Dư địa thị trường xuất khẩu và nội địa cho viên nén gỗ rất lớn, tuy nhiên, vẫn đang tồn tại một số yếu tố ảnh hưởng tới sự phát triển bền vững của ngành.
Doanh nghiệp FDI chiếm từ 48% đến 50% tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành chế biến và xuất khẩu gỗ.
Thị trường thế giới biến động liên tục và ngày càng khó đoán là thách thức lớn cho ngành gỗ 9 tháng đầu năm 2023. Tuy nhiên, cuối năm khi các doanh nghiệp đã dần thích ứng, tận dụng tối đa các cơ hội để phục hồi.
Không chỉ phải đáp ứng các yêu cầu khắt khe về chất lượng, các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam đã và sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức liên quan tới phát triển bền vững hay còn gọi là những 'barie' xanh.
Kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ trong 10 tháng năm 2023 chỉ đạt 10,8 tỷ USD, giảm 19,9% so với cùng kỳ năm 2022. Dự tính, kim ngach xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ cả năm 2023 sẽ chỉ đạt hơn 14 tỷ USD, thấp hơn gần 3 tỷ USD so với mục tiêu 17 tỷ USD đề ra từ đầu năm…
Xuất khẩu (XK) cà phê vẫn đang trên đà giảm và đứng trước thách thức lớn là liệu có giữ được thị phần lớn tại thị trường chính yếu như EU (đang chiếm hơn 37% tổng giá trị XK cà phê của Việt Nam). Nhất là trước viễn cảnh thực hiện quy định của EU về chống phá rừng (EUDR) đang đòi hỏi ngành hàng cà phê Việt sẽ phải rà soát lại toàn bộ chuỗi cung ứng của mình.
Quy định chống phá rừng của châu Âu (EUDR) được Nghị viện thông qua ngày 29/6/2023 và áp dụng từ ngày 30/12/2024. Các quy định của EUDR chính thức được thực thi vào ngày 1/1/2025 và sau 24 tháng với các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ. Việt Nam hiện có ba mặt hàng xuất khẩu vào EU, bao gồm: Cà phê, gỗ và cao su chịu sự điều chỉnh của EUDR. Trong đó, mặt hàng cà phê sẽ gặp khó khăn nhất.
Chuỗi cung ứng nông sản phức tạp là trở ngại lớn để ngành cà phê, cao su, gỗ và các sản phẩm từ gỗ có thể đáp ứng quy định chống phá rừng của châu Âu.
10 tháng năm 2023, kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đạt 10,8 tỷ USD, giảm 20% so với cùng kỳ năm 2022. Các chuyên gia cho rằng ngành lâm sản khó đạt được kế hoạch 17,5 tỷ USD, dự kiến về đích ở mức dưới 14 tỷ USD.
Gỗ, cao su và cà phê là 3 mặt hàng của Việt Nam sẽ trực tiếp bị ảnh hưởng khi quy định của Liên minh Châu Âu (EU) về chống phá rừng (gọi tắt là EUDR) chính thức được thực thi vào tháng 1/2025.
Theo chuyên gia Tô Xuân Phúc, khi quy định chống phá rừng của EU (EUDR) bắt đầu có hiệu lực, chắc chắn sẽ tác động đến một loạt các doanh nghiệp của Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp xuất khẩu.
'Thẻ vàng' IUU của ngành thủy sản chưa kịp gỡ xong thì các doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu hàng hóa sang EU lại đứng trước nguy cơ bị dán nhãn hàng hóa có độ rủi ro cao nếu không tuân thủ tốt các quy định về EUDR.
Thị trường truyền thống nhập hàng tỷ USD cà phê, gỗ, cao su Việt Nam có thể bị thu hẹp bởi Quy định chống phá rừng của EU.
Để được phép lưu thông các mặt hàng cà phê, gỗ và cao su vào thị trường châu Âu, các doanh nghiệp nhập khẩu từ châu Âu cần đảm bảo sản phẩm là hợp pháp, không gây mất rừng và suy thoái rừng (mất rừng), với thời điểm mất rừng tính từ 30/12/2020 trở về sau.
