Mỹ bất ngờ hạ mục tiêu điện khí hóa, cho thêm thời gian với xe hybrid

Cơ hội cho hybrid

Thay vì đặt mục tiêu chuyển đổi 2/3 số phương tiện mới sang xe điện vào năm 2032, Mỹ đã hạ mục tiêu đó xuống và cho biết các nhà sản xuất ô tô có thể tuân thủ bằng cách sản xuất nhiều xe hybrid xăng-điện hơn.

Sau đó, Giám đốc Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA) Michael Regan đã đưa ra một tuyên bố đáng ngạc nhiên rằng các quy định được nới lỏng về cơ bản sẽ mang lại mức giảm ô nhiễm tương tự như đề xuất ban đầu của chính quyền.

Một cuộc kiểm tra của Reuters về những thay đổi quy định và dự báo phát thải của cơ quan này cho thấy những nhượng bộ của chính quyền Mỹ sẽ dẫn đến tình trạng ô nhiễm nhiều hơn đáng kể so với dự đoán ban đầu theo hai cách: trì hoãn các giới hạn phát thải nghiêm ngặt hơn trong nhiều năm và giữ lại công thức lỗi thời dành cho xe plug-in hybrid mà EPA thừa nhận đã đánh giá thấp mức độ ô nhiễm trong thế giới thực của chúng.

Sử dụng các dự đoán của EPA, Reuters nghiên cứu rằng các quy tắc cho phép lượng khí thải carbon trung bình trên mỗi dặm của các phương tiện hạng nhẹ cao hơn 14% trong khoảng thời gian từ năm 2027 đến năm 2032 so với đề xuất ban đầu.

Hơn nữa, công thức đối với plug-in-hybrid ước tính lượng khí thải của chúng thấp hơn khoảng 25% đến 75% so với thực tế, tùy thuộc vào phạm vi pin của xe, theo dữ liệu từ các nhà nghiên cứu và cơ quan quản lý California.

Đó là bởi vì công thức EPA giả định người lái xe sạc ô tô của họ nhiều hơn và sử dụng động cơ đốt trong ít hơn so với hầu hết mọi người trong thực tế.

Reuters đã so sánh công thức EPA với công thức sử dụng dữ liệu sạc xe trong thế giới thực từ Hội đồng Quốc tế về Giao thông Sạch, một tổ chức nghiên cứu có trụ sở tại Washington và các cơ quan quản lý ô tô ở California.

Trong đề xuất ban đầu của mình, EPA đã kêu gọi thay thế công thức 14 năm tuổi về lượng khí thải plug-in hybrid bằng một biện pháp "được xác định từ dữ liệu thế giới thực" về sạc, nhưng dưới áp lực của các nhà sản xuất ô tô, họ đã quyết định giữ nguyên công thức này cho đến năm 2031. Một số nhà sản xuất ô tô cho rằng một công thức hạn chế hơn sẽ cản trở sự đổi mới của plug-in.

EPA cho biết trong một tuyên bố với Reuters rằng các quy định mới giúp giảm ô nhiễm “đáng kể”, “có thể đạt được và giá cả phải chăng” cho các nhà sản xuất ô tô và mang đến cho người tiêu dùng nhiều lựa chọn.

Cơ quan này cũng cho hay họ trì hoãn việc thay đổi công thức hybrid vì "nhận xét rộng rãi của công chúng" từ các nhà sản xuất ô tô và những người khác, cũng như cân nhắc về "thời gian thực hiện thích hợp" để phát triển các phương tiện sạch hơn.

Tác động của việc xử lý quy định hào phóng có thể được tăng lên nếu các quy tắc khuyến khích sản xuất plug-in hybrid nhiều hơn. Theo công ty phân tích ô tô J.D. Power, những chiếc xe này hiện chỉ chiếm 2% doanh số bán lẻ ô tô tại Mỹ. Tất cả các xe hybrid chiếm 11,9%, tỷ lệ này đang tăng lên.

Những người ủng hộ môi trường bày tỏ lo ngại rằng các nhà sản xuất ô tô ở Detroit, vốn phụ thuộc vào doanh số bán xe tải và SUV, có thể đáp ứng các quy định của EPA bằng các phiên bản cắm điện của các loại xe tiết kiệm xăng phổ biến mà có thể chỉ hiệu quả hơn một chút.

