Hải Phòng: di tích Từ Lương Xâm đón bằng xếp hạng quốc gia đặc biệt

Tới dự lễ đón nhận có Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long cùng đại diện lãnh đạo các Bộ, ban ngành trung ương và địa phương.

Từ Lương Xâm, địa danh linh thiêng nơi cửa biển nằm bên dòng sông Bạch Đằng, nơi gắn liền với chiến công lừng lẫy hiển hách của Đức Vương Ngô Quyền và của dân tộc trong lịch sử chống quân ngoại xâm năm 938.

Từ Lương Xâm căn cứ bản doanh của Ngô Quyền năm 938 vinh dự đón nhận di tích quốc gia đặc biệt. Ảnh TTT

Đức vương Ngô Quyền là một trong 14 vị anh hùng dân tộc tiêu biểu của Việt Nam. Năm 938, ông là người lãnh đạo nhân dân đánh bại quân Nam Hán trong trận chiến trên sông Bạch Đằng lịch sử, chấm dứt hơn 1.000 năm đêm trường Bắc thuộc, mở ra một kỷ nguyên độc lập, tự chủ lâu dài của dân tộc.

Chương trình diễn ra hoành tráng. Ảnh Vĩnh Quân

Với công đức của Ngô Quyền, nhiều triều đại đã ban sắc phong suy tôn ông là “Thượng đẳng tối linh Đại Vương, là Ngô Vương Thiên Tử, là vị tổ trung hưng của dân tộc”.

Nhiều chương trình được tổ chức hoành tráng tại lễ đón nhận. Ảnh Vĩnh Quân

Di tích quốc gia đặc biệt Cụm di tích Từ Lương Xâm là 1 trong 22 di tích quốc gia, thành phố trên địa bàn quận Hải An thờ Đức Vương Ngô Quyền và được suy tôn là “Từ Cả” -nơi đứng đầu phụng thờ Đức Vương Ngô Quyền. Chứng tích lịch sử còn lưu giữ lại về một trận Bạch Đằng giang “vang dội đến nghìn thu” với nhiều giá trị lịch sử lớn lao để lại cho hậu thế ngày nay.

Màn sử thi tái hiện lại trận đánh của Ngô Quyền. Ảnh Vĩnh Quân

Bà Nguyễn Thị Thu – Bí thư Quận ủy Hải An xúc động chia sẻ “cụm di tích Từ Lương Xâm – căn cứ bản doanh của Ngô Quyền năm 938 được công nhận di tích quốc gia đặc biệt và lễ hội Từ Lương Xâm – di sản phi vật thể quốc gia là niềm vinh dự, tự hào; đồng thời, cũng đặt ra trách nhiệm lớn lao cho Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân quận Hải An nói riêng và Nhân dân thành phố Cảng nói chung trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của di sản, di tích. Tiếp nối nhiệm vụ bảo tồn, gìn giữ và phát huy để những giá trị của Cụm di tích, di sản này trường tồn cùng thời gian, là tài sản quý báu và trở thành nguồn cảm hứng, giáo dục truyền thống cho các thế hệ mai sau, góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, là động lực quan trọng phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc và để văn hóa thực sự “soi sáng đường cho quốc dân đi” theo lời Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã căn dặn.

Bà Nguyễn Thị Thu - Bí thư Quận ủy Hải An phát biểu tại chương trình. Ảnh Vĩnh Quân

Cụm di tích Từ Lương Xâm tọa lạc trên một khu đất rộng, cao ráo, ở phía Đông Bắc của phường Nam Hải, quận Hải An. Mặt chính của cụm di tích nhìn về phía Đông hướng ra cửa biển Bạch Đằng. Tương truyền để chuẩn bị cho trận Bạch Đằng năm 938, Ngô Quyền đã chọn nơi đây làm nơi chứa lương thảo, nơi đặt căn cứ bản doanh để quan sát và chỉ huy trận Bạch Đằng lịch sử. Ông đã chọn một vị trí thuận lợi để trực tiếp chỉ huy việc xây dựng bãi cọc, bố trí lực lượng, tổ chức trận địa mai phục sẵn sàng tiêu diệt quân xâm lược Nam Hán. Nơi đây vẫn còn vết tích của đường vành kiệu thuở ấy.