Việt Nam hiện có ba mặt hàng nông lâm sản xuất khẩu vào EU chịu sự điều chỉnh của Quy định chống phá rừng của EU (EUDR) bao gồm cà phê, gỗ và cao su.
Dù còn sơ khai, sàn giao dịch tín chỉ carbon vừa ra đời ở Việt Nam góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xanh, thực hiện mục tiêu của Chính phủ đến năm 2050 giảm phát thải khí nhà kính bằng 0
Trái ngược với không khí ảm đạm của những tháng đầu năm, từ tháng 8 đơn hàng xuất khẩu đã dần trở lại với các doanh nghiệp trong nhiều nhóm ngành xuất khẩu của Việt Nam.
Phát triển thị trường tín chỉ carbon là một trong những cách thức cần thiết để tiến đến phát thải ròng bằng 0 như cam kết của Chính phủ Việt Nam vào năm 2050. Song hiện nay thị trường tín chỉ carbon ở Việt Nam mới khởi động những bước đi đầu tiên.
Biến đổi khí hậu cực đoan đã buộc các quốc gia phải có những cam kết về giảm phát thải khí nhà kính. Đây cũng là nền tảng cho sự ra đời tài chính xanh, trong đó tín chỉ carbon là thị trường nhiều tiềm năng
Có nhiều tín hiệu tích cực cho ngành đồ gỗ xuất khẩu khi khách hàng từ Mỹ, châu Âu đang tìm kiếm doanh nghiệp gỗ tại Việt Nam cho đơn hàng cuối năm.
Trong 7 tháng của năm 2023, kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ chỉ đạt 7,21 tỷ USD, giảm 26,2% so với cùng kỳ năm trước. Mặc dù Ngân hàng Nhà nước đã công bố gói 15.000 tỷ đồng để 'trợ sức' cho lĩnh vực lâm sản và thủy sản, nhưng các ngân hàng thương mại thực thi rất chậm…
Cùng với dự báo sẽ có biến động lớn trong thị trường và giá cả, 'miếng bánh' viên gỗ nén đang dần gia tăng tính cạnh tranh ở cả trong nước và xuất khẩu.
Thế giới 'khát' viên nén gỗ, mặt hàng này sẽ có sự biến động lớn về thị trường, giá cả. Miếng bánh 31 tỷ USD của thị trường viên nén gỗ sẽ càng thêm cạnh tranh.
Không chỉ thị trường xuất khẩu ngày càng mở rộng ở Trung Quốc, Nhật Bản, Indonesia, Hàn Quốc, Đài Loan, ngành dăm gỗ được dự báo sẽ có cầu tiêu thụ ngày càng cao tại nội địa, do cơ chế chuyển dịch năng lượng của Chính phủ.
Nếu như năm 2022 nước ta có 109 doanh nghiệp tham gia xuất khẩu viên nén, thì trong 7 tháng năm 2023 đã giảm xuống chỉ còn 88 doanh nghiệp có hoạt động xuất khẩu sản phẩm này…
Dù được đánh giá có nhiều cơ hội trong dài hạn từ cả thị trường trong nước và quốc tế, song theo các chuyên gia, xuất khẩu viên nén gỗ những tháng cuối năm nay sẽ không có nhiều biến động.
Khủng hoảng năng lượng trên thế giới, tạo thành làn sóng đầu tư vào sản xuất viên nén tại các nước như Malaysia, Thái Lan và Indonesia, đã bắt đầu cạnh tranh với viên nén của Việt Nam…
Triển vọng xuất khẩu viên nén gỗ của Việt Nam tại thị trường Hàn Quốc và Nhật Bản đang ngày càng rộng mở khi sản phẩm này có lợi thế cạnh tranh và nhu cầu thị trường đang tăng cao.
Sau thời gian đứng ở mức cao trong năm 2022, 6 tháng đầu năm 2023, giá viên nén gỗ xuất khẩu giảm sâu, đặc biệt là tại thị trường Hàn Quốc.
Lượng viên nén từ Việt Nam xuất vào hai thị trường Hàn Quốc và Nhật Bản chiếm trên 95% trong tổng lượng viên nén xuất khẩu.
