Người EQ cao có cuộc sống thảnh thơi hơn người khác nhờ áp dụng thành thạo quy tắc 'cá heo xanh'

Khi tâm trí bạn bị "chiếm sóng" bởi một con gấu trắng

Trong tâm lý học, thuật ngữ "con gấu trắng" (hay còn gọi là lý thuyết quá trình mỉa mai) nhằm chỉ việc kìm nén suy nghĩ quá nhiều khiến chúng ta càng lo nghĩ hơn.

Ông Daniel Wegner, một nhà tâm lý học tại Harvard, đã phát triển thuật ngữ này từ trích dẫn trong một tác phẩm của nhà văn Nga Fyodor Dostoevsky:

"Hãy thử làm việc này xem: Dù cố không tưởng tượng ra con gấu bắc cực, nó lại càng xuất hiện nhiều hơn từng phút từng giây".

Mỗi người vốn dĩ đều có "con gấu trắng" của riêng mình. Ở đây "con gấu trắng" có thể hiểu là cảm xúc lo lắng bồn chồn trước một cuộc họp. Hay khi mong muốn mua một thứ gì đó đắt đỏ nhưng càng làm ngơ bạn lại càng muốn sở hữu.

Điều nguy hiểm là những suy nghĩ tiêu cực này thường xuất hiện không đúng lúc và không dễ đẩy ra khỏi đầu, khiến bạn căng thẳng, mất kiểm soát hành vi, thậm chí ra quyết định sai lầm.

"Cá heo xanh" là lựa chọn thay thế giúp bạn điều khiển cảm xúc, thay vì bị cảm xúc điều khiển. Ảnh minh họa

Giải pháp của người EQ cao: "Triệu hồi cá heo xanh"

Vậy làm sao để thoát khỏi cái vòng luẩn quẩn của "con gấu trắng"? Câu trả lời: bạn không thể xua đuổi nó, nhưng có thể đánh lạc hướng nó.

Wegner chỉ ra rằng cách hiệu quả nhất để xử lý suy nghĩ tiêu cực là thay thế nó bằng một suy nghĩ khác có chủ đích.

Và đây là lúc "cá heo xanh" xuất hiện – một hình ảnh tượng trưng cho những ý nghĩ tích cực hoặc trung tính, dùng để chuyển hướng sự chú ý của bạn.

"Cá heo xanh" là lựa chọn thay thế giúp bạn điều khiển cảm xúc, thay vì bị cảm xúc điều khiển.

Để làm điều này, bạn cần hiểu rằng, dù không thể kiểm soát được những luồng suy nghĩ nhưng bạn có thể làm chủ thời gian của những suy nghĩ đó tồn đọng trong tâm trí.

Suốt những năm qua, ông Wegner đã chia sẻ vô vàn phương thức để loại bỏ những "con gấu trắng" trong đầu. Thế nhưng, cách hiệu quả hơn cả chính là tập trung vào việc khác để đánh lạc hướng con gấu.

Nếu "con gấu trắng" là nỗi lo trước mỗi bài thuyết trình hay phát biểu trước công chúng, bạn có thể thay thế nó bằng một "con cá heo xanh" với sự tự nhủ: Mình rất phấn khích khi làm việc này. Đây là cách giúp bạn chuyển những tiêu cực tiềm ẩn thành giá trị tích cực.

Hoặc "con gấu trắng" trong bạn đang mong muốn mua thứ gì đó quá đắt đỏ vượt khả năng kinh tế, như một chiếc xe hơi hạng sang mà có nằm mơ cũng không mua nổi.

Dù vậy, bạn lại bắt đầu đi tìm hiểu chiếc xe ấy trên mạng, xem những video review trên Youtube, cuối cùng là đến tận cửa hàng để trải nghiệm đi thử xe cho biết.

Cuối cùng, vì cảm xúc nhất thời, bạn đã mua luôn chiếc xe đó, để rồi không lâu sau lại hối hận khôn nguôi.

Nhưng nếu bạn tính toán trước thì sao? Lần tiếp theo, khi nảy ra ý tưởng tham khảo xe trên mạng, bạn hãy chuyển hướng sang tìm hiểu cái khác.

Đó có thể là những thứ vừa thú vị, vừa phù hợp với tài chính của bạn hơn như một chuyến du lịch hay một hiệu xe hơi khác rẻ hơn.

Suy nghĩ tiêu cực sẽ vẫn đến, nhưng nếu bạn chuẩn bị sẵn một "cá heo xanh" đúng lúc – bạn có thể dẫn dắt tâm trí mình đến nơi bình yên hơn, hành động sáng suốt hơn. Ảnh minh họa

Không ai loại bỏ được "con gấu trắng", nhưng ai cũng có thể gọi về "cá heo xanh"

EQ – trí tuệ cảm xúc – không phải là khả năng loại bỏ cảm xúc tiêu cực, mà là biết cách làm chủ dòng cảm xúc ấy.

Suy nghĩ tiêu cực sẽ vẫn đến, nhưng nếu bạn chuẩn bị sẵn một "cá heo xanh" đúng lúc – bạn có thể dẫn dắt tâm trí mình đến nơi bình yên hơn, hành động sáng suốt hơn.

Và đôi khi, chỉ cần thay đổi góc nhìn, bạn không chỉ vượt qua được áp lực mà còn biến nó thành động lực để phát triển.