Sản xuất vụ đông thành vụ chính

Hiện nay, phong trào sản xuất vụ đông lan tỏa mạnh mẽ, không chỉ ở vùng lòng chảo Điện Biên mà đã triển khai tại các xã vùng cao, biên giới. Từ mô hình nhỏ ban đầu, nhiều hộ dân đã mạnh dạn mở rộng quy mô, chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng hàng hóa, mang lại thu nhập ổn định.

Để thúc đẩy sản xuất vụ đông, những năm qua tỉnh Điện Biên triển khai nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực, tạo động lực khuyến khích nông dân mở rộng quy mô. Như chính sách khuyến nông theo Quyết định số 02/2021/QĐ-UBND ngày 19/1/2021; Quyết định số 11/2024/QĐ-UBND ngày 24/4/2024 của UBND tỉnh cùng các chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất nông lâm nghiệp nhằm cơ cấu lại ngành Nông nghiệp... Những chính sách này đã góp phần giúp người dân mạnh dạn đầu tư, ứng dụng khoa học kỹ thuật, chuyển đổi cơ cấu cây trồng hợp lý và mở rộng sản xuất vụ đông theo hướng hàng hóa.

Người dân phường Mường Thanh trồng ngô vụ đông trên đất lúa 2 vụ.

Vụ đông năm 2024 toàn tỉnh gieo trồng khoảng 2.000ha các loại cây trồng như ngô, khoai lang, rau màu... đạt tổng sản lượng hơn 29.200 tấn, giá trị ước đạt trên 206 tỷ đồng. Trong đó, rau đậu các loại chiếm tỷ trọng lớn nhất với 1.419,7ha, sản lượng hơn 26.200 tấn, mang lại giá trị trên 183 tỷ đồng. Các cây trồng khác như ngô, khoai lang, lạc, đậu tương, khoai tây, bí xanh... đều cho năng suất khá, góp phần nâng cao thu nhập và tận dụng hiệu quả đất đai.

Những kết quả đó tạo tiền đề quan trọng để Điện Biên triển khai kế hoạch vụ đông năm 2025. Theo kế hoạch, tổng diện tích gieo trồng đạt 2.162,6ha, sản lượng ước đạt 29.438,3 tấn. Trong đó cây ngô 342,3ha, sản lượng 1.277,4 tấn; cây lạc 205,1ha, sản lượng 274 tấn; đậu tương 86ha, sản lượng 121,7 tấn; khoai lang 68ha, sản lượng 884 tấn; khoai tây 8ha, sản lượng 124 tấn; bí xanh 15ha, sản lượng 240 tấn. Riêng nhóm rau, đậu các loại chiếm diện tích lớn nhất với 1.438,2ha, sản lượng ước đạt 26.517,2 tấn. Hiện nay, nông dân các địa phương đang khẩn trương xuống giống và chăm sóc cây trồng đúng khung thời vụ.

Chị Lò Thị Minh, nông dân phường Mường Thanh cho biết: “Những năm gần đây, trồng ngô vụ đông đã trở thành hướng sản xuất hiệu quả cho gia đình. Năm 2024 tôi được tập huấn kỹ thuật và hỗ trợ giống, phân bón trồng 3.000m2 ngô nếp lai nên cây phát triển tốt, cho năng suất khá, giúp tăng thu nhập. Vụ đông năm nay tôi mở rộng diện tích lên 5.000m2. Hiện nay, cây ngô đang sinh trưởng tốt”.

Theo nhận định của cơ quan chức năng, mùa đông năm nay có khả năng xuất hiện không khí lạnh sớm, rét đậm, rét hại. Diễn biến thời tiết phức tạp, khó lường ảnh hưởng đến tiến độ gieo trồng, sinh trưởng và năng suất cây trồng, đặc biệt là rau màu ngắn ngày. Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất như thủy lợi, giao thông nội đồng ở một số địa bàn vẫn còn hạn chế, gây khó khăn cho việc tưới tiêu và vận chuyển.

Theo bà Chu Thị Thanh Xuân, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, ngành đã đề ra nhiều giải pháp linh hoạt, phù hợp với từng địa phương. Trong đó UBND xã, phường chủ động xây dựng kế hoạch cụ thể, xác định rõ cơ cấu cây trồng, thời vụ và biện pháp kỹ thuật ứng phó với thời tiết cực đoan. Công tác tuyên truyền, vận động nông dân được đẩy mạnh, khuyến khích mở rộng diện tích trồng cây vụ đông, đặc biệt là các loại rau, đậu phục vụ nhu cầu dịp cuối năm.

Ngành Nông nghiệp hướng dẫn rõ cơ cấu giống: Các loại cây ưa ấm như ngô, đậu, rau ăn lá được khuyến cáo gieo trước tháng 10, ưu tiên giống ngắn ngày, chịu thời tiết chuyển mùa; cây ưa lạnh như khoai tây, bắp cải, súp lơ... trồng sau tháng 10 để tận dụng khí hậu thuận lợi. Người dân được khuyến khích trồng rải vụ để tránh thu hoạch đồng loạt, hạn chế rủi ro dư thừa sản phẩm và giảm giá bán. Trên địa bàn tỉnh hiện đang nhân rộng mô hình chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa kém hiệu quả, đưa vào sản xuất cây vụ đông có giá trị cao. Nhiều mô hình trồng rau an toàn, rau hữu cơ, khoai lang, bí xanh, ngô ngọt theo chuỗi liên kết đã cho kết quả tích cực. Một số hợp tác xã chủ động liên kết với doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm, ổn định đầu ra, giảm rủi ro cho nông dân.

Năm 2025, sản xuất vụ đông tiếp tục mục tiêu mở rộng diện tích và nâng cao giá trị sản phẩm, hướng tới sản xuất hàng hóa bền vững. Việc tổ chức sản xuất theo chuỗi liên kết, gắn với nhu cầu thị trường, ứng dụng công nghệ tiên tiến sẽ là yếu tố then chốt từng bước xây dựng thương hiệu cho các nông sản đặc trưng. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng rõ nét, sản xuất vụ đông đòi hỏi sự chủ động, linh hoạt và đồng bộ từ chỉ đạo đến thực hiện. Từ đó góp phần quan trọng vào tăng trưởng ngành Nông nghiệp và nâng cao đời sống nông dân.

Bài, ảnh: Thành Đạt