Quốc hội giám sát việc bảo vệ môi trường của EVN và Vinachem

Ngày 16-7, tại nhà Quốc hội, Đoàn Giám sát của Quốc hội làm việc với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) về việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành. Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Trưởng Đoàn giám sát, chủ trì các buổi làm việc.

EVN phải nhận thức rõ bảo vệ môi trường là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu

Tại buổi làm việc với EVN, Đoàn giám sát nêu phản ánh của cử tri về bụi than và tro xỉ tại Trung tâm Nhiệt điện Vĩnh Tân, việc chấp hành các quy định về quản lý khí thải công nghiệp, hệ thống thu gom tách nước thải tại Trung tâm Điện lực Phú Mỹ, lộ trình chuyển đổi xanh, chuyển đổi số để thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050…

Giải trình các vấn đề, Tổng Giám đốc EVN Nguyễn Anh Tuấn cho biết, để kiểm soát khí thải, nước thải và chất thải rắn, khí thải, hầu hết các nhà máy nhiệt điện, than của Tập đoàn đã đầu tư hệ thống xử lý khí thải, bao gồm các loại lọc bụi, tĩnh điện, khử SO2 và NOx đáp ứng các quy chuẩn Việt Nam. Tuy nhiên, ông Tuấn cũng cho biết một số nhà máy cũ như Phả Lại 1, Ninh Bình chưa được lắp đặt đầy đủ các hệ thống này.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan phát biểu chỉ đạo tại buổi làm việc. Ảnh: TTXVN

Về nước thải, theo Tổng giám đốc EVN, tất cả các nhà máy điện đều có hệ thống xử lý nước thải đạt chuẩn. Một số đơn vị đã tách riêng hệ thống thoát nước mưa và nước thải theo yêu cầu của Luật Bảo vệ môi trường 2020.

Về tro, xỉ, giai đoạn 2021 - 2025, EVN đã phát sinh 42,21 triệu tấn tro, xỉ, trong đó đã tiêu thụ tái sử dụng được 43,91 triệu tấn, đạt 174%, chủ yếu cho sản xuất vật liệu xây dựng và san lấp. Về chất thải rắn, EVN đã thực hiện nghiêm việc phân loại, lưu giữ và chuyển giao cho các đơn vị có chức năng giấy phép xử lý theo đúng quy định.

Về chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và trung hòa carbon, EVN đang triển khai chiến lược chuyển dịch năng lượng công bằng và nghiên cứu các công nghệ mới như điện gió ngoài khơi, đốt trộn sinh khối amoniac, kinh tế tuần hoàn, đánh giá tác động của doanh nghiệp đến môi trường (ESG).

Sau khi nghe các ý kiến, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cho biết ngành điện vẫn đối mặt với những thách thức lớn từ công nghệ cũ, việc xử lý tro, xỉ, quản lý phát thải khí nhà kính và đòi hỏi về nguồn lực đầu tư. Những vấn đề này sẽ ảnh hưởng không tốt đến môi trường, sức khỏe cộng đồng, tiềm ẩn rủi ro, gây cản trở cho sự phát triển bền vững của chính Tập đoàn.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị EVN phải quyết liệt hơn nữa, xác định nhận thức rõ ràng bảo vệ môi trường là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu, là yếu tố sống còn cho sự phát triển.

Phó Chủ tịch Quốc hội yêu cầu EVN chủ động rà soát, hoàn thiện hệ thống quản lý môi trường nội bộ, bảo đảm tuân thủ đầy đủ các quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các văn bản hướng dẫn; tiếp tục nghiên cứu, kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật. Tiếp tục đẩy mạnh chuyển dịch năng lượng xanh và đầu tư công nghệ tiên tiến; nâng cao năng lực phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường.

Về một số tồn tại, hạn chế cơ bản do yếu tố khách quan tác động như tình hình tro xỉ chưa tiêu thụ được còn phải lưu tại bãi thải xỉ ở Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân và yêu cầu phải áp dụng quy chuẩn kỹ thuật môi trường về khí thải theo quy định mới có hiệu lực từ ngày 1-7, Đoàn giám sát đề nghị EVN khắc phục khó khăn, tiếp tục đầu tư giải quyết.

Vinachem cần có lộ trình loại bỏ dần công nghệ lạc hậu

Tại cuộc làm việc với Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem), Đoàn giám sát đề nghị Vinachem cung cấp số liệu các dự án, cơ sở đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường và cấp giấy phép môi trường trong giai đoạn từ ngày 1-1-2022 đến 30-6-2025.

Đoàn cũng đề nghị Tập đoàn cung cấp số liệu cụ thể về phát thải khí và nước thải công nghiệp thực tế, so sánh với mức phát thải được cấp phép; báo cáo hiện trạng tồn đọng tro xỉ, chất thải gyps tại các bãi thải tính đến nay, cũng như các biện pháp xử lý thời gian tới. Đoàn cũng yêu cầu Vinachem làm rõ kinh phí cho công tác bảo vệ môi trường trong giai đoạn 2022 – 2024 hơn 317 tỉ đồng là chi cho các nội dung nào.

Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Hóa chất Việt Nam Lê Hoàng phát biểu. Ảnh: TTXVN

Báo cáo Đoàn giám sát, ông Lê Hoàng, Phó Tổng giám đốc Vinachem, cho biết, đến ngày 30-6, tổng lượng tro xỉ, chất thải gyps, thạch cao đang tồn đọng tại các bãi thải là hơn 7,4 triệu tấn. Trong đó Công ty DAP – Vinachem tồn 3,85 triệu tấn, Công ty DAP 2 – Vinachem tồn 3,63 triệu tấn.

Hiện, Công ty DAP 2 – Vinachem đã phối hợp với các đơn vị triển khai dự án bổ sung dây chuyền xử lý, tái chế gyps công suất 850 nghìn tấn/năm. Tuy nhiên, đến nay, còn nhiều tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật chưa được các bộ ban hành.

Ông Hoàng cũng cho biết, vào tháng 5, Tập đoàn đã ban hành kế hoạch triển khai chuyển đổi xanh và chuyển đổi số, nhằm hiện thực hóa các mục tiêu phát triển bền vững. Vừa qua, Tập đoàn đã chỉ đạo và quán triệt tới thủ trưởng các đơn vị trực thuộc nghiêm túc triển khai kiểm kê khí nhà kính.

Chỉ đạo buổi làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh, ngành hóa chất là nền tảng cho nhiều ngành công nghiệp khác. Tuy nhiên, đặc thù sản xuất, lưu trữ và vận chuyển hóa chất cũng tiềm ẩn những nguy cơ rất lớn đối với môi trường và sức khỏe con người, đòi hỏi sự quản lý chặt chẽ.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, trong thời gian tới, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam cần nghiêm túc, chủ động tuân thủ mọi quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và Luật Hóa chất năm 2025, đặc biệt là các quy định về quản lý hóa chất, chất thải nguy hại và giấy phép môi trường.

Bên cạnh đó, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị từ thực tiễn hoạt động của mình, Tập đoàn tiếp tục nghiên cứu, kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật Bảo vệ môi trường trong thời gian tới.

“Tập đoàn cần có lộ trình cụ thể để cải tiến, loại bỏ dần công nghệ lạc hậu, thay thế bằng các giải pháp hiệu quả năng lượng, giảm phát thải và thân thiện môi trường, với mục tiêu là sản xuất ít chất thải hơn, chứ không chỉ xử lý chất thải tốt hơn”, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị.

AN HIỀN