Khi hào phóng không đổi được đặc quyền dưới thời ông Trump

Sau nhiệm kỳ đầu đầy sóng gió với Tổng thống Donald Trump, nhiều lãnh đạo công nghệ từng công khai phản đối ông đã thay đổi thái độ trong nhiệm kỳ thứ hai.

Họ chi tiền tài trợ lễ nhậm chức, tổ chức tiệc chiêu đãi và đích thân tham dự các sự kiện của Nhà Trắng.

Bước sang nhiệm kỳ hai của ông Trump tại Nhà Trắng, nhiều tỷ phú công nghệ đã thay đổi cách tiếp cận. Ảnh: Reuters.

Tuy nhiên, những nỗ lực đó cho đến nay được cho là vẫn chưa mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho ngành công nghệ, New York Times nhận định.

Thay vì được ưu ái, các tập đoàn lớn như Google, Meta, Amazon lại đang đối mặt với loạt chính sách bất lợi: Thuế quan tăng cao, siết nhập cư và cắt giảm đầu tư vào công nghệ mới.

Từ xung đột đến xoa dịu

Trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump tại vị trí quyền lực nhất Nhà Trắng, giới tỷ phú công nghệ đã không ngần ngại bày tỏ lập trường cứng rắn trước đường lối chính sách của nhà lãnh đạo gốc New York.

Các tên tuổi của Thung lũng Silicon như Mark Zuckerberg hay Tim Cook chỉ trích chính sách cấm nhập cư với người Hồi giáo và hoài nghi vaccine Covid-19. Năm 2016, phần lớn giới công nghệ ủng hộ bà Hillary Clinton, theo New York Times.

Tuy nhiên, sau khi ông Trump tái đắc cử, thái độ của các CEO đã thay đổi rõ rệt. Tỷ phú Zuckerberg dùng từ "bá đạo" để mô tả tổng thống 78 tuổi, Jeff Bezos ca ngợi ông vì “bản lĩnh trong nghịch cảnh”, còn Elon Musk không chỉ ủng hộ công khai mà còn quyên góp 300 triệu USD cho chiến dịch tranh cử.

Các ông lớn như Apple, Amazon, Meta và Google mỗi bên góp 1 triệu USD cho lễ nhậm chức của ông Trump. Một số CEO thậm chí xuất hiện trên khán đài danh dự bên cạnh dàn nội các mới.

“Nhìn vào lễ nhậm chức, bạn sẽ thấy đó là danh sách những người từng chống đối tôi”, ông Trump chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với OutKick.

Một loạt tên tuổi ở Thung lũng Silicon như Mark Zuckerberg, Jeff Bezos, Sundar Pichai và Elon Musk có mặt tại lễ nhậm chức của Tổng thống Trump hồi cuối tháng 1. Ảnh: New York Times.

Tỷ phú Zuckerberg gần đây đến Nhà Trắng để đề nghị dàn xếp vụ kiện chống độc quyền của Hiệp hội Thương mại Liên bang (FTC) nhằm vào Meta. CEO Sundar Pichai của Google và một số lãnh đạo công nghệ khác cũng có nhiều động thái tương tự trong nỗ lực vận động hành lang.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy nỗ lực lấy lòng tổng thống chưa mang lại nhiều kết quả. Đầu tháng 4, ông Trump áp thuế nhập khẩu mới.

“Thuế quan này sẽ làm giá tiêu dùng tăng và khiến đối tác thương mại trả đũa. Người Mỹ sẽ nghèo đi vì chính sách đó”, Gary Shapiro, Giám đốc Hiệp hội Công nghệ Người tiêu dùng Mỹ, cảnh báo.

Bên cạnh thuế, chính quyền Tổng thống Trump còn cắt giảm ngân sách cho nghiên cứu công nghệ tiên tiến như AI và điện toán lượng tử - vốn được xem là xương sống tương lai của Thung lũng Silicon.

