Sự thật phũ phàng của các nhà sản xuất ô tô hàng đầu trong quá trình chuyển đổi sang EV

Khủng hoảng

Volvo Cars gần đây đã thông báo rằng họ đã từ bỏ kế hoạch được quảng bá rầm rộ là chỉ sản xuất xe điện vào năm 2030, với lý do cần phải "thực tế và linh hoạt" trong bối cảnh điều kiện thị trường thay đổi.

Nhà sản xuất ô tô Thụy Điển cho biết hiện họ đặt mục tiêu từ 90% đến 100% doanh số bán ô tô của mình là xe điện hoàn toàn hoặc xe hybrid sạc điện vào năm 2030. Công ty hiện có tới 10% doanh số bán hàng của họ sẽ đại diện cho một số lượng hạn chế các mẫu xe hybrid nhẹ vào thời hạn đó.

Volkswagen thì đang gặp khủng hoảng và một số nhà sản xuất ô tô khác, bao gồm Ford và Mercedes, đều đã công bố kế hoạch hoãn các mục tiêu trước đó để loại bỏ dần doanh số bán xe động cơ đốt trong tại châu Âu.

Các hãng xe lớn của châu Âu đang phải đối mặt với vô vàn thách thức trên con đường tiến tới điện khí hóa hoàn toàn, bao gồm tình trạng thiếu các mẫu xe giá cả phải chăng, triển khai các điểm sạc chậm hơn dự kiến và tác động tiềm tàng của thuế quan châu Âu đối với xe điện sản xuất tại Trung Quốc.

"Tôi nghĩ rằng rất nhiều nhà sản xuất rõ ràng đang trải qua quá trình phải hoãn các mục tiêu điện khí hóa tại thời điểm này. Chúng tôi đang chứng kiến điều đó trên toàn ngành", Tim Urquhart, nhà phân tích ô tô chính tại S&P Global Mobility cho biết.

"Nhiều nhà sản xuất đã ngừng đầu tư vào công nghệ động cơ đốt trong đã bắt đầu nhận ra rằng, nếu chúng tôi không tiếp tục đầu tư, chúng tôi sẽ không có khả năng cạnh tranh, chúng tôi sẽ không thực sự có sản phẩm trong các phòng trưng bày mà mọi người muốn mua", ông nói thêm.

Urquhart nói rằng chính phủ tại các thị trường trọng điểm đã thực hiện các biện pháp khuyến khích mọi người mua xe điện chạy bằng pin, hay BEV, với các mục tiêu bắt buộc. Đây là một xu hướng mà ông mô tả là "ngày càng có vấn đề".

Ví dụ, Vương quốc Anh đã đưa ra một lệnh bắt buộc yêu cầu 22% doanh số bán ô tô mới trong năm nay phải là xe không phát thải, hay ZEV. Lệnh bắt buộc này, nhằm mục đích giảm số lượng xe gây ô nhiễm trên đường, sẽ tăng hàng năm cho đến khi đạt 100% doanh số bán ô tô mới vào năm 2035.

"Cần phải có một liều lượng thực dụng từ cả cơ quan quản lý và nhà sản xuất. Các nhà sản xuất có lẽ đang đi trước các cơ quan quản lý về vấn đề này", Urquhart cho biết. “Các nhà sản xuất là những người duy nhất nhìn thấy những gì khách hàng muốn mua vào thời điểm này, và không có nhiều xe điện chạy bằng pin như mọi người dự đoán”.

Sự nhiệt tình quá mức

Khi công bố kế hoạch xe điện đã sửa đổi vào tuần trước, Volvo Cars đã nêu ra một số thách thức mà tham vọng điện khí hóa của ngành công nghiệp ô tô phải đối mặt.

Nhà sản xuất ô tô này cho biết đã có sự triển khai cơ sở hạ tầng sạc chậm hơn dự kiến, việc rút lại các ưu đãi của chính phủ tại một số thị trường và thêm sự không chắc chắn do thuế quan gần đây đối với xe điện tại nhiều thị trường khác nhau.

Volvo Cars cho rằng những diễn biến này cho thấy vẫn cần “các chính sách mạnh mẽ và ổn định hơn của chính phủ” để hỗ trợ quá trình chuyển đổi khỏi nhiên liệu hóa thạch.

Khi được hỏi vào thứ Hai tuần này liệu một số thách thức trong ngành này có thể khiến mọi người không muốn mua xe điện hay không, Urquhart trả lời “Đây chính là vấn đề. Có vẻ như có một chu kỳ tin tức hàng ngày trên các phương tiện truyền thông chính thống về tình cảm chống BEV, phần lớn trong số đó không được nghiên cứu kỹ lưỡng, nhưng phần lớn là sự thật”.

“Người tiêu dùng đang phải đối mặt với một sự lựa chọn rất, rất khó khăn. Họ đã có cùng một mô hình công nghệ trong ngành trong 130 năm và chúng tôi đang yêu cầu người tiêu dùng thay đổi hoàn toàn cách họ lái xe, sử dụng xe, sạc xe thay vì đổ xăng", ông tiếp tục. "Tôi nghĩ rằng đã có sự nhiệt tình tập thể từ các cơ quan quản lý, các nhà sản xuất thiết bị gốc, có thể là từ phía chúng tôi cũng vậy ở một số khía cạnh, đối với BEV. Không thực sự hiểu rằng đó là một sự bán hàng rất, rất khó để khiến hầu hết người tiêu dùng chính thống thay đổi hoàn toàn cách họ sử dụng và vận hành xe của mình".

Hành trình không tuyến tính

Tuy nhiên, các nhà phân tích đã nói rõ rằng bất chấp những bất ổn trong ngắn hạn, các nhà sản xuất ô tô nhận ra rằng họ không thể bỏ lỡ EV và hướng đi vẫn rõ ràng.

“Sự chuyển dịch sang EV là một hành trình không tuyến tính với nhiều bất ổn, như chúng ta đã thấy trong vài năm qua. Nhưng nó ngày càng gây áp lực cho các nhà sản xuất ô tô châu Âu, trong khi tổng doanh số bán ô tô mới không trở lại mức trước đại dịch tại thị trường trong nước của họ”, Rico Luman, chuyên gia kinh tế cấp cao về vận tải và hậu cần tại ngân hàng ING của Hà Lan, cho biết trong một nghiên cứu gần đây.

Luman cho rằng quyết định của một số nhà sản xuất ô tô châu Âu về việc trì hoãn việc chuyển đổi sang EV "hoàn toàn nhằm mục đích duy trì lợi nhuận và duy trì tính linh hoạt trong một môi trường cực kỳ bất ổn".

Ông nói thêm sự chậm lại trong doanh số bán xe EV ở phương Tây là do một số lý do và có thể chỉ là tạm thời.

Luman nhấn mạnh "Hướng đi vẫn không thay đổi và các khoản đầu tư vào việc thay đổi danh mục sản phẩm vẫn cần tiếp tục để đảm bảo vị thế dài hạn trên thị trường trong thập kỷ tới".

Nam Nguyễn