Mở rộng trách nhiệm của người đứng đầu từ 'phát hiện' sang 'ngăn chặn chủ động' trong phòng chống tham nhũng

Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga cho biết, bà có thời gian tham gia làm luật, sửa luật này vài lần. Để đảm bảo công cuộc phòng chống tham nhũng có kết quả tốt chỉ kỳ vọng vào một luật này là không đủ mà còn cần các luật chuyên ngành khác. Do đó, thống nhất với Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị Chính phủ chỉ đạo tiếp tục nghiên cứu rà soát cụ thể những vướng mắc, bất cập, đồng thời cân nhắc việc khắc phục ngay trong quá trình sửa đổi luật này.

Bà Nga cũng đề nghị kịp thời rà soát, thể chế hóa các chủ trương, chính sách của Đảng, bám sát kết quả sửa đổi, bổ sung các luật liên quan để đảm bảo sự đồng bộ giữa quy định của Đảng với quy định của pháp luật và tính thống nhất của hệ thống pháp luật. Bên cạnh đó, sửa đổi, bổ sung luật này phải đảm bảo có trọng tâm, trọng điểm và chỉ xem xét sửa đổi, bổ sung những vấn đề thực sự cần thiết, những nội dung cần điều chỉnh linh hoạt để phù hợp với thực tiễn.

Về khoản 2 điều 1 dự thảo luật sửa đổi khoản 1 điều 17 luật hiện hành về nội dung đánh giá công tác phòng, chống tham nhũng, trong đó bao gồm cả việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa, phát hiện, xử lý và thu hồi tài sản tham nhũng, bà Nga đề nghị rà soát cụ thể các nội dung nêu trên để quy định cho phù hợp, tránh trùng lặp hoặc cân nhắc giao Chính phủ quy định chi tiết cả về tiêu chí đánh giá công tác phòng, chống tham nhũng và nội dung đánh giá công tác phòng, chống tham nhũng.

Về cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập (Khoản 4 điều 1 dự thảo luật), dự thảo luật bổ sung khoản 1 điều 30 luật hiện hành về thẩm quyền kiểm soát tài sản, thu nhập của Ủy ban kiểm tra các cấp. Sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 30 luật hiện hành về thẩm quyền kiểm soát tài sản, thu nhập của Ủy ban Ban Công tác đại biểu của Quốc hội đối với người có nghĩa vụ kê khai thuộc thẩm quyền quản lý của mình, bà Nga đề nghị làm rõ hơn về người có nghĩa vụ kê khai thuộc thẩm quyền quản lý của Ủy Ban Công tác đại biểu để quy định về thẩm quyền kiểm soát tài sản, thu nhập của Ủy Ban Công tác đại biểu cho phù hợp.

Cũng theo bà Nga, luật hiện hành chỉ quy định giới hạn phạm vi đối tượng áp dụng một số biện pháp phòng, chống tham nhũng trong doanh nghiệp, tổ chức khu vực ngoài Nhà nước theo chủ trương của Đảng từng bước mở rộng phạm vi phòng, chống tham nhũng ra khu vực ngoài Nhà nước. Về tài sản, thu nhập phải kê khai và biến động tài sản phải kê khai bổ sung. Điểm b khoản 1 Điều 35 của Luật Phòng, chống tham nhũng được dự kiến sửa đổi theo hướng nâng mức kê khai giá trị tài sản, thu nhập từ 50 triệu lên 150 triệu đồng đối với kim khí quý, đá quý, tiền, giấy tờ có giá và tài sản khác. Khoản 2 Điều 36 sửa đổi nâng mức biến động trong năm phải kê khai từ 300 triệu lên 1 tỷ đồng.

Bày tỏ quan điểm tán thành với quy định trên song bà Nga đề nghị làm rõ căn cứ nào để chọn 150 triệu đồng và 1 tỷ đồng, căn cứ trên cơ sở nào?.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá, trong công tác phòng chống tham nhũng, trách nhiệm của người đứng đầu là hết sức quan trọng. Do đó, cần mở rộng trách nhiệm từ việc "phát hiện" sang "ngăn chặn chủ động” đi kèm với hình thức kỷ luật nghiêm khắc nếu cơ quan dưới quyền để tái diễn tham nhũng, nhằm làm cho luật này mạnh mẽ hơn.

Toàn cảnh phiên họp (Ảnh: Phạm Thắng)

Chủ tịch Quốc hội cũng khẳng định, nhiều năm qua chúng ta đã xử lý rất nghiêm từ cán bộ cấp cao đến trung cấp ở các địa phương, bộ, ngành, không có vùng cấm trong tham nhũng. Điều này đã tạo được lòng tin cho các nhà đầu tư nước ngoài, lòng tin trong nội bộ và lòng tin của người dân.

Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội cũng cho rằng, trong chỉ số năng lực cạnh tranh ở các địa phương, cũng nên dựa vào công tác phòng, chống tham nhũng để kêu gọi đầu tư, làm sao "trải thảm đỏ" cho nhà đầu tư, để họ có thể đi "chân không" chứ không phải “đạp gai, đạp đinh” khi hiện nay thủ tục hành chính và nhiều vấn đề khác vẫn còn khá phiền hà.

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý phải tập trung thu hồi tài sản, đồng thời phải đảm bảo tính độc lập của các cơ quan trong công tác phòng, chống tham nhũng, ứng dụng công nghệ và dữ liệu lớn vào công tác này.

Việt Thắng