Ngoài ra, lệnh siết nhập cư cũng làm dấy lên lo ngại về dòng nhân tài công nghệ quốc tế bị chặn đứng.

Không những không được ưu ái, ngành công nghệ còn tiếp tục là mục tiêu của các vụ kiện chống độc quyền. Tuần tới, FTC sẽ mở phiên tòa lịch sử nhằm chia tách Meta, tập đoàn sở hữu Facebook, Instagram và WhatsApp, vì cáo buộc độc quyền, theo New York Times..

Lợi bất cập hại

Ông Trump đã bổ nhiệm bà Gail Slater, một luật sư kỳ cựu có quan điểm cứng rắn với giới công nghệ, đứng đầu Cục Chống độc quyền thuộc Bộ Tư pháp.

“Big Tech (các ông lớn công nghệ) đã lộng hành trong nhiều năm, đàn áp cạnh tranh và quyền tự do của người Mỹ cũng như các công ty nhỏ!”, ông Trump tuyên bố trong thông báo bổ nhiệm bà Slater.

Chủ tịch mới của FTC, ông Andrew Ferguson, cũng được cho là một người có quan điểm dè chừng với quyền lực của các nền tảng mạng xã hội. Ông Ferguson sẽ chủ trì vụ kiện Meta sắp tới.

Khi được hỏi liệu có thể rút đơn kiện nếu nhận chỉ thị từ tổng thống, ông Ferguson trả lời tại một hội thảo ở Y Combinator: “Tôi nghĩ tổng thống nhận thức được rằng luật phải được thực thi. Tôi sẽ rất ngạc nhiên nếu chuyện đó xảy ra”.

Không chỉ vậy, giá trị thị trường của các tập đoàn công nghệ lớn đã giảm mạnh kể từ ngày nhậm chức của ông Trump. Tổng giá trị vốn hóa của Apple, Amazon, Meta, Google và Microsoft giảm 22%, còn chỉ số Nasdaq lao dốc 21%.

Chủ tịch FTC Andrew Ferguson. Ảnh: Knight Foundation.

Dù bức tranh tổng thể ảm đạm, giới công nghệ vẫn gắng tìm điểm sáng. Chính quyền Tổng thống Trump gần đây đã nới lỏng giám sát ngành tiền mã hóa - vốn từng bị kiểm soát chặt vì các rủi ro lừa đảo và gian lận.

Động thái nói trên tạo thuận lợi cho các quỹ đầu tư như Andreessen Horowitz – nhà đầu tư lớn trong lĩnh vực này.

Dù cắt giảm tài trợ, ông Trump vẫn tuyên bố ưu tiên phát triển trí tuệ nhân tạo nhằm vượt mặt các đối trọng quốc tế trong cuộc đua công nghệ toàn cầu.

Mặt khác, một số doanh nghiệp như SpaceX và Tesla của tỷ phú Musk được cho là đang hưởng lợi nhờ mối quan hệ gần gũi với tổng thống. Đặc biệt, ông Trump cũng ký sắc lệnh trì hoãn việc buộc bán hoặc cấm TikTok, nền tảng thuộc sở hữu của công ty Trung Quốc ByteDance.

Và gần đây nhất, ngày 12/4, chính quyền ông Trump bất ngờ miễn trừ thuế với điện thoại, laptop và chip từ Trung Quốc, giúp người tiêu dùng Mỹ tránh “sốc giá” và bảo vệ các đại gia công nghệ toàn cầu.

Động thái này giảm bớt tác động tiêu cực lên người tiêu dùng Mỹ và các “ông lớn” công nghệ như Apple và Samsung.

Tuy vậy, các nhà quan sát cảnh báo rằng không nên trông đợi quá nhiều. Gigi Sohn, cựu cố vấn cấp cao tại Ủy ban Truyền thông Liên bang dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden, nhận xét: “Mối quan hệ giữa giới công nghệ và tổng thống là một chiều. Họ cho đi tất cả, nhưng không nhận lại gì. Mà đôi khi, đó lại là điều tốt”.

Đại Hoàng