Không đóng đủ bảo hiểm thất nghiệp, doanh nghiệp phải tự chi trả quyền lợi cho người lao động

Lao động thất nghiệp tìm hiểu thông tin việc làm. Ảnh: Nhật Dương.

Luật Việc làm 2025, có hiệu lực từ ngày 1/1/2026 đã quy định rõ trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc đóng bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động.

Cụ thể, theo khoản 7, Điều 33 của Luật, người sử dụng lao động có trách nhiệm đóng đủ bảo hiểm thất nghiệp theo quy định đối với người lao động khi chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc, hoặc chấm dứt làm việc để kịp thời giải quyết chế độ bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động.

Trường hợp người sử dụng lao động không đóng đủ bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động, thì phải trả khoản tiền tương ứng với các chế độ bảo hiểm thất nghiệp, mà người lao động được hưởng theo quy định của pháp luật.

Điều này áp dụng với các chế độ như: Trợ cấp thất nghiệp; hỗ trợ học nghề; tư vấn giới thiệu việc làm; đóng bảo hiểm y tế cho người hưởng trợ cấp thất nghiệp…

Trong khi đó, Luật Việc làm 2013 (hiện đang áp dụng) chỉ quy định nghĩa vụ đóng bảo hiểm thất nghiệp của người sử dụng lao động trong vòng 30 ngày, kể từ ngày hợp đồng có hiệu lực.

Tuy nhiên, không có điều khoản xử lý rõ ràng nếu doanh nghiệp chậm đóng hoặc trốn đóng, nhất là khi người lao động chấm dứt hợp đồng.

Về căn cứ đóng bảo hiểm thất nghiệp từ ngày 1/1/2026, Điều 36 Luật Việc làm 2025 quy định tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm thất nghiệp như sau:

Người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, thì tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm thất nghiệp là tiền lương tháng theo chức vụ, chức danh, ngạch, bậc và các khoản phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp thâm niên nghề, hệ số chênh lệch bảo lưu lương (nếu có).

Người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định, thì tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm thất nghiệp là tiền lương tháng, bao gồm mức lương theo công việc hoặc chức danh, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác, được thỏa thuận trả thường xuyên, ổn định trong mỗi kỳ trả lương.

Trường hợp người lao động ngừng việc vẫn hưởng tiền lương tháng bằng hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất, thì đóng theo tiền lương được hưởng trong thời gian ngừng việc.

Tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm thất nghiệp cao nhất bằng 20 lần mức lương tối thiểu tháng theo vùng, do Chính phủ công bố tại thời điểm đóng bảo hiểm thất nghiệp.

Người lao động đang tham gia bảo hiểm thất nghiệp mà bị tạm giam, tạm đình chỉ công việc, thì người lao động và người sử dụng lao động tạm dừng đóng bảo hiểm thất nghiệp.

Trường hợp người lao động được truy lĩnh đủ tiền lương, thì người lao động và người sử dụng lao động đóng bù cho thời gian bị tạm giam, tạm đình chỉ công việc bằng số tiền phải đóng của những tháng tạm dừng đóng, và thực hiện đồng thời với việc đóng bù bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Việc truy thu, truy đóng bảo hiểm thất nghiệp thực hiện cùng với việc truy thu, truy đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.

Theo Luật mới, từ ngày 1/1/2026, thời gian đóng bảo hiểm thất nghiệp để xét hưởng các chế độ bảo hiểm thất nghiệp là tổng thời gian đã đóng bảo hiểm thất nghiệp từ khi bắt đầu đóng bảo hiểm thất nghiệp, cho đến khi người lao động chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc, hoặc chấm dứt làm việc theo quy định của pháp luật mà chưa hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Sau khi chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp, thời gian đóng bảo hiểm thất nghiệp tiếp theo được tính lại từ đầu, trừ trường hợp được bảo lưu theo quy định.

Thời gian người lao động đóng bảo hiểm thất nghiệp không được tính để hưởng trợ cấp mất việc làm hoặc trợ cấp thôi việc theo quy định của pháp luật về lao động, pháp luật về viên chức. Chính phủ quy định về thời gian đã đóng bảo hiểm thất nghiệp, nhưng chưa hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Nhật Dương