Góp ý dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi): Bảo đảm hài hòa lợi ích để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế

Toàn cảnh Hội thảo

Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) dự kiến sẽ được trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 9 sắp tới. Đây là một sắc thuế có ảnh hưởng đến các doanh nghiệp thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB), trong đó có ngành rượu, bia, nước giải khát. Cơ quan soạn thảo hiện đang đề xuất 2 phương án đối với rượu, bia, trong đó có phương án tăng cao và liên tục đạt tới 100% cho tới năm 2030 (theo Phương án 2).

Hội thảo là cơ hội để các hiệp hội, cộng đồng doanh nghiệp, chuyên gia kinh tế cùng phân tích, cung cấp thông tin cụ thể đa chiều cho các nhà hoạch định chính sách, cơ quan thẩm tra, cơ quan soạn thảo và các cơ quan liên quan để từ đó góp phần xây dựng chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt phù hợp với thực tiễn, đảm bảo tính hiệu quả trong quản lý nhà nước, để các giải pháp, hỗ trợ của Chính phủ, bộ ngành tới các doanh nghiệp, người dân đi vào thực chất đồng thời tối ưu các giải pháp giúp thúc đẩy các động lực tăng trưởng từ các thể chế, trong đó có chính sách thuế TTĐB.

Tại Hội thảo, TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV kiêm Giám đốc Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV đã chia sẻ bức tranh kinh tế toàn cầu và những tác động tới Việt Nam. Kinh tế thế giới: dự báo 2,7%, mức tạm ổn, thấp hơn giai đoạn trước dịch. Theo ông nhận định, doanh nghiệp còn nhiều khó khăn (chiến tranh thương mại– công nghệ; chi phí đầu vào và logistics tăng/ở mức cao, đơn hàng phục hồi không đồng đều và thiếu bền vững; yêu cầu số hóa và xanh hóa ngày càng cao).

TS Lực cho rằng tăng thuế càng nhanh, càng cao; giảm tổng hòa lợi ích đối với ngành và nền kinh tế càng lớn dẫn đến giảm tổng cầu tiêu dùng và đầu tư. Thêm nữa, tăng mạnh và nhanh thuế TTĐB đối với đồ uống có cồn có thể ảnh hưởng đến hiệu quả đóng góp NSNN lâu dài; tạo ra tình huống “khó chồng khó” đối với DN và người lao động trong ngành cũng như các ngành liên quan (bao bì, vận tải, du lịch, ăn uống,…

TS. Cấn Văn Lực kiến nghị Dự thảo thuế TTĐB cần hài hòa lợi ích, trách nhiệm và tính khả thi đối với Nhà nước, DN và người tiêu dùng, người nông dân trồng, chế biến nguyên liệu SX, khả năng đảm bảo việc làm cho người lao động…; cần có đánh giá tác động đầy đủ, toàn diện, có cơ sở khoa học và sát thực tiễn; phối hợp, đồng bộ và nhất quán nhiều chính sách mới đạt được mục tiêu tăng trưởng cao, bền vững và mục tiêu chính sách thuế đề ra và tính toán mức thuế, thời điểm và lộ trình tăng thuế phù hợp, khả thi;...

TS. Cấn Văn Lực chia sẻ tại Hội thảo

Cũng tại Hội thảo, TS. Võ Trí Thành, nguyên Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh đã phân tích các khía cạnh về mục tiêu của sắc thuế TTĐB, đặc biệt là mục tiêu điều chỉnh hành vi người tiêu dùng và sức khỏe. Ông nhận định đối với mặt hàng bia rượu, thuốc lá, áp thuế không giảm được tiêu dùng vì người tiêu dùng có xu hướng chuyển sang các sản phẩm bất hợp pháp. Trong khi đó, Nghị định 100/168 đã làm giảm tiêu dùng mặt hàng này. Như vậy, cần xem xét các biện pháp khác chứ không phải chỉ tăng thuế. Trước khi đề xuất thuế, cần nghiên cứu thật sâu sắc hơn trên các yếu tố về tính cân bằng, tác động ngân sách, tiêu dùng, lao động,… Đánh giá kiến nghị của các doanh nghiệp, hiệp hội về giãn thuế là hợp lý, ông cũng nêu ý kiến, Ban soạn thảo có thể đưa ra nhiều phương án tăng thuế.

Theo TS. Võ Trí Thành, trước khi đề xuất thuế, cần nghiên cứu thật sâu sắc trên các yếu tố về tính cân bằng, tác động ngân sách, tiêu dùng, lao động,…

Mặc dù năm 2024 ghi nhận sự hồi phục nhất định trên số liệu Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng, đạt khoảng 6,4 triệu tỷ đồng, tăng 9% so với năm 2023, song đối với ngành đồ uống, Chủ tịch Hiệp hội Bia-Rượu-Nước giải khát Việt Nam (VBA) Nguyễn Văn Việt chia sẻ, những tháng cuối năm 2024 và đầu năm 2025, đặc biệt là dịp Tết, ngành đồ uống đã ghi nhận sự sụt giảm do nhu cầu giảm mạnh, người dân thắt chặt chi tiêu…

Chủ tịch Hiệp hội Bia-Rượu-Nước giải khát Việt Nam (VBA) Nguyễn Văn Việt chia sẻ tại Hội thảo

Ông Nguyễn Hoàng Giang, Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV thương mại Bia Sài Gòn (SATRACO), đại diện Tổng công ty cổ Phần Bia-Rượu-Nước giải khát Sài Gòn (SABECO) chia sẻ, toàn ngành bia nói chung và SABECO nói riêng đang đối mặt với nhiều khó khăn từ đại dịch Covid-19 và dự báo sẽ tiếp tục còn khó khăn hơn trong thời gian tới.

Trong khuôn khổ hội thảo, đại diện các hiệp hội khác như Hiệp hội tư vấn thuế (VTCA), Hiệp hội Bia-Rượu-Nước giải khát Việt Nam (VBA), Hiệp hội các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (VAFIE) đã cùng nhau phân tích tình hình kinh tế hiện nay, các khó khăn và thuận lợi của các doanh nghiệp đặc biệt là trong bối cảnh Quốc Hội, Chính phủ điều chỉnh mục tiêu tăng trưởng kinh tế lên 8% trong năm 2025, phấn đấu tăng trưởng hai con số trong giai đoạn tiếp theo từ 2026-2030.

Trong bối cảnh Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng mạnh 8% năm 2025 và 2 con số trong giai đoạn tiếp theo, để các giải pháp hỗ trợ của Chính phủ, bộ, ngành tới các doanh nghiệp, người dân đi vào thực chất, đồng thời tối ưu các giải pháp giúp thúc đẩy các động lực tăng trưởng từ các thể chế, trong đó có chính sách thuế TTĐB, các chuyên gia, đại diện hiệp hội, doanh nghiệp kiến nghị, việc lùi thời hạn hiệu lực tới năm 2028 và áp dụng tăng thuế theo Phương án 1 sẽ giúp khoan thư sức doanh nghiệp, hỗ trợ để hồi phục và góp phần tăng trưởng kinh tế, tránh “khó chồng khó” để nuôi dưỡng nguồn thu.

Thanh Mai - Mai Linh - Trà My