EPA cho biết các quy định của họ sẽ không khuyến khích các plug-in kém hiệu quả vì các nhà sản xuất ô tô sẽ phải bù đắp chúng bằng những phương tiện hiệu quả hơn.

Stellantis chuyên sản xuất xe Jeep SUV và xe bán tải Ram, đã chứng minh khái niệm áp dụng công nghệ plug-in cho những chiếc SUV tương đối kém hiệu quả. Nhà sản xuất ô tô có thể nhận được lợi ích lớn nhất từ các quy tắc thân thiện với xe hybrid vì đây là một trong những hãng gây ô nhiễm ống xả nhiều nhất ở Mỹ và là hãng bán xe plug-in hybrid hàng đầu quốc gia, bao gồm cả phiên bản "4xe" của Jeep Wrangler và Grand Cherokee.

Sự "phân tâm" của nước Mỹ

Stellantis tuyên bố rằng các mẫu xe 4xe của họ cung cấp lượng khí thải thấp hơn cho những khách hàng muốn có một chiếc xe địa hình mạnh mẽ. Stellantis cho hay việc giảm ô nhiễm đòi hỏi các nhà sản xuất ô tô phải sản xuất những phương tiện sạch hơn để phục vụ “nhiều nhu cầu của người tiêu dùng”.

General Motors nói vào tháng 1/2024, ngay trước khi EPA công bố các quy định mới, họ đã lên kế hoạch sản xuất xe plug-in hybrid cho Bắc Mỹ sau khi đã tránh tất cả các quy định trước đó.

Ford gần đây đã chứng kiến doanh số bán xe hybrid truyền thống tăng mạnh, bao gồm cả xe bán tải và bán mẫu SUV Escape plug-in.

GM trong khi đó hy vọng xe plug-in hybrid sẽ phát triển từ một “ngách nhỏ” thành một cơ hội lớn hơn trong vòng ba năm, đồng thời nói thêm: “Chúng tôi sẽ sẵn sàng”. Ford thì thông tin chiến lược hybrid của họ đã có trước quyết định của EPA.

Xe điện không tạo ra lượng khí thải từ ống xả nhưng ô nhiễm hybrid rất khác nhau tùy theo mẫu xe. Các plug-in di chuyển quãng đường ngắn chỉ bằng nguồn điện trước khi cần đến động cơ xăng. Một số có hiệu suất cao, chẳng hạn như Prius Prime của Toyota, di chuyển 44 dặm bằng điện và sau đó đạt 52 mpg.

Nhưng Jeep Wrangler 4xe, mẫu plug-in hybrid bán chạy nhất nước Mỹ, không hẳn là một cỗ máy xanh. Trên thực tế, sự hấp dẫn của chiếc xe địa hình chạy điện này có thể dựa nhiều vào sức mạnh hơn là hiệu quả mà pin nó mang lại, theo đánh giá của Reuters về các bình luận trực tuyến từ những người sở hữu xe 4xe.

Wrangler điện khí hóa tạo ra công suất cực lớn 375 mã lực và mô-men xoắn cực đại 470 pound-feet, nhiều hơn đáng kể so với những chiếc Wrangler chạy bằng xăng tiêu chuẩn.

Nhưng phạm vi hoạt động chỉ bằng điện của nó chỉ là 21 dặm, sau đó chiếc xe chỉ đạt được 20 mpg – kém hơn một chút so với một chiếc Wrangler chạy bằng xăng có cùng động cơ tăng áp.

Stellantis cho biết mẫu xe 4xe, chiếm khoảng một nửa doanh số bán hàng của Wrangler, giúp hãng tuân thủ các quy định nhưng họ có kế hoạch lớn hơn cho các phương tiện sạch, bao gồm 25 mẫu xe điện tại Mỹ mà hãng đặt mục tiêu ra mắt vào năm 2030. Các phiên bản chạy điện của xe bán tải Ram, Jeep Wagoneer và Dodge Charger sẽ được bán ra trong năm nay.

