Ô tô Trung Quốc thống trị thị trường phía Nam toàn cầu

Xuất khẩu ô tô của Trung Quốc đạt 4,7 triệu chiếc vào năm 2023, nhờ tăng cường sản xuất động cơ đốt trong, không chỉ xe điện.

Tạp chí "The Economist" của Anh đưa tin rằng, khi xe BYD của Trung Quốc được đánh giá tại Detroit Auto Show năm 2009, hiệu suất của nó về "thiết kế, chất lượng sản xuất và độ hoàn thiện" thật đáng thất vọng. Tuy nhiên, kể từ đó, ngành công nghiệp ô tô toàn cầu đã trải qua những thay đổi căn bản và Trung Quốc đã nổi lên trở thành nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới.

Báo cáo này của The Economist chỉ ra rằng, dù có khởi đầu không tốt nhưng BYD đã vượt qua Tesla và trở thành nhà sản xuất xe điện thuần túy lớn nhất thế giới. Nếu tính cả xe hybrid, BYD thậm chí còn vượt rất xa.

Công ty Trung Quốc BYD là nhà sản xuất ô tô điện lớn nhất thế giới. Nguồn: Reuters

Báo cáo cho biết, BYD đã giúp giành lại thị phần ô tô Trung Quốc từ tay các đối thủ nước ngoài từng thống trị thị trường trong quá khứ.

BYD cùng với Chery, Geely, SAIC và các công ty Trung Quốc khác đã thành công giúp Trung Quốc trở thành nước xuất khẩu ô tô lớn nhất thế giới, vượt qua Đức và Nhật Bản.

Pedro Pacheco của công ty tư vấn Gartner cho biết, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc hiện đang tìm cách thay thế Volkswagen và Toyota để trở thành những người dẫn đầu trong ngành công nghiệp ô tô toàn cầu.

Mở rộng xuất khẩu ô tô của Trung Quốc

The Economist đưa tin rằng, việc mở rộng xuất khẩu đã trở thành chìa khóa để các công ty Trung Quốc đạt được mục tiêu này. Theo ước tính của Citigroup, Trung Quốc đã xuất khẩu 4,7 triệu ô tô vào 2023, gấp 4 lần con số của ba năm trước và mức tăng trưởng này dự kiến sẽ tiếp tục đạt 7,3 triệu chiếc vào năm 2030.

Các hãng xe Trung Quốc hy vọng tăng doanh số bán ra nước ngoài lên 7,3 triệu xe vào năm 2030

Báo cáo cũng chỉ ra rằng người tiêu dùng Trung Quốc từng thích các thương hiệu nước ngoài, nhưng hiện nay các nhà sản xuất ô tô trong nước chiếm gần 3/5 doanh số bán ô tô của Trung Quốc.

Tạp chí Anh chỉ ra rằng, để tìm giải pháp khác, các công ty ô tô Trung Quốc cũng đã chuyển sự chú ý sang thị trường nước ngoài. BYD, Geely, Great Wall Motors và các công ty khác cho biết, tỷ suất lợi nhuận bán hàng ở nước ngoài của họ cao hơn từ 5 đến 10 điểm phần trăm so với doanh số bán hàng trong nước.

Tỷ trọng doanh số bán ô tô điện tại châu Âu của các thương hiệu Trung Quốc tăng từ 4% vào năm 2021 lên 10% vào năm 2024.

The Economist cho biết thêm rằng, kể từ khi ông Biden nhậm chức Tổng thống Mỹ, mức thuế 100% mà Mỹ áp đặt đối với hàng xuất khẩu của Trung Quốc đã ngăn cản hiệu quả xe điện của Trung Quốc vào thị trường Mỹ. Trong khi lòng trung thành mạnh mẽ của Nhật Bản và Hàn Quốc đối với các thương hiệu địa phương và quan hệ ngoại giao căng thẳng với Ấn Độ đã khiến các công ty ô tô Trung Quốc tránh xa các thị trường này.

Hướng về phía Nam toàn cầu

Báo cáo của The Economist cho thấy, những trở ngại này không ngăn cản được các công ty Trung Quốc - họ đã chuyển trọng tâm sang các thị trường Đông Nam Á, Trung Đông, Mỹ Latinh và thậm chí cả châu Phi, đồng thời đạt được tổng doanh thu hơn 20 triệu USD tại các thị trường này.

Báo cáo chỉ ra rằng, Nga là nước nhập khẩu ô tô Trung Quốc lớn nhất, đặc biệt là sau khi nước này bùng nổ xung đột với Ukraine và sự rút lui của các hãng ô tô phương Tây. Dữ liệu cho thấy, thị phần của các thương hiệu Trung Quốc tại thị trường Nga đã tăng từ 9% vào năm 2021 lên 61% vào năm 2023.

Tạp chí cũng lưu ý rằng, các hãng xe Trung Quốc cũng đã có những bước tiến lớn ở các thị trường khác. Ước tính các công ty ô tô Trung Quốc hiện chiếm 8% thị trường Trung Đông và châu Phi, 6% thị trường Nam Mỹ và 4% thị trường Đông Nam Á. Vài năm trước, thị phần của các công ty ô tô Trung Quốc tại thị trường này gần như bằng 0.

Xe điện đã bắt đầu phát triển ở một số nơi không ngờ tới. Tại Mỹ Latinh, doanh số bán xe điện sẽ tăng gấp đôi vào năm 2024 và hiện chiếm 6% tổng doanh số. Trong khi ở Brazil, nơi cứ 10 xe điện thì có 9 chiếc được sản xuất bởi thương hiệu Trung Quốc, nhập khẩu xe điện chiếm khoảng 7% thị phần, theo dữ liệu do công ty nghiên cứu Bloomberg New Energy Finance cung cấp. Thị phần xe điện của Mexico là 8%, trong khi của Thái Lan là khoảng 15% và xu hướng tăng trưởng này dự kiến sẽ tiếp tục.

Ô tô Trung Quốc chiếm 15% tổng thị phần ô tô Thái Lan

Các nhà máy Trung Quốc được thành lập ở nước ngoài

Theo báo cáo, các công ty ô tô Trung Quốc không chỉ xuất khẩu trong nước mà còn tìm cách tạo dựng chỗ đứng bằng cách xây dựng nhà máy ở nước ngoài để tránh thuế quan, chi phí vận chuyển và gần gũi với khách hàng và BYD đã dẫn đầu xu hướng này trong giai đoạn này. Công ty hiện sản xuất ô tô ở Thái Lan và Uzbekistan và có kế hoạch xây dựng nhà mayớ̉ Brazil, Hungary, Indonesia, Thổ Nhĩ Kỳ và có thể cả Mexico.

Ngoài ra, các công ty Trung Quốc khác như Chery, Changan, Great Wall và SAIC cũng đang vận hành hoặc xây dựng nhà máy ở nước ngoài.

Tuy nhiên, một số nhà máy ở nước ngoài có thể không thực hiện được kế hoạch của mình, vì có những dấu hiệu cho thấy chính phủ Trung Quốc có thể yêu cầu các công ty giảm tốc độ đầu tư ra nước ngoài để duy trì năng lực sản xuất của các nhà máy trong nước và bảo vệ công nghệ Trung Quốc khỏi con mắt tò mò từ bên ngoài.

Hồng Hạnh