.

Ngô Khiêm