Nhiều hiện vật có giá trị được lưu giữ tại Từ Lương Xâm. Ảnh Vĩnh Quân

Một trong những điều làm nên giá trị lịch sử của Di tích quốc gia đặc biệt Cụm di tích Từ Lương Xâm bởi nơi đây lưu giữ các hiện vật xuyên suốt thời kỳ dài hào hùng dựng nước và giữ nước của dân tộc bao gồm: 125 hiện vật, cổ vật và 25 đạo sắc phong niên đại từ năm 1522 đến 1924 của các triều đại Lê sơ, Mạc, Lê Trung Hưng, Tây Sơn, Nguyễn.

Tiếng trống khai hội của Chủ tịch UBND quận Hải An. Ảnh Vĩnh Quân

Đặc biệt, trong từ còn lưu giữ 3 chiếc cọc- được cho là chứng tích của trận Bạch Đằng lịch sử năm 938. Với những giá trị và ý nghĩa đó, năm 1986, từ Lương Xâm được Bộ Văn hóa (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia. Năm 2022, lễ hội truyền thống Từ Lương Xâm được Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.

Ngày 17/1/2025, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt Cụm di tích Từ Lương Xâm – Căn cứ bản doanh của Ngô Quyền năm 938.

Từ Lương Xâm có lễ rước truyền thống vô cùng đặc sắc. Ảnh Vĩnh Quân

Trường tồn cùng lịch sử, lễ hội truyền thống Từ Lương Xâm theo thông lệ hàng năm được tổ chức từ ngày 16 đến 18 tháng Giêng. Một trong những nét độc đáo mang đậm bản sắc di sản văn hóa quốc gia tại lễ hội truyền thống Từ Lương Xâm là lễ rước truyền thống. Lễ rước truyền thống gồm 7 đoàn rước Lương Xâm, đoàn rước Xâm Bồ phường Nam Hải và đoàn rước của các phường Đằng Hải, Tràng Cát, Đông Hải 1, Đông Hải 2, Đằng Lâm với đầy đủ các đồ tế, khí: cờ thần, chiêng, trống, chấp kích, bát âm, long đình, lọng, bát biểu, kiệu bát cống rước về Từ Cả- Di tích quốc gia đặc biệt cụm di tích Từ Lương Xâm...

Để tri ân công đức to lớn của Đức Vương Ngô Quyền, năm nay vào các ngày từ 12/2/2025 đến 15/2/2025 (tức từ ngày 15 đến 18 tháng Giêng năm Ất Tỵ ) quận Hải An sẽ tổ chức Lễ đón nhận Bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt Cụm di tích Từ Lương Xâm – Căn cứ bản doanh của Ngô Quyền năm 938 và tổ chức Lễ hội truyền thống Từ Lương Xâm năm 2025, kỷ niệm 1087 năm chiến thắng Bạch Đằng, 1081 năm ngày mất của Đức Vương Ngô Quyền. Lễ hội truyền thống diễn ra với các nghi lễ truyền thống như: lễ tế hàng tổng vào 08h00, lễ rước truyền thống diễn ra từ 17h30 ngày 12 tháng 02 năm 2025 ( tức ngày 15 tháng Giêng năm Ất Tỵ) và các hoạt động văn hóa văn nghệ: Giải thi đấu bóng chuyền, kéo co, cờ người, nhẩy bao bố, viết thư pháp và các trò chơi dân gian..diễn ra trong các ngày tổ chức lễ hội truyền thống.

Với ý nghĩa to lớn trên và niềm khấn khởi, tự hào quận Hải An quyết tâm tổ chức thành công Lễ đón nhận Bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt Cụm di tích Từ Lương Xâm – Căn cứ bản doanh của Ngô Quyền năm 938 và tổ chức Lễ hội truyền thống Từ Lương Xâm năm 2025, kỷ niệm 1087 năm chiến thắng Bạch Đằng, 1081 năm ngày mất của Đức Vương Ngô Quyền.

Đông đảo người dân tham dự lễ đón nhận bằng di tích cấp quốc gia đặc biệt. Ảnh Vĩnh Quân

Vĩnh Quân