Nậm pịa - món ăn truyền thống của người Thái Tây Bắc

Nậm pịa hay nặm pịa, đây là món ăn truyền thống của người dân tộc Thái, là một loại canh Tây Bắc được ninh nhừ với nội tạng, sụn, thịt, tiết và các loại gia vị đặc trưng của núi rằng như mắc khén, hạt dổi, lá chanh, ớt tươi… Trong tiếng Thái, “nậm” nghĩa là “nước,” còn “pịa” là chất lỏng sền sệt trong ruột non của động vật, cũng được gọi là phân non. Nậm pịa Tây Bắc được chế biến từ phần pịa ngon nhất, lấy từ đoạn ruột non có dịch của các loài động vật ăn cỏ như trâu, bò, dê…

Nậm pịa là món ăn truyền thống của người dân tộc Thái Sơn La. Ảnh minh họa

Quan niệm của người dân tộc Thái, chất dịch trong ruột non chính là phần tinh túy, ngon nhất khi thức ăn được chuyển hóa và chuẩn bị ngấm qua mạch máu nuôi dưỡng cơ thể. Vì vậy, nậm pịa còn được xem là món ăn Tây Bắc bổ dưỡng của đồng bào người Thái.

Nghe thì thấy ghê vậy thôi, chứ đặc sản Tây Bắc này có tác dụng giải rượu rất tốt nên mới hay có trong các đám đình, đám cưới.

Tuy đơn giản, nhưng để làm ra một nồi nậm pịa Tây Bắc đúng vị thì không phải dễ dàng. Chỉ những người dân tộc vùng Tây Bắc mới có thể chế biến được nồi nậm pịa chuẩn nhất, một hương vị mà không lẫn vào đâu được.

Nguyên liệu làm nậm pịa

Nguyên liệu chế biến gồm có: tiết đông, bạc nhạc, sụn, thịt, đuôi và lục phủ ngũ tạng của động vật ăn cỏ (như: lòng, gan, phèo, phổi). Người Thái hay sử dụng các nguyên liệu từ bò và dê.

Chỉ những người dân tộc vùng Tây Bắc mới có thể chế biến được nồi nậm pịa chuẩn vị nhất, một hương vị mà không lẫn vào đâu được. Ảnh minh họa

Thật ra, thứ nguyên liệu “kinh hoàng” khiến ai cũng phải “nhắm mắt, bịt mũi” để ăn thử là pịa, thành phần quan trọng của món ăn đặc sản Tây Bắc này.

Cách chế biến món nậm pịa Tây Bắc

+ Phần chất dịch non được người Thái chọn lấy ở đoạn ruột ngon mà có phần pịa ngon nhất, lấy ra bát.

+ Nước ninh xương ninh nhừ khi tiết ra hết độ ngọt thì cho thịt, sụn, lục phủ ngũ tạng vào ninh cho đến khi sền sệt.

+ Một phần ruột non trộn đều với rau thơm, hạt mắc khén, tỏi, ớt, rau mùi tàu... Đặc biệt người Thái còn thêm mật và lá đắng để tạo thêm hương vị độc đáo cho món Tây Bắc.

Món đặc sản Tây Bắc nậm pịa ăn kèm với rau sống và ăn khi còn nóng. Với những ai không phải dân ở đây thì để ăn được món ăn Tây Bắc này là cả một thách thức với bản thân. Món đặc sản Tây Bắc này có vị đắng và mùi rất khó ngửi.

Khi mới bắt đầu ăn, sẽ thấy khó nuốt bởi cái vị ruột, pịa, mùi của mắc khén cộng thêm vị đắng của các loại lá có thể khiến thực khách phải "nhả" ra ngay lập tức. Tuy nhiên nếu cố nhai thì sau đó có thể cảm nhận được vị ngọt béo trong cuống họng. Khi ăn quen thì có thể bị “nghiện” món ăn này.

Những nguyên liệu để nấu món nậm pịa. Ảnh minh họa

Trong ẩm thực Tây Bắc thì có thể nói món nậm pịa là những nét văn hóa độc đáo của người Thái ở Sơn La. Món ăn không chỉ bổ dưỡng tốt cho sức khỏe mà đây cũng là một thử thách cho những ai muốn vượt qua giới hạn và thách thức chính mình.

Những món nậm pịa Tây Bắc được yêu thích

Nậm pịa còn có nhiều món ăn khác nhau, mang tới trải nghiệm độc đáo dành cho du khách. Nếu muốn nếm thử nậm pịa, thực khách có thể tham khảo một số món ăn dưới đây:

Nậm pịa bò Tây Bắc

Nậm pịa bò Tây Bắc là một món ăn đặc sản nổi tiếng tại vùng Tây Bắc Việt Nam. Món này được chế biến từ tiết đông, lòng, gan, phổi, từ con bò tươi ngon, sau đó được tẩm ướp gia vị nên nến gia vị vừa đủ. Sau khi ướp thấm gia vị, nậm pịa bò được đun trên lửa than hoặc than củi cho đến khi thịt chín và có màu vàng đẹp mắt.

Chuẩn bị nguyên liệu để nấu món nậm pịa Tây Bắc. Ảnh minh họa

Nậm pịa dê Tây Bắc

Nậm pịa dê Tây Bắc là một món ăn độc đáo của vùng Tây Bắc Việt Nam, được làm từ nội tạng từ con dê tươi ngon. Nội tạng dê sau khi được làm sạch sẽ và xắt thành những miếng nhỏ, sau đó ướp với các loại gia vị như mắc kén, hạt rổi, tiêu, tỏi, ớt và các loại thảo mộc. Sau khi ướp thấm, thịt dê mang lên đun cho đến khi chín và có màu vàng hấp dẫn.

Nậm pịa dê Tây Bắc thường được ăn kèm với các loại nước chấm đặc biệt của người Tây Bắc để tăng thêm hương vị.

Nậm pịa trâu Tây Bắc

Món nậm pịa trâu Tây Bắc là một món ăn đặc sản phổ biến của vùng cao của Việt Nam cũng được chế biến và có mặt tại nhiều quán ăn ngon Mộc Châu, thu hút nhiều du khách trải nghiệm. Món này được làm từ nội tạng của con trâu như lòng, phổi… Sau khi nội tạng được chế biến sạch sẽ được tẩm ướt với các gia vị đậm chất của người Tây Bắc và sau đó đem ninh trên bếp củi cho đến khi chín. Nậm pịa trâu Tây Bắc thường được ăn kèm với các loại rau sống để tạo thành món ăn thú vị.

Lê Nguyệt