Lường trước thách thức, chuẩn bị kỹ lưỡng cho vận hành Trung tâm tài chính quốc tế

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng. Ảnh: Phạm Thắng

Thận trọng trong xây dựng đề án

Phát biểu tại phiên thảo luận Tổ 8 của Quốc hội sáng 11/6 về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng - Đại biểu Quốc hội TP. Cần Thơ đánh giá, đây là một nội dung rất mới và khó.

Đại biểu đặt câu hỏi với Bộ trưởng Bộ Tài chính về những rủi ro có thể tiềm ẩn của Trung tâm tài chính quốc tế cũng như giải pháp để hạn chế, xử lý những rủi ro này.

Thông tin tới đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Trung tâm tài chính quốc tế không mới đối với thế giới do đã được hình thành từ rất lâu, nhưng với Việt Nam là rất mới và khó.

Bộ trưởng thông tin, cách đây hơn 2 năm, Chính phủ trình Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết của Bộ Chính trị về xây dựng trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam là xây dựng 2 trung tâm tài chính bao gồm: 1 trung tâm tài chính quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh và 1 trung tâm tài chính khu vực đặt tại TP. Đà Nẵng. Nghị quyết giao 2 địa phương trực tiếp xây dựng đề án để trình Chính phủ trình Quốc hội.

Tuy nhiên, do đây là vấn đề mới, khó, Chính phủ đã giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư (nay là Bộ Tài chính) chủ trì xây dựng. Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định, Bộ Tài chính đã nghiên cứu rất kỹ, tập trung nhân lực, khảo sát, học tập kinh nghiệm của các trung tâm tài chính quốc tế trên thế giới để xây dựng dự thảo Nghị quyết.

Theo đó, dự thảo đã có những thay đổi so với trước đây, chỉ còn xây dựng một trung tâm tài chính quốc tế nhưng đặt tại hai nơi là TP. Hồ Chí Minh và TP. Đà Nẵng. Hai nơi này đều có những định hướng phát triển tương đối riêng biệt để tránh sự trùng lắp, cạnh tranh lẫn nhau.

Lường trước các rủi ro có thể xảy ra

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, Việt Nam là quốc gia đi sau trong xây dựng trung tâm tài chính, do đó, vừa có những thuận lợi, vừa có những thách thức đan xen. Theo thống kê, trên thế giới có 119 trung tâm tài chính quốc tế. Tuy nhiên, số lượng trung tâm tài chính thành công chỉ khoảng 20/119 trung tâm.

Do đó, Việt Nam đi sau sẽ có thuận lợi là đúc rút được kinh nghiệm của các nước đi trước, có thể hình dung những vấn đề cần đặt ra nếu muốn cạnh tranh.

Tại dự thảo Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ đã đề xuất 14 nhóm chính sách nổi trội để đảm bảo Việt Nam có thể cạnh tranh với các trung tâm tài chính quốc tế trên thế giới. Trong 14 nhóm chính sách này, có nhiều nhóm chính sách vượt trội, có những nhóm chính sách tương đồng với các nước.

Ngược lại, về rủi ro, Bộ trưởng nhận định, mục đích lớn nhất khi thành lập trung tâm tài chính của các quốc gia cũng như tại Việt Nam là huy động nguồn vốn từ quốc tế để phục vụ cho tăng trưởng, phát triển kinh tế trong nước. Do đó, một trong những chỉ tiêu đánh giá sự thành công của các trung tâm tài chính là số lượng nguồn vốn thu hút được. "Đây là yếu tố rất cần thiết đối với Việt Nam hiện nay trong bối cảnh đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế cao trong khi nguồn nguồn lực ngân sách còn hạn chế", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đánh giá.

Do đó, rủi ro Việt Nam có thể phải đối mặt, vượt qua là khi các nguồn vốn, ngoại tệ huy động từ trung tâm tài chính vào trong nước nếu không được quản lý chặt chẽ sẽ có nguy cơ đầu tư ngắn hạn, rút vốn ngay. Điều này rất nguy hiểm, có thể dẫn đến hỗn loạn hoặc nặng hơn là khủng hoảng tài chính. "Đây cũng chính là kinh nghiệm của Thái Lan năm 2008", Bộ trưởng cho biết thêm.

Một rủi ro khác được Bộ trưởng đề cập là có thể tạo ra những sức ép liên quan đến tỷ giá khi các nhà đầu tư quốc tế chuyển tiền vào đầu tư, chuyển đổi ngoại tệ sang tiền Việt Nam hay nhu cầu thanh toán lại chuyển thành ngoại tệ.

Tuy nhiên, Bộ trưởng khẳng định, 2 vấn đề lớn này đã được Chính phủ "lường trước" và chuẩn bị rất kỹ. Ngay sau khi Quốc hội ban hành Nghị quyết, Chính phủ sẽ ban hành 8 nghị định để có những hướng dẫn, quy định chặt chẽ. Theo đó, sẽ ưu tiên huy động nguồn vốn trung và dài hạn từ trung tâm tài chính quốc tế này cho kinh tế của Việt Nam.

Bộ trưởng đánh giá, nếu kiểm soát hiệu quả những rủi ro, về cơ bản, trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam sẽ mang lại hiệu quả nhiều hoặc ít, có nghĩa "huy động được nhiều nguồn vốn sẽ là thành công lớn, huy động được nguồn vốn có giới hạn thôi thì cũng là thành công nhưng mà thành công nhỏ hơn", Bộ trưởng chia sẻ.

Thông tin thêm, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho hay, những vấn đề liên quan đến xây dựng trung tâm tài chính quốc tế đã được Chính phủ nghiên cứu rất kỹ, "họp đi họp lại" rất nhiều lần. Bộ Tài chính cũng đã làm việc với hầu hết các nhà đầu tư, các quỹ tài chính, quỹ đầu tư lớn trên thế giới và tổ chức hội thảo, đặt vấn đề để các nhà đầu tư phản biện liên tục, từ đó tham gia góp ý, tư vấn cho Chính phủ "gia cố", hoàn thiện đề án.

"Bộ Tài chính đã làm rất kỹ, rất tâm huyết, làm ngày, làm đêm để có được sản phẩm trình Quốc hội", Bộ trưởng khẳng định.

Ngoài việc sẽ ban hành các nghị định hướng dẫn triển khai, theo Bộ trưởng, một yếu tố khác vô cùng quan trọng quyết định sự thành công của trung tâm tài chính quốc tế là vấn đề vận hành, tổ chức thực hiện của 2 địa phương TP. Hồ Chí Minh và TP. Đà Nẵng.

Bộ trưởng chia sẻ thêm, vừa qua, trong quá trình nghiên cứu đề án, Bộ Tài chính đã phối hợp chặt chẽ với 2 địa phương. TP. Hồ Chí Minh và TP. Đà Nẵng đều rất nhiệt tình, quyết liệt trong việc tham gia xây dựng đề án cũng như chuẩn bị các điều kiện để vận hành trung tâm tài chính.

Trần Huyền