Hoán đổi nợ xanh: Cầu nối cho tài chính khí hậu và phát triển bền vững

Hiện nay, biến đổi khí hậu đang diễn ra với tốc độ ngày càng nhanh hơn, nghiêm trọng hơn, trở thành một trong những vấn đề cấp bách toàn cầu. Các quốc gia trên thế giới đều coi trọng hội nhập, hợp tác quốc tế trong ứng phó, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Phó Tổng Biên tập Báo Kinh tế & Đô thị Nguyễn Xuân Khánh phát biểu khai mạc tọa đàm. Ảnh: Quang Tấn.

Phát biểu khai mạc tọa đàm, Phó Tổng Biên tập Báo Kinh tế & Đô thị Nguyễn Xuân Khánh cho biết, mặc dù, Việt Nam đã xây dựng và luôn thực hiện nhất quán chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về chủ động, tích cực hợp tác quốc tế trong ứng phó, thích ứng với biến đổi khí hậu, song thực tế Việt Nam là một trong những quốc gia dễ bị tổn thương nhất trước các mối nguy liên quan đến khí hậu, đặc biệt là các vụ lũ lụt dọc theo khu vực ven biển và vùng đồng bằng với hệ thống sông ngòi rộng lớn có địa hình trũng thấp. Việt Nam vốn phải đối mặt với thiên tai hàng thế kỷ qua nhưng trong vài thập kỷ gần đây, các mối đe dọa ngày càng trở nên dữ dội hơn.

Bên cạnh đó là vấn đề thu hút nguồn lực ứng phó, thích ứng với biến đổi khí hậu, nhất là đối với các quốc gia nghèo, dễ bị tổn thương. Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), tính đến cuối năm 2020, các quốc gia phát triển đã cung cấp khoản tài chính khí hậu trị giá tới 83,3 tỷ USD cho các nước dễ bị tổn thương, bao gồm cả các khoản đầu tư tư nhân. Dự báo đến cuối năm 2023, con số này có thể lên tới 100 tỷ USD. Thời gian qua, nhiều quốc gia, tổ chức quốc tế, nhất là Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) đưa ra nhiều cam kết hỗ trợ tài chính khí hậu cho các nước dễ bị tổn thương. Cùng với đó, ý tưởng giãn nợ cho các nước nghèo đổi lấy các dự án đầu tư “xanh” được đánh giá là khá toàn diện để giải quyết cùng lúc nhiều vấn đề mà các quốc gia trên thế giới phải đối mặt, trong đó có Việt Nam.

Các diễn giả tại Tọa đàm. Ảnh: Quang Tấn.

Phát biểu tại tọa đàm, Phó Trưởng ban Phát triển thị trường và dịch vụ tài chính, Bộ Tài chính Lưu Ánh Nguyệt cho biết, vấn đề biến đổi khí hậu sẽ được giải quyết theo nguyên tắc "ai thải nhiều trả nhiều", đặc biệt là trong việc trả phát thải. Nguyên tắc này được công nhận và thể hiện trong nhiều công ước và thỏa thuận quốc tế. Các nước phát triển có tiềm lực tài chính sẽ đầu tư vào các giải pháp giảm phát thải, thích ứng với biến đổi khí hậu và hỗ trợ các nước đang phát triển, những nước có thể chịu ảnh hưởng nặng nề hơn từ biến đổi khí hậu nhưng lại có ít nguồn lực hơn.

“Tuy nhiên, từ các con số và báo cáo chính thức về khoản nợ của các nước cho thấy các nước đang nợ nhiều trong chi tiêu này lại là các nước đang phát triển. Làm thế nào để chuyển đổi các khoản nợ thành các khoản đầu tư thì hoán đổi nợ xanh được xem là công cụ, giải pháp được quan tâm trong thời gian gần đây. Từ năm 2010 việc áp dụng biện pháp hoán đổi nợ xanh chỉ áp dụng 2 giao dịch/1 năm. Song, từ năm 2020 đến nay, tần suất áp dụng hình thức này giữa các nước đang phát triển và nước nghèo tăng lên và đặc biệt giá trị quy mô chuyển đổi nợ cũng tăng lên” bà Lưu Ánh Nguyệt nhấn mạnh.

Tại buổi Tọa đàm, các đại biểu cũng tập trung phân tích làm rõ tác động của nợ khí hậu đến phát triển kinh tế xã hội và môi trường của các nước nghèo, các nước đang phát triển, thảo luận một số giải pháp tài chính cho phát triển bền vững từ hoán đổi nợ xanh; đồng thời nâng cao hiểu biết của các bạn trẻ, đặc biệt là các bạn sinh viên trong lĩnh vực truyền thông về vấn đề bảo vệ môi trường, những tác động biến đổi khí hậu đến đời sống người dân.

Ban tổ chức trao hơn 2.000 cây giống tới người dân thị xã Vĩnh Châu. Ảnh: Quang Tấn.

Trước đó, sáng ngày 14/6, trong khuôn khổ chương trình “Vì một Việt Nam xanh”, Báo Kinh tế & Đô thị, Tổ chức ActionAid Quốc tế tại Việt Nam (ActionAid) và Quỹ Hỗ trợ chương trình, dự án an sinh xã hội Việt Nam (AFV) cùng với người dân, chính quyền địa phương sẽ trồng 2.025 cây mắm trắng tại xã Lai Hòa, thị xã Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng. Loại cây này phân bố tự nhiên trên bãi bồi ven biển, sinh trưởng tốt nhất ở vùng khí hậu nhiệt đới ẩm, cận xích đạo, quanh năm nóng, không có tháng lạnh. Cây thích hợp trên đất có hàm lượng bùn sét tương đối cao. Mắm trắng có khả năng chịu mặn khá cao, độ mặn của nước trong mùa mưa từ 20-21‰, mùa khô từ 28-33‰. Về điều kiện môi trường sinh thái tại đây: bãi ngập triều sâu, độ mặn tương đối cao, đất pha sét, cát, có thể thấy cây mắm tái sinh nhiều hơn so với các loài khác như: Bần, Đước.

Các cán bộ, người dân thị xã Vĩnh Châu, sinh viên trường Đại học Cần thơ tham gia trồng cây trong khuôn khổ chương trình. Ảnh: Quang Tấn.

Đây là con số vừa để nhắc đánh dấu năm trồng năm 2025 vừa để nhắc về hoạt động ý nghĩa góp phần tạo cảnh quan, bảo vệ hệ sinh thái, hướng đến thông điệp bảo vệ môi trường bền vững. Hoạt động này không chỉ góp phần bảo vệ môi trường, mà còn thể hiện cam kết của những người làm báo và cộng đồng báo chí đối với các mục tiêu phát triển bền vững, gắn bó với đời sống người dân.

Nguyễn Ngân