Hiệp hội Lương thực Việt Nam muốn áp giá sàn với gạo xuất khẩu

VFA cho biết từ khi Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo trắng đẩy giá gạo thế giới tăng mạnh, tác động lớn đến thương mại gạo toàn cầu, quá trình kinh doanh xuất khẩu gạo, các doanh nghiệp gặp khó khăn do giá cả tăng quá nhanh. Điều này khiến chuỗi cung ứng từ nông dân, thương lái đến nhà máy xay xát và doanh nghiệp xuất khẩu gạo bị đứt gãy.

Nguyên nhân là do tâm lý chờ giá, hợp đồng liên kết bị phá vỡ, các doanh nghiệp xuất khẩu gặp khó khăn trong việc huy động nguồn hàng để thực hiện các hợp đồng đã ký. VFA đã có văn bản yêu cầu các doanh nghiệp hội viên cố gắng bảo đảm thực hiện hợp đồng đã ký nhằm giữ thị trường và đàm phán giãn tiến độ giao hàng để giảm thiệt hại. Đối với hợp đồng mới phải bảo đảm có chân hàng trước khi ký, trường hợp chưa có hợp đồng nên hạn chế số lượng mua vào tránh biến động giá trong nước.

Hiện nay, có hơn 200 thương nhân xuất khẩu gạo và nhiều tổ chức, cá nhân xuất khẩu gạo ủy thác nên cạnh tranh khá gay gắt, trong đó có cạnh tranh về giá.

Theo cập nhật giá gạo xuất khẩu Việt Nam của VFA ngày 31/8, gạo 5% tấm là 643 USD/tấn, gạo 25% tấm là 628 USD/tấn. Đây là mức giá cao nhất kể trong đợt sốt giá gạo năm nay và cao nhất kể từ năm 2008.

Ảnh: TTXVN.

Đối với tình hình sản xuất và thương mại gạo sắp tới, VFA dự báo sẽ có nhiều biến động, rủi ro do chính sách xuất nhập khẩu gạo của một số nước, diễn biến bất thường của khí hậu thời tiết và vấn đề an ninh lương thực quốc gia được đưa lên hàng đầu.

Trước tình tình đó, VFA kiến nghị Chính phủ và Ngân hàng nhà nước xem xét có các cơ chế hỗ trợ về vốn cho thương nhân nhằm tăng cường nguồn lực tài chính phục vụ hoạt động thu mua lúa gạo, bảo đảm nguồn hàng tồn kho dự trữ lưu thông.

VFA cũng kiến nghị bổ sung cơ chế quy định giá sàn xuất khẩu gạo nhằm bảo đảm hiệu quả cho nông dân sản xuất lúa, đồng thời bảo đảm sự cạnh tranh lành mạnh giữa các thương nhân xuất khẩu gạo, nhất là những thương nhân đã đầu tư cơ sở sản xuất theo Nghị định 109/2010 và các thương nhân thuê kho theo Nghị định 107/2018.

Đối với vấn đề sản xuất, VFA kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có cơ chế quản lý chặt chẽ đối với vật tư nông nghiệp đầu vào phục vụ sản xuất nông nghiệp. Điều này góp phần đảm bảo chất lượng lúa đầu ra. Đây là điều kiện quan trọng để xây dựng thành công thương hiệu gạo Việt Nam trên thị trường thương mại gạo thế giới.

Được biết, gần đây chính phủ Ấn Độ đã áp dụng cơ chế giá sàn xuất khẩu với dòng gạo đặc sản Basmati ở mức là 1.200 USD/tấn. Ngoài ra trước đó, Ấn Độ cũng cấm xuất khẩu tất cả các loại gạo không phải gạo Basmati, do giá cả hàng hóa tại quốc gia này đang tăng cao và các nhà chức trách muốn tránh nguy cơ lạm phát gia tăng.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, từ ngày 1 đến ngày 15/8/2023, xuất khẩu gạo đạt 456.768 tấn, trị giá 155 triệu USD. Lũy kế từ đầu năm đến ngày 15/8, xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt sản lượng 5,35 triệu tấn và trị giá gần 2,9 tỷ USD; tăng 22% về số lượng và 35% về giá trị.

Nhung Bùi