Tạo hành lang pháp lý mới để xây dựng Thủ đô

Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi)

Hình ảnh chụp khu vực hồ Linh Đàm, quận Hoàng Mai, Hà Nội Ảnh: N.M

Tăng cường tổ chức bộ máy cho HĐND TP

Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) khẳng định, Thủ đô là trung tâm chính trị - hành chính quốc gia, nơi đặt trụ sở của các cơ quan Trung ương của Đảng, Nhà nước và các tổ chức chính trị - xã hội, cơ quan đại diện ngoại giao, tổ chức quốc tế; là TP trực thuộc Trung ương, là đô thị loại đặc biệt, là trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục, đào tạo, khoa học và công nghệ và hội nhập quốc tế của cả nước. Dự thảo Luật cũng nêu rõ, xây dựng, phát triển, quản lý và bảo vệ Thủ đô là nhiệm vụ thường xuyên, trực tiếp của các cấp chính quyền và người dân TP Hà Nội; là trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, lực lượng vũ trang và Nhân dân cả nước. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận có trách nhiệm tuyên truyền, vận động Nhân dân trong nước, người Việt Nam ở nước ngoài tham gia xây dựng, phát triển, quản lý và bảo vệ Thủ đô. Nhà nước ưu tiên đầu tư, thu hút các nguồn lực nhằm phát huy tiềm năng, thế mạnh của Thủ đô để xây dựng, phát triển, quản lý và bảo vệ Thủ đô.

Điểm mới quan trọng đầu tiên của dự án Luật là quy định về mô hình tổ chức chính quyền đô thị, được xây dựng trên cơ sở kế thừa quy định của Nghị quyết số 97/2019/QH14 về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TP Hà Nội. Theo đó, không tổ chức HĐND ở các phường thuộc quận, thị xã, TP thuộc TP Hà Nội.

Dự thảo Luật cũng tăng cường tổ chức bộ máy cho HĐND TP Hà Nội và HĐND cấp quận, nhằm bảo đảm để chính quyền các cấp của TP đảm đương được các nhiệm vụ, quyền hạn được tăng thêm. Trong đó, HĐND TP Hà Nội có 125 đại biểu, với ít nhất 25% là đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách.

Dự thảo Luật phân quyền cho HĐND TP quyết định việc thành lập mới, tổ chức lại, giải thể cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc UBND TP. Giao UBND TP quy định việc điều chỉnh cơ cấu công chức, viên chức và vị trí việc làm phù hợp với cơ cấu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc phạm vi quản lý... Trường hợp thành lập thêm cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc UBND thì phải bảo đảm tổng số cơ quan không vượt quá 15% (đối với cấp TP) và 10% (đối với cấp quận, huyện) so với khung số lượng do Chính phủ quy định...

Thường trực HĐND TP cũng được phân quyền quyết định một số vấn đề cấp bách và báo cáo HĐND TP tại kỳ họp gần nhất để bảo đảm tính kịp thời, đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

HĐND TP được phân quyền quyết định chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi

Dự thảo Luật cũng nêu, HĐND TP được phân quyền quyết định chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi đối với các nhiệm vụ chi sử dụng ngân sách TP cao hơn hoặc chưa có trong quy định của cơ quan Nhà nước cấp trên. Phân quyền cho HĐND TP được quyết định chủ trương đầu tư đối với các dự án đầu tư công, dự án PPP (bao gồm các dự án đường sắt đô thị, dự án đường sắt đô thị theo mô hình TOD) không sử dụng nguồn vốn ngân sách Trung ương mà không bị giới hạn về tổng mức đầu tư; được quy định tiêu chuẩn, quy chuẩn định mức kinh tế - kỹ thuật, định mức chi phí, đơn giá trong các lĩnh vực, ban hành phương thức thanh toán áp dụng riêng cho TP Hà Nội.

Đồng thời, cho phép TP Hà Nội được thí điểm thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm có sử dụng ngân sách Nhà nước để đầu tư vốn vào các DN công nghệ cao, DN khoa học và công nghệ, DN khởi nghiệp sáng tạo trong các lĩnh vực trọng điểm về khoa học, công nghệ của TP nhằm hỗ trợ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và thương mại hóa sản phẩm khoa học, công nghệ.

Cho phép TP Hà Nội thực hiện hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT) trong một số lĩnh vực và thanh toán cho nhà đầu tư bằng vốn ngân sách Nhà nước hoặc bằng quỹ đất để kịp thời huy động nguồn lực đầu tư từ xã hội trong khi nguồn vốn từ ngân sách nhà nước chưa đáp ứng kịp; đồng thời, quy định cụ thể các nguyên tắc, điều kiện đối với việc thanh toán hợp đồng BT bằng vốn ngân sách Nhà nước hoặc bằng quỹ đất.

Dự thảo Luật cũng xác định rõ cơ chế, phạm vi của cơ quan, tổ chức, đơn vị sự nghiệp công lập trong việc quản lý, sử dụng tài sản công và khai thác công trình hạ tầng thông qua việc nhượng quyền khai thác, quản lý và kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết; xác định rõ một số chính sách ưu đãi đầu tư về thuế, miễn, giảm tiền thuê đất, thủ tục hải quan, phát triển nhân lực đối với một số dự án đầu tư, nhà đầu tư chiến lược trong một số lĩnh vực...

Công Phương