Hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật về thương mại điện tử

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên báo cáo về dự án Luật Thương mại điện tử

Tờ trình về dự án luật do Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên trình bày cho biết, luật được xây dựng nhằm thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về việc hoàn thiện thể chế về thương mại điện tử (TMĐT). Thể chế hóa, nội luật hóa các cam kết quốc tế về TMĐT. Thống nhất hệ thống pháp luật về TMĐT trong mối tương quan với các luật khác, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật.

Đồng thời giải quyết các vấn đề khó khăn, vướng mắc, các bất cập, hạn chế trong thực thi các văn bản quy phạm pháp luật về TMĐT trong thời gian vừa qua cũng như để phù hợp với xu thế đổi mới do công nghệ số đã làm thay đổi và định hình lại tất cả các lĩnh vực của nền kinh tế, trong đó có lĩnh vực TMĐT.

Hoàn thiện chính sách, pháp luật về TMĐT theo hướng khuyến khích sáng tạo trong việc xây dựng và thực thi quy định, bảo đảm tính ổn định, thống nhất, đồng bộ, minh bạch, khả thi; bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng; tạo động lực cho cạnh tranh và phát triển sáng tạo của doanh nghiệp; hỗ trợ, khuyến khích hoạt động của các tổ chức xã hội, đồng thời nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về TMĐT; tạo điều kiện cho TMĐT phát triển bền vững, có trật tự, làm động lực cho sự phát triển của nền kinh tế số.

Luật được xây dựng trên quan điểm: Bảo đảm thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước; phù hợp với Hiến pháp và các quy định của luật có liên quan. Bảo đảm phù hợp với Hiến pháp và các quy định pháp luật có liên quan; tuân thủ nghiêm quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản hướng dẫn có liên quan; phù hợp với thực tế, khả thi, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thi hành trong thực tiễn.

Đổi mới tư duy trong xây dựng pháp luật theo hướng vừa bảo đảm yêu cầu quản lý nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực để phát triển. Các quy định của pháp luật phải mang tính ổn định, có giá trị lâu dài. Luật chỉ quy định những vấn đề khung, những vấn đề có tính nguyên tắc.

Tham khảo và kế thừa có chọn lọc các quy định hiện hành, các kinh nghiệm quốc tế phù hợp với thực tiễn Việt Nam; bảo đảm tính thống nhất của quy định với hệ thống pháp luật và tương thích với cam kết quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên.

Luật không chỉ nhằm khắc phục các tồn tại, hạn chế trong thực tiễn quản lý và thực thi, mà còn phải đóng vai trò dẫn dắt, mở đường, khơi thông các nguồn lực xã hội, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho đổi mới sáng tạo và phát triển các mô hình mới. Trong lĩnh vực TMĐT, cần đặc biệt chú trọng đến yêu cầu phát triển TMĐT xanh, bền vững, hướng tới bảo vệ môi trường, nâng cao trách nhiệm xã hội và thúc đẩy chuyển đổi số gắn với phát triển bao trùm.

Phạm vi điều chỉnh của Luật quy định về giao kết hợp đồng trong TMĐT; các loại hình và trách nhiệm của các chủ thể trong hoạt động TMĐT; trách nhiệm của tổ chức cung cấp dịch vụ hỗ trợ TMĐT; phát triển TMĐT; ứng dụng công nghệ trong quản lý hoạt động TMĐT; giải quyết tranh chấp, kiểm tra và xử lý vi phạm trong TMĐT.

Luật TMĐT áp dụng đối với tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài tham gia hoạt động TMĐT tại Việt Nam.

Dự thảo Luật được thiết kế bao gồm 7 Chương, 48 Điều, quy định cụ thể về nền tảng TMĐT và trách nhiệm của chủ thể trong hoạt động TMĐT; trách nhiệm của các tổ chức cung cấp dịch vụ hỗ trợ TMĐT; phát triển TMĐT; ứng dụng công nghệ trong quản lý hoạt động TMĐT; giải quyết tranh chấp, kiểm tra và xử lý vi phạm trong TMĐT…

Dự thảo Luật bám sát 6 chính sách được thông qua gồm: Quy định loại hình và trách nhiệm của chủ thể tham gia hoạt động TMĐT; quy định loại hình và trách nhiệm của các chủ thể tham gia nền tảng số đa dịch vụ, mạng xã hội có hoạt động TMĐT; quy định loại hình và trách nhiệm của chủ thể tham gia hoạt động TMĐT xuyên biên giới không có hiện diện tại Việt Nam, hoạt động đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực TMĐT tại Việt Nam, người bán nước ngoài có hoạt động TMĐT tại Việt Nam; quy định về dịch vụ hỗ trợ TMĐT và trách nhiệm của các chủ thể liên quan; hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về giao kết hợp đồng trong TMĐT; thúc đẩy phát triển TMĐT xanh và bền vững...

Hải Liên