Lời cảnh báo của Fed bị phớt lờ

Các hoạt động rủi ro của Ngân hàng Silicon Valley đã nằm trong tầm ngắm của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) suốt hơn một năm. Trong thời gian đó, Fed liên tục cảnh báo SVB rằng hệ thống của họ có vấn đề.

Sau cuộc đánh giá năm 2021, Fed đã phát hiện những điểm yếu nghiêm trọng trong cách ngân hàng này xử lý các rủi ro chính.

Các giám sát viên của Fed tại San Francisco đã đưa ra 6 cảnh báo, được gọi là “các vấn đề cần lưu ý” và “các vấn đề cần lưu ý ngay lập tức”. Điều này cho thấy SVB đang làm rất tệ trong việc đảm bảo khả năng thanh khoản.

Tuy nhiên, ngân hàng đã phớt lờ những lỗ hổng này.

Đến tháng 7/2022, Fed xem xét cẩn thận hơn và đánh giá ngân hàng SVB là kém hiệu quả về quản trị và kiểm soát, kéo theo một loạt hạn chế. Mùa thu năm 2022, các giám sát viên từ Fed cũng gặp một số nhà lãnh đạo cấp cao của SVB để trao đổi trực tiếp.

Fed thấy rõ lãnh đạo ngân hàng đang sử dụng các mô hình không hiệu quả để xác định hoạt động khi ngân hàng trung ương tăng lãi suất. Theo đó, họ cho rằng doanh thu từ hoạt động tài chính cao sẽ giúp ích đáng kể khi lãi suất tăng, nhưng điều đó không xảy ra trong thực tế.

Đầu năm 2023, Fed tiếp tục đánh giá khả năng quản lý rủi ro của SVB và phát hiện thêm nhiều thiếu sót. Tuy nhiên, tại thời điểm đó, “ngày tàn” của SVB đã đến gần.

Theo New York Times, điều này đặt ra câu hỏi lớn về lý do các cơ quan quản lý không hành động sớm để ngăn chặn sự sụp đổ của SVB.

Fed có lỗi?

Nhìn lại thất bại của SVB, New York Times nhận định có nhiều dấu hiệu rõ ràng: 97% tiền gửi tại ngân hàng này không có bảo hiểm và phần lớn người gửi tiền hoạt động trong lĩnh vực công nghệ đang gặp khó khăn khi lãi suất tăng cao.

SVB cũng đối mặt với khoản lỗ lớn khi phải bán chứng khoán để huy động tiền mặt, đáp ứng làn sóng rút tiền từ khách hàng.

Hiện nay, Fed đã tiến hành một cuộc điều tra về những sai sót trong quá trình giám sát SVB, do Phó chủ tịch Michael S. Barr dẫn đầu. Kết quả điều tra dự kiến được công bố vào ngày 1/5. Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện Mỹ cũng lên kế hoạch điều trần về các vụ sụp đổ ngân hàng gần đây vào ngày 29/3, theo Bloomberg.

Quang cảnh từ trụ sở Ngân hàng Silicon Valley ở Santa Clara, California, hôm 16/3. Ảnh: New York Times.

Những thông tin hiện tại cho thấy các lãnh đạo của SVB đã lên kế hoạch thiếu thực tế và bỏ qua nhiều vấn đề tài chính, vận hành, ngay cả khi giám sát viên của Fed đã cảnh báo.

Chẳng hạn, theo một nguồn thạo tin, các giám đốc điều hành đã được cả nhân viên nội bộ và Fed thông báo về vấn đề an ninh mạng, nhưng lại phớt lờ mối lo ngại này.

Song các lỗ hổng nghiêm trọng tại SVB cũng đặt ra câu hỏi liệu giám sát viên hay Hội đồng Thống đốc của Fed tại Washington có thể làm nhiều hơn để buộc ngân hàng này khắc phục điểm yếu hay không.

“Đó là sự thất bại trong việc giám sát. Điều chúng ta không chắc là liệu người giám sát có lỗi hay không”, Peter Conti-Brown, chuyên gia về quy định tài chính tại Đại học Pennsylvania, cho biết.

Cuộc điều tra của ông Barr sẽ tập trung vào một số câu hỏi chính, bao gồm lý do các lỗ hổng không được khắc phục sau lần đầu tiên ngân hàng trung ương cảnh báo một loạt vấn đề cần lưu ý.

