Không chuyển khoản sẽ không được khấu trừ thuế giá trị gia tăng

Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng chính thức có hiệu lực từ 1/7/2025.

Cụ thể, cơ sở kinh doanh phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt đối với hàng hóa, dịch vụ mua vào (bao gồm cả hàng hóa nhập khẩu) từ 5 triệu đồng trở lên đã bao gồm thuế VAT.

Trong đó, chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt là chứng từ chứng minh việc thanh toán không dùng tiền mặt theo quy định của Nghị định 52/2024/NĐ-CP về thanh toán không dùng tiền mặt, trừ các chứng từ bên mua nộp tiền mặt vào tài khoản của bên bán.

Theo quy định trước đó, mức quy định phải áp dụng thanh toán không dùng tiền mặt để được khấu trừ thuế là 20 triệu đồng. Như vậy, quy định mới giảm đáng kể so với quy định cũ, được kỳ vọng giúp cơ quan thuế quản lý hiệu quả hơn, giảm thất thu ngân sách, đồng thời minh bạch hóa các giao dịch có giá trị lớn.

Từ ngày 1/7/2025, hóa đơn từ 5 triệu đồng trở lên phải chuyển khoản mới được khấu trừ thuế.

Theo các chuyên gia, nghị định hướng dẫn điều kiện cơ sở kinh doanh phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt đối với hàng hóa, dịch vụ mua vào từ 5 triệu đồng trở lên để được khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào là khá hợp lý.

Trước đó, góp ý cho Dự thảo Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng, một số hiệp hội, doanh nghiệp đã kiến nghị nâng mức giá trị hàng hóa, dịch vụ phải thanh toán không dùng tiền mặt lên cao hơn 5 triệu đồng. Chẳng hạn, các ngành nghề truyền thống như nông nghiệp, xây dựng, bán lẻ, và các ngành kinh doanh sản phẩm tiêu dùng giá trị thấp vẫn rất phổ biến và chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế. Việc yêu cầu thanh toán không dùng tiền mặt đối với các giao dịch nhỏ có thể làm gián đoạn hoạt động kinh doanh và gia tăng chi phí cho các ngành này. Vì vậy, để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp khi thực hiện khấu trừ thuế VAT đầu vào, đề nghị cơ quan soạn thảo giữ nguyên quy định ngưỡng thanh toán không dùng tiền mặt là trên 20 triệu đồng.

Tuy nhiên, để tiếp tục thực hiện Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt và góp phần minh bạch hóa các giao dịch mua bán của doanh nghiệp, Bộ Tài chính đề xuất quy định phải thanh toán qua ngân hàng đối với hóa đơn hàng hóa, dịch vụ mua vào từ 5 triệu đồng trở lên. Mức đề xuất này phù hợp với quy định về giao dịch chi bằng tiền mặt qua hệ thống Kho bạc Nhà nước hiện hành.

Bên cạnh đó, Nghị định cũng quy định các trường hợp đặc thù không áp dụng quy định trên, bao gồm các trường hợp như: Hàng hóa, dịch vụ mua theo phương thức thanh toán bù trừ giữa giá trị mua và giá trị bán phải có biên bản đối chiếu xác nhận giữa hai bên hoặc ba bên (nếu có bên thứ ba).

Trường hợp vay, mượn tiền, phải có hợp đồng vay, mượn lập trước và chứng từ chuyển khoản từ bên cho vay sang bên vay. Nếu thanh toán qua bên thứ ba được bên bán chỉ định, hợp đồng phải quy định rõ việc này, bên thứ ba phải là tổ chức hoặc cá nhân hợp pháp.

Trường hợp thanh toán bằng cổ phiếu, trái phiếu, phải có hợp đồng mua bán lập trước. Nếu sau khi áp dụng các hình thức bù trừ, phần còn lại có giá trị từ 5 triệu đồng trở lên thanh toán bằng tiền thì cũng bắt buộc phải thanh toán không dùng tiền mặt.

Trường hợp bên mua thanh toán vào tài khoản của bên thứ ba mở tại Kho bạc Nhà nước theo quyết định cưỡng chế của cơ quan nhà nước, số tiền này vẫn được tính đủ điều kiện khấu trừ VAT.

Với mua hàng trả chậm, trả góp từ 5 triệu đồng trở lên, cơ sở kinh doanh cần có hợp đồng, hóa đơn và chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt để khấu trừ thuế. Nếu chưa đến hạn thanh toán theo hợp đồng, vẫn được tạm khấu trừ, nhưng khi đến hạn, nếu không có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt thì phải kê khai điều chỉnh giảm số thuế khấu trừ.

Đối với hàng hóa, dịch vụ mua nhiều lần trong cùng ngày từ cùng một người bán, nếu tổng giá trị từ 5 triệu đồng trở lên, vẫn phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt.

Trường hợp giá trị hàng hóa nhập khẩu từng lần từ 5 triệu đồng trở lên hoặc hàng hóa mua tặng, biếu, hàng mẫu không phải trả tiền từ nước ngoài, không bắt buộc có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt.

Ngoài ra, nếu doanh nghiệp ủy quyền cho cá nhân là người lao động thanh toán không dùng tiền mặt rồi thanh toán lại cho nhân viên cũng được tính đủ điều kiện khấu trừ thuế nếu quy định rõ trong quy chế tài chính hoặc nội bộ.

Thanh Hoa