Là một trong 3 tiến sĩ khoa Tân Mùi (1871), Nguyễn Xuân Ôn không chỉ nổi tiếng bởi tài năng văn chương, mà còn là vị quan hết lòng vì nước, là một thủ lĩnh phong trào Cần Vương bất khuất, thà bị chém quyết không chịu nhục.