Huế vinh dự đón nhận danh hiệu Di sản văn hóa Phi vật thể quốc gia Nghề làm bún Vân Cù

Đại diện chính quyền địa phương đón nhận danh hiệu Di sản văn hóa Phi vật thể quốc gia Nghề làm bún Vân Cù.

Đến dự lễ có Phó Cục trưởng Cục Di sản (Bộ Văn hóa, Thể thao & Du lịch) Nông Quốc Thành. Về phía lãnh đạo TP Huế có Ủy viên Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Nguyễn Thanh Bình, đại diện Hiệp hội Du lịch, Hội Văn hóa ẩm thực thành phố; các nghệ nhân, cùng đông đảo người dân và du khách.

Vân Cù là một làng nghề thủ công truyền thống làm bún có lịch sử hơn 400 năm, là địa phương duy nhất ở miền Trung tổ chức lễ tế vị tổ nghề là Bà bún vào ngày 22 tháng Giêng âm lịch. Với việc duy trì cùng những đóng góp quan trọng vào sự phát triển nghề và làng thủ công nghề truyền thống, năm 2014, làng nghề bún Vân Cù được công nhận là "làng nghề truyền thống" của tỉnh Thừa Thiên - Huế (nay là TP Huế). Đến ngày 10-12-2024, nghề thủ công truyền thống này được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Quyết định số 3979/QĐ-BVHTTDL.

Bún Vân Cù thành phẩm ngày ngày được người dân trong làng và các đầu mối thu mua đưa đi giao khắp các chợ, quán ăn, nhà hàng trong tỉnh, góp phần tạo nên thương hiệu cho món "bún bò Huế" nức tiếng gần xa. Sợi bún Vân Cù màu trắng ngà, mùi thơm như hương gạo mới xay. Điều đặc biệt là không cần ăn kèm cao lương mỹ vị gì, nhiều khi chỉ cần một chén nước mắm chanh tỏi ớt cũng đủ làm thực khách nhớ mãi sợi bún ở ngôi làng ven phía sông Bồ này…

Điều khiến cho sợi bún bé nhỏ trở thành niềm tự hào của một làng quê, rồi trở thành một làng nghề truyền thống như Vân Cù ngày nay chính là ở chất lượng của bún Vân Cù đã gắn liền với những món ngon đặc trưng của xứ Huế; ở sự cần cù, chịu thương chịu khó của bao thế hệ người làng Vân Cù, góp vào một nguyên liệu chính yếu của kho tàng ẩm thực độc đáo xứ Huế.

Bún Vân Cù nức tiếng gần xa.

Sở dĩ bún Vân Cù nổi tiếng, được người tiêu dùng tin tưởng, lựa chọn là bởi trong quá trình sản xuất, người làm bún không dùng bất cứ chất phụ gia nào trừ muối sống để ngâm, vo gạo, nuôi bột nhằm làm sạch các tạp chất, khử khuẩn, khử chua. Trong đó, bún con - thành phẩm của mẻ nước đầu tiên khi luộc bún được khách hàng đánh giá cao nhất. Nhưng dù là bún con hay bún rời, đặc trưng của bún Vân Cù là sợi mịn, có màu trắng trong, bề mặt bóng, khi ăn không chua mà thơm mùi bột, không bở mà cũng không quá dai.

Hiện mỗi ngày, làng Vân Cù sản xuất từ 25 - 28 tấn bún, trong đó, trung bình mỗi hộ sản xuất và tiêu thụ 2 tạ bún/ngày, hộ nhiều nhất lên đến 6-7 tạ/ngày. Những dịp lễ tết, sản lượng có thể tăng gấp đôi, thậm chí gấp 3, 4 lần.

Diễn ra trong hai ngày 18, 19-2, chương trình đón nhận danh hiệu Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Nghề làm bún Vân Cù với nhiều hoạt động đặc sắc như: Lễ tế bà Bún, Lễ hội ẩm thực di sản bún Việt - Làng bún Vân Cù; Hành trình khám phá di sản làng bún Vân Cù, trưng bày, giới thiệu các sản phẩm OCOP, đặc sản địa phương v.v. Đặc biệt, tại chương trình diễn ra màn quảng diễn tái hiện lại nghề làm bún truyền thống của người dân làng Vân Cù, quảng diễn ký ức gánh bún ngày xưa của các mẹ, các mệ trên cánh đồng. Đây là một trong những nét truyền thống của nghề làm bún Vân Cù, qua đó góp phần quảng bá hình ảnh du lịch cộng đồng đến du khách và người dân.

Hầu Tỷ