Ông cũng sẽ xem xét liệu các giám sát viên có thẩm quyền gây áp lực cho ngân hàng, và báo cáo lên Hội đồng Thống đốc của Fed hay không.

Sự sụp đổ của SVB và phản ứng dây chuyền có thể sẽ thúc đẩy Fed giám sát chặt chẽ hơn, đặc biệt với những ngân hàng lớn nhưng tài sản chưa chạm ngưỡng 250 tỷ USD.

Thông thường, các ngân hàng có tài sản dưới 250 tỷ USD không phải trải qua một số bước nghiêm ngặt nhất trong quy trình giám sát, đặc biệt sau khi chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump thông qua yêu cầu điều chỉnh luật trong phạm vi hẹp vào năm 2018. Điều đó có nghĩa các ngân hàng nhỏ hơn sẽ tuân theo các quy tắc ít nghiêm ngặt hơn.

Tài sản của SVB vẫn ở dưới ngưỡng 250 tỷ USD, song vụ sụp đổ cho thấy ngay cả những ngân hàng không đủ lớn để được coi là có hệ thống toàn cầu cũng có thể gây ra những hậu quả sâu rộng.

Do đó, các quan chức Fed cần xem xét quy định chặt chẽ hơn đối với những ngân hàng này. Họ cần đặt câu hỏi liệu các ngân hàng có tài sản 100-250 tỷ USD có phải nắm giữ nhiều vốn hơn, khi giá thị trường của trái phiếu mà họ nắm giữ giảm xuống hay không.

Nghi vấn

Tuy nhiên, khi nỗ lực đánh giá những gì đã xảy ra và chuẩn bị cho các bước tiếp theo, Fed cũng đối mặt với sự phản đối chính trị dữ dội.

Mối quan ngại lớn nhất tập trung vào việc Giám đốc điều hành của SVB, ông Greg Becker, đã có mặt trong hội đồng quản trị của Ngân hàng Dự trữ Liên bang San Francisco cho đến ngày 10/3. Dù các thành viên hội đồng quản trị không trực tiếp tham gia giám sát, công chúng vẫn có cái nhìn tiêu cực về sự trùng hợp này.

SVB đã phớt lờ cảnh báo của Fed. Ảnh: New York Times.

“Một trong những khía cạnh ngớ ngẩn nhất trong sự thất bại của SVB là giám đốc điều hành ngân hàng lại là giám đốc của cơ quan chịu trách nhiệm giám sát nó”, Thượng nghị sĩ Bernie Sanders viết trên Twitter hôm 18/3.

Ông Sanders thông báo sẽ “đề xuất một dự luật chấm dứt sự xung đột lợi ích này, bằng cách cấm các CEO ngân hàng lớn tham gia hội đồng quản trị của Fed”.

Những nghi vấn khác nhắm vào việc liệu Chủ tịch Fed Jerome H. Powell có cho phép bãi bỏ quá nhiều quy định dưới thời chính quyền Trump hay không.

Ông Randal K. Quarles - phó chủ tịch giám sát của Fed từ năm 2017 đến năm 2021 - đã thu hẹp một số quy định khiến nhiều người cảnh báo có thể làm suy yếu hệ thống ngân hàng. Và ông Powell đã không bỏ phiếu ngăn chặn những thay đổi này.

Bà Lael Brainard, cựu thống đốc Fed và hiện là cố vấn kinh tế hàng đầu của Nhà Trắng, từng bỏ phiếu chống lại một số điều chỉnh trên.

“Cuộc khủng hoảng đã chứng minh rõ ràng thách thức với các tổ chức ngân hàng lớn thường biểu hiện đầu tiên ở tình trạng căng thẳng thanh khoản và nhanh chóng lan truyền qua hệ thống tài chính”, bà nói.

Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Elizabeth Warren, từ Massachusetts, cũng yêu cầu đánh giá độc lập về những gì đã xảy ra tại ngân hàng Silicon Valley và kêu gọi ông Powell không tham gia nỗ lực điều tra.

Ông ấy “chịu trách nhiệm trực tiếp và từng có một số thất bại liên quan đến” quy định ngân hàng, bà Warren viết.

Độc giả có thể tìm thêm nhiều câu chuyện truyền cảm hứng về những gương doanh nhân thành công, kinh nghiệm điều hành doanh nghiệp và những kiến thức mới mẻ thời đại 4.0 ở tuyển tập sách của Zing tại Tủ sách kinh tế.

Hải Linh