Điện Biên là nơi sinh sống của 19 dân tộc. Mỗi dân tộc có những nét riêng về ngôn ngữ, phong tục, tập quán, văn hóa… tạo thành bức tranh đa sắc màu văn hóa, đưa Điện Biên trở thành địa phương có hệ thống di sản văn hóa phong phú, là điểm đến hấp dẫn đối với du khách trong và ngoài nước. Do đó, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV đặt mục tiêu bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa các dân tộc… để phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần đưa Điện Biên thành tỉnh phát triển nhanh và bền vững.
Danh từ 'hiệp sĩ' hay được bà con dân tộc thiểu số vùng sâu miêu tả về các cán bộ Đoàn bám bản, hỗ trợ người nghèo và đánh thức tiềm năng du lịch những vùng đất 'ngủ quên'.
Trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, nghệ nhân có vai trò quan trọng, đóng góp không nhỏ trong bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc, bằng uy tín, tinh thần trách nhiệm của mình, các nghệ nhân đã và đang phát huy vai trò đầu tàu, gương mẫu, là 'linh hồn' của cộng đồng, dẫn dắt dân cư gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc mình.
ĐBP - Ông Lý A Lệnh ở bản Chan 2, xã Mường Đăng, huyện Mường Ảng được biết đến là một trong những nghệ nhân ưu tú đa tài. Không chỉ đam mê, am hiểu khèn Mông, ông còn là người thành thục diễn xướng sáo Mông, đàn môi và chế tác khèn nổi tiếng ở vùng vùng Mường Ảng. Nhiều năm qua, ông đã có những đóng góp tích cực trong việc giữ gìn, bảo tồn nhạc cụ quý này bằng cách chế tác, biểu diễn, nhất là truyền dạy cho thế hệ trẻ.
ĐBP - Trang phục truyền thống là nét dễ nhận biết đầu tiên của một tộc người. Với 19 dân tộc anh em cùng chung sống, bức tranh trang phục truyền thống trên mảnh đất Điện Biên vô cùng đa dạng, rực rỡ sắc màu, là niềm tự hào, gắn với trách nhiệm bảo tồn, gìn giữ nét đẹp đáng quý này.
ĐBP - Ngày 24/5, Tổ công tác số 1 HĐND tỉnh do ông Nguyễn Quang Lâm, Trưởng ban Văn hóa - Xã hội (HĐND tỉnh) làm trưởng đoàn đã có buổi làm việc tại TX. Mường Lay về tình hình thực hiện Nghị quyết của HĐND tỉnh về Chương trình phát triển du lịch tỉnh Điện Biên giai đoạn 2016 - 2020 và năm 2021, tầm nhìn đến năm 2030.
ĐBP - Chúng tôi đến bản Na Nát, phường Na Lay, TX. Mường Lay, những ngày đầu xuân mới Nhâm Dần. Không quá khó để tìm đến nhà nghệ nhân ưu tú Vàng Văn Thức, người đã có 30 năm thực hành, truyền dạy loại hình nghệ thuật hát then của dân tộc Thái. Người dân trong vùng gọi ông là 'cây đại thụ' gìn giữ linh hồn dân tộc Thái ở Mường Lay.
ĐBP - 'Gia đình là tế bào của xã hội, muốn xã hội phát triển tốt đẹp thì tế bào phải mạnh'. Xác định rõ điều đó, những năm qua phong trào xây dựng gia đình văn hóa trên địa bàn TX. Mường Lay luôn được quan tâm, cụ thể hóa bằng nhiều chương trình, hoạt động phù hợp với thực tế địa phương, tạo sức lan tỏa sâu rộng.
Trạm xử lý nước thải Nậm Cản thuộc phường Na Lay, thị xã Mường Lay (tỉnh Điện Biên) cách hai bản Na Lát, Quan Chiên vài trăm mét.
Nhiều năm qua, nước thải sinh hoạt và chăn nuôi của hàng trăm hộ dân ở hai bản Na Nát, Quan Chiên (phường Na Lay, thị xã Mường Lay, tỉnh Điện Biên) chảy tràn ra khe suối, rồi đổ thẳng vào lòng hồ Mường Lay, ảnh hưởng không nhỏ tới đời sống người dân tái định cư nơi đây và môi trường đô thị… Nguyên nhân do cơ quan chức năng chậm khắc phục việc thiết kế hệ thống nước thải không phù hợp.
ĐBP - Với sự quan tâm, đầu tư bằng nhiều chính sách của Ðảng và Nhà nước, sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, các ngành; những năm gần đây chất lượng dân số ở TX. Mường Lay nói riêng và tỉnh Ðiện Biên nói chung đã có nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, so với mặt bằng chất lượng dân số trong cả nước thì Ðiện Biên vẫn là một trong những địa phương có chất lượng dân số thấp, đặc biệt là ở vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Nhận thức rõ điều đó, những năm qua TX. Mường Lay đã thực hiện nhiều giải pháp để nâng cao đời sống người dân, đó là tiền đề quan trọng để nâng cao chất lượng dân số một cách hiệu quả và bền vững.
Thời gian qua, các tỉnh, thành phố trên cả nước đã triển khai nhiều biện pháp để bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa phi vật thể của các dân tộc thiểu số và miền núi, nâng cao vai trò, trách nhiệm của cộng đồng đối với việc gìn giữ và phát huy văn hóa truyền thống của các dân tộc.
ĐBP - Nghệ thuật Then của người Thái trắng ở Ðiện Biên cùng với việc thực hành Then của các dân tộc Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam đã chính thức được UNESCO ghi danh tại danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại vào tháng 12/2019. Cùng với đó, Lễ Kin Pang Then của người Thái tại bản Na Nát, phường Na Lay (TX. Mường Lay) cũng đã được công nhận là 1 trong 8 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại tỉnh Ðiện Biên. Tuy vậy, để bảo tồn và phát huy giá trị những di sản trong đời sống cộng đồng hiện nay đang thiếu những người 'con nuôi' để nối nghiệp. Ðó là những người có khả năng thực hành nghi lễ Then và có đủ 'căn duyên' để thầy Then tổ chức 'lễ bắc cầu' truyền nghề Then cho họ trong 'lễ then cấp sắc'!
'Then' là hình thức sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng lâu đời của người Tày, Nùng, Thái trắng ở miền núi phía Bắc Việt Nam.
Theo ông Vàng Văn Thức, bản Na Nát, phường Na Lay, thị xã Mường Lay, nguồn gốc của việc sử dụng đá lợp mái nhà sàn của người Thái trắng ở Mường Lay có từ thời vua Thái, Đèo Văn Long.
Mường Lay (tỉnh Điện Biên) là thị xã có diện tích nhỏ nhất nước với địa giới hành chính gồm 2 phường và 1 xã, nằm gọn trong một thung lũng hẹp, dài, nơi ngã ba giao cắt của sông Đà, sông Nậm Na và suối Nậm Lay. Nơi đây là địa bàn sinh sống của 9 cộng đồng dân tộc, là thủ phủ, trung tâm văn hóa của người Thái trắng Điện Biên.
Từ 18 – 20/10, tại tỉnh Điện Biên diễn ra Ngày hội Văn hóa dân tộc Thái lần thứ II nhằm bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa cộng đồng dân tộc Thái.