Ngày 1/9/1858, Liên quân Pháp - Tây Ban Nha nổ súng đánh chiếm bán đảo Sơn Trà (Đà Nẵng), mở đầu cuộc xâm lược Việt Nam. Từ năm 1862 đến năm 1884, triều đình Huế lần lượt ký các Hòa ước đầu hàng Pháp. Sự kiện Kinh đô Huế thất thủ (05/7/1885) đã chấm dứt quyền lực tuyệt đối của triều đình nhà Nguyễn.
Với mục tiêu canh tân đất nước thông qua chấn hưng văn hóa và giáo dục, Nguyễn Văn Vĩnh tích cực tham gia vào lĩnh vực báo chí với mong muốn phát triển quốc học và chữ quốc ngữ bằng việc phát triển, hiện đại hóa báo chí Việt Nam đầu thế kỷ XX.