Thuế carbon cùng quy định mới về chống mất rừng và suy thoái rừng sẽ được Liên minh châu Âu (EU) áp dụng trong thời gian tới đối với các sản phẩm nhập khẩu vào thị trường này. Điều này, sẽ tạo ra những thách thức mới đối với các quốc gia xuất khẩu vào EU, bao gồm cả Việt Nam.
Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp sản xuất sạch thuộc nhiều lĩnh vực mong đợi sớm hình thành thị trường mua bán tín chỉ carbon (CO 2 ). Từ đó không chỉ hướng tới hoàn thiện sản phẩm đạt chuẩn với quy định mới của nhiều thị trường nhập khẩu khó tính như EU, Mỹ, Nhật Bản, Canada… mà còn là nguồn thu để doanh nghiệp tái đầu tư, hạ giá thành.
Khu vực tư nhân có vai trò quan trọng góp phần bổ sung vào nguồn vốn cho tài chính xanh. Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới (WB), tổng nhu cầu tài chính tăng thêm của Việt Nam để xây dựng khả năng chống chịu và giảm phát thải khí nhà kính giai đoạn 2022 - 2040 đối với khu vực tư nhân là 184 tỷ USD, khoảng 3,4% GDP/năm.
Tại Hội thảo 'Lộ trình chuyển đổi xanh và những điều doanh nghiệp cần biết' chiều 14/4, các chuyên gia chỉ ra, một trong các thách thức mà doanh nghiệp Việt Nam cần sớm hiện thực hóa là xây dựng thị trường và đầu tư tín chỉ carbon.
Theo Tổng cục Hải quan, quý I/2023, kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đạt 2,88 tỷ USD, giảm 28,3% so với cùng kỳ năm 2022.
Sụt giảm đơn hàng xuất khẩu khiến cho nguồn cung gỗ nguyên liệu nhập khẩu suy giảm, đặc biệt là nguồn cung từ các quốc gia/vùng lãnh thổ tích cực, đe dọa chuỗi cung ứng bền vững của ngành hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam.
Năm 2022, Việt Nam đã nhập khẩu lượng gỗ tròn và gỗ xẻ tương đương 6,3 triệu m3 gỗ quy tròn với giá trị gần 2 tỷ USD.
Năm 2022, xuất khẩu viên nén gỗ của nước ta đạt hơn 4,88 triệu tấn, tăng gần 40% so với năm 2021 với giá trị xuất khẩu khoảng 790 triệu USD. Giá trị xuất khẩu dăm gỗ cũng tăng cao với tổng giá trị xuất khẩu đạt gần 2,79 tỷ USD, tăng hơn 60% so với 2021. Tuy nhiên, theo dự báo, năm 2023 xuất khẩu viên nén và dăm gỗ sẽ giảm mạnh do nhiều nguyên nhân khác nhau… buộc các doanh nghiệp gỗ chủ động hơn trong việc sản xuất và kiểm soát chặt chẽ các mặt hàng này.
Năm 2022, trị giá xuất khẩu các sản phẩm nội thất ngành gỗ vào những thị trường trọng điểm đã giảm. Thực tế, nhu cầu trong nước đang tăng song dường như các DN lại chưa chú trọng tới thị hiếu của khách hàng nội địa.
Phát triển kinh tế tuần hoàn đang là một xu hướng mạnh mẽ ở nhiều quốc gia trên thế giới bởi chính những lợi ích về cả kinh tế, môi trường và xã hội mà nó được kỳ vọng mang lại như: Tạo ra cơ hội tăng trưởng kinh tế, giảm tác động môi trường.
Các quốc gia thành viên EU thông báo sẽ thực hiện Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM), theo đó đánh thuế carbon đối với tất cả hàng hóa xuất khẩu sang thị trường này dựa trên cường độ phát thải khí nhà kính trong quy trình sản xuất tại nước sở tại ngay trong năm 2023. Điều đó có nghĩa, doanh nghiệp xuất khẩu cần phải có giải pháp để chuyển hướng sang 'net zero' nếu không muốn bị loại khỏi 'cuộc chơi'.