Công thức plug-in-hybrid đã lỗi thời của EPA mang lại cho các nhà sản xuất ô tô khoản tín dụng lớn cho việc giảm ô nhiễm vì nó giả định người lái xe phải sạc hàng ngày và hiếm khi đốt xăng.

Aaron Isenstadt, nhà nghiên cứu cấp cao tại Hội đồng Quốc tế về Giao thông Sạch, cho hay: “Thật không may, không có điều nào trong số đó có vẻ đúng trong thế giới thực”.

Công thức EPA giúp Stellantis giảm khoảng 40% lượng ô nhiễm ước tính đối với một chiếc Wrangler plug-in, so với lượng khí thải khi sử dụng xăng. Mức trợ cấp này dựa trên phạm vi hoạt động chỉ dùng điện của nó.

Một bài đánh giá của Reuters trên các diễn đàn Jeep trực tuyến cho thấy một số chủ sở hữu ca ngợi tính hiệu quả của chiếc 4xe nhưng những người khác nói rằng họ không thường xuyên sạc xe vì họ mua nó vì những lý do khác.

Stellantis cho biết phản hồi của khách hàng cho thấy mức sạc thường xuyên nhất và Jeep cung cấp ứng dụng "Huấn luyện sinh thái" để giúp chủ sở hữu lái xe hiệu quả.

Tổng thống Joe Biden bước ra sau khi lái thử chiếc Jeep Wrangler 4xe Rubicon trong một sự kiện dành cho ô tô sạch và xe tải. Ảnh: Reuters.

Đề xuất ban đầu của EPA nhằm mục đích chiếm 67% thị phần xe điện cho ô tô mới vào năm 2032, so với mức dưới 8% vào năm 2023. Theo các quy tắc cuối cùng, EPA dự kiến việc áp dụng trên phạm vi rộng sẽ chậm hơn - từ 35% đến 56% vào năm 2032 — thay vì với một mục tiêu cụ thể, phản ánh tính linh hoạt trong việc tuân thủ khi sử dụng động cơ hybrid và các công nghệ khác.

Sự rút lui của EPA diễn ra trong bối cảnh áp lực chính trị đối với Tổng thống Mỹ thuộc đảng Dân chủ Joe Biden khi ông tìm cách tái tranh cử vào tháng 11/2024. Cả ông Biden và đối thủ Đảng Cộng hòa của ông, ông Donald Trump, đều cần giành chiến thắng ở Michigan, trung tâm công nghiệp ô tô và là chiến trường bầu cử quan trọng. Ông Trump coi xe điện là thứ giết chết việc làm.

Các tiêu chuẩn của EPA, mặc dù ít nghiêm ngặt hơn so với đề xuất, nhưng vẫn yêu cầu giảm thiểu ô nhiễm đáng kể so với các quy định mà chúng sẽ thay thế.

Cơ quan này nói với Reuters rằng sự khác biệt giữa mức độ ô nhiễm được cho phép trong đề xuất ban đầu và quy định cuối cùng sẽ trở nên nhỏ hơn theo thời gian, một khi các tiêu chuẩn nghiêm ngặt nhất được áp dụng. Khi dự kiến đến năm 2055, quy tắc cuối cùng sẽ đạt được 94% mức giảm phát thải carbon được dự đoán trong đề xuất ban đầu.

Nhưng vẫn chưa rõ liệu những hạn chế cứng rắn nhất, vốn không có hiệu lực cho đến sau năm 2030, có tồn tại trong các chính quyền trong tương lai hay không.

Các nhà sản xuất ô tô có lịch sử vận động hành lang để trì hoãn các quy định nghiêm ngặt trong nhiều năm - sau đó tìm cách đảo ngược chúng. Điều đó xảy ra trong quá trình chuyển đổi giữa chính quyền ông Barack Obama và ông Trump.

Các nhà sản xuất ô tô ở Detroit đã đồng ý hỗ trợ các tiêu chuẩn khí thải chặt chẽ hơn vào năm 2011 sau cuộc đàm phán với chính quyền ông Obama. Nhưng ngành này đã thuyết phục chính quyền ông Trump làm suy yếu chúng sau khi ông nhậm chức vào năm 2017, trước khi các điều khoản cứng rắn nhất có hiệu lực.

Nam Nguyễn