Khủng hoảng ở Biển Đỏ tác động lớn tới hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp

Chi phí vận chuyển tăng cao

Ngày 6/2/2024, Bộ Công thương phối hợp với các bộ, ngành liên quan tổ chức cuộc họp thảo luận giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu do tình hình khủng hoảng địa chính trị tại khu vực Biển Đỏ.

Tại cuộc họp, ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương), cho hay kênh đào Suez là một trong những tuyến đường hàng hải huyết mạch quan trọng bậc nhất thế giới, chiếm khoảng 12% tổng lưu lượng giao thông hàng hải toàn cầu.

Ông Trần Thanh Hải phát biểu tại cuộc họp. Ảnh: Thùy Linh

Trong khoảng 2 tuần đầu tháng 1/2024, tổng khối lượng vận chuyển qua kênh đào Suez nối Biển Đỏ với Địa Trung Hải đã giảm 37% so với cùng kỳ năm trước. Việc các tàu buộc phải chuyển hướng đi vòng qua mũi Hảo Vọng sẽ khiến thời gian vận chuyển hàng hóa từ châu Á tới châu Âu kéo dài thêm 10 - 15 ngày khiến chi phí gia tăng đáng kể.

Bộ Công thương cảnh báo, cùng với chi phí giá cước vận chuyển tăng từ 55% đến hơn 70% thì việc các chuyến hàng cập cảng trễ hơn ít nhất một tuần cũng khiến chuỗi cung ứng nguyên liệu vật tư của các nhà sản xuất bị đảo lộn, hàng phục vụ sản xuất bị trễ lịch ảnh hưởng nặng nề đến hoạt động của doanh nghiệp trong năm 2024 này.

Trong đó, cước tàu đến khu vực Bờ Tây (thuộc Palestine) tăng từ 1.850 USD/container lên mức 2.873 - 2.950 USD/container (tăng 55 - 60%); cước tàu đến Bờ Tây tăng từ mức 2.600 USD/container lên mức 4.100 - 4.500 USD/container (tăng thêm 58 - 73%). Riêng giá cước sang châu Âu ghi nhận tăng mạnh, gồm cước đi Hamburg là 1.200 - 1.300 USD lên mức 4.350 - 4.450 USD/container. Các doanh nghiệp châu Âu được cho là chịu nhiều ảnh hưởng nhất, bởi chuỗi cung ứng của họ phụ thuộc nhiều vào tuyến đường đi qua Biển Đỏ.

Đại diện Cục Hàng hải Việt Nam tỏ ra lo lắng cho biết, các hãng tàu còn áp thêm phụ phí do căng thẳng trên Biển Đỏ và tình trạng thiếu container rỗng quay về khu vực châu Á sẽ diễn ra. Điều này đẩy giá tiếp tục tăng và ảnh hưởng lớn tới hàng xuất nhập khẩu giữa châu Á và châu Âu.

Đối với hàng Việt Nam xuất khẩu đi Hoa Kỳ bằng đường biển tới các cảng Bờ Đông như: New York, Savannah, Charleston... thường đi đường qua kênh đào Suez để qua Địa Trung Hải, Đại Tây Dương. Một số khác có thể vượt Thái Bình Dương, qua kênh đào Panama để sang Đại Tây Dương.

Doanh nghiệp lo ngại khủng hoảng Biển Đỏ kéo dài

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Trương Văn Cẩm - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS) chia sẻ, việc đáng lo ngại nhất đó là sự việc không lường được khi nào khủng hoảng Biển Đỏ kết thúc. Nếu cứ kéo dài thì các đơn hàng ký tiếp theo chắc chắn khách hàng sẽ đặt vấn đề chia sẻ chi phí do vận chuyển tăng thêm. Do đó, điều mà các doanh nghiệp quan tâm là có thông tin sớm, kịp thời để tạo sự chủ động trong việc đàm phán các đơn hàng tiếp theo.

Khủng hoảng tại Biển Đỏ kéo dài đã và đang khiến doanh nghiệp lo lắng. Ảnh: minh họa

Chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu, đại diện Cục Hàng hải Việt Nam cho hay sẽ nỗ lực đảm bảo hàng hóa, tàu thuyền vận chuyển được thông suốt, không có vướng mắc, giải phóng nhanh thủ tục tàu thuyền thông qua cảng với thời gian nhanh nhất. Các hãng tàu cần duy trì các chuyến vận tải hàng hải, bổ sung thêm tàu, container rỗng đảm bảo lịch trình và nhu cầu xuất nhập khẩu; thực hiện nghiêm quy định giá cước vận tải và phụ thu…

Đại diện cơ quan nhà nước, ông Vũ Sơn Tùng - Phó vụ trưởng Vụ Trung Đông - châu Phi (Bộ Ngoại giao), thông tin sẽ theo dõi sát tình hình và diễn biến có thể diễn ra trong thời gian tới; nghiên cứu phương án và tuyến đường vận tải khả thi, tốt nhất thông tin cho doanh nghiệp.

Đại diện Cục Xuất nhập khẩu cũng cho rằng cần tập trung vào việc ổn định giá cước và phí vận chuyển. Các hãng tàu thực hiện đúng quy định về giá cước vận chuyển, không áp đặt các loại phí, phụ thu không có cơ sở chung tay cùng doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu vượt qua khó khăn thách thức hiện nay.

Ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng thư ký của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), đánh giá xung đột tại Biển Đỏ ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh của các ngành hàng, doanh nghiệp và tiềm ẩn hậu quả đến hoạt động xuất nhập khẩu và nền kinh tế trong năm 2024 và thậm chí dài hơn. Do đó, cần thận trọng và có giải pháp dài hạn.

Ông Đậu Anh Tuấn đề xuất, bên cạnh việc công khai giá của các hãng tàu thì cần có cổng thông tin chung để các doanh nghiệp hãng tàu công khai giá đến các doanh nghiệp. Bên cạnh đó, cần tăng cường hơn nữa liên kết các ngành hàng xuất khẩu. Đẩy mạnh công tác thông tin thị trường, thị trường bên bán và bên mua phải có sức mạnh tương đương với nhau….

Song Linh