Thaco đề xuất đầu tư bến cảng Cái Mép Hạ tại TP.HCM

Công ty CP Tập đoàn Trường Hải (Thaco) vừa có văn bản gửi UBND TP.HCM và Sở Tài chính TP.HCM đề xuất thực hiện dự án đầu tư xây dựng bến cảng Cái Mép Hạ thuộc khu bến Cái Mép, tại phường Tân Phước, TP.HCM (trước sáp nhập là thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu).

Đây cũng là khu vực đã được Chính phủ đưa vào danh mục ưu tiên phát triển đến năm 2030 theo quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Bến cảng thứ 2 của Thaco nếu được chấp thuận

Trong đề xuất gửi UBND TP.HCM, Thaco nhấn mạnh kinh nghiệm khai thác logistics, đặc biệt là việc đang vận hành cảng Chu Lai tại Quảng Nam (cũ), cùng năng lực triển khai nhiều dự án hạ tầng trọng điểm khác như sân bay, khu công nghiệp hay khu đô thị.

Theo Thaco, sau khi tìm hiểu, doanh nghiệp nhận thấy dự án bến cảng Cái Mép Hạ là dự án phù hợp với định hướng đầu tư của tập đoàn. Vì vậy, Thaco đã nghiên cứu, hoàn thiện hồ sơ theo quy định để trình cơ quan chức năng xem xét.

Thaco nhấn mạnh kinh nghiệm khai thác logistics, đặc biệt là việc đang vận hành cảng Chu Lai tại Quảng Nam (cũ). (Ảnh: Thaco)

"Để sớm triển khai dự án, Thaco đề nghị UBND TP.HCM và Sở Tài chính quan tâm, hỗ trợ và sớm chấp thuận chủ trường đầu tư dự án bến cảng Cái Mép Hạ", phía Thaco đề nghị.

Nếu được chấp thuận, bến cảng Cái Mép Hạ sẽ là dự án bến cảng thứ 2 của Thaco đầu tư, sau bến cảng Chu Lai tại Quảng Nam (cũ).

Bến cảng Cái Mép Hạ cần cấp thiết đầu tư

Hiện nay hệ thống cảng biển khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu có 7 bến cảng có chức năng khai thác hàng container với công suất quy hoạch đến năm 2020 đạt 7,66 triệu Teu/năm, trong đó khu bến Cái Mép có 5 bến cảng (Gemalink, SSIT, TCTT, CMIT, cảng container Cái Mép Thượng - TCCT&TCIT) và khu bến Thị Vải có 2 bến cảng (SP-PSA, SITV).

Tuy nhiên, số liệu thống kê từ Bộ Xây dựng, lượng hàng container thông qua cảng biển khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu trung bình 3 năm vừa qua đạt trên 8 triệu Teu/năm.

Cụ thể, năm 2021, lượng hàng hóa thông qua cảng biển ở đây là 8,44 triệu Teu; năm 2022 là 8,34 triệu Teu; năm 2023 là 8,14 triệu Teu; năm 2024 là 10,98 triệu Teu. Trong đó, hàng hóa tập trung chủ yếu vào 5 bến cảng tại khu bến Cái Mép và đã vượt quá công suất thiết kế của các bến container tại khu vực Cái Mép.

Thực tế, dự án "Đầu tư xây dựng cảng tổng hợp và container Cái Mép Hạ" đã được UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cấp giấy chứng nhận đầu tư từ năm 2010 cho chủ đầu tư là Công ty CP đóng tàu và dịch vụ dầu khí Vũng Tàu (VTSC). Đây là doanh nghiệp có vốn nhà nước đã được UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ) chuyển giao phần vốn góp cho SCIC quản lý.

Tuy nhiên, sau gần 15 năm được cấp giấy chứng nhận đầu tư, VTSC vẫn không thể khởi công đầu tư xây dựng dự án.

Phối cảnh Trung tâm logistics Cái Mép Hạ.

Nguyên nhân là do theo quy hoạch phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050, khu bến Cái Mép (bao gồm dự án) là khu bến chính của cảng cửa ngõ, trung chuyển quốc tế, được quy hoạch cho cỡ tàu trọng tải đến 250.000DWT (tương đương 24.000 TEU).

Phía UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ) cũng đã cập nhật điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết khu bến Cái Mép Hạ vào Quy hoạch chi tiết nhóm cảng biển Đông Nam Bộ (nhóm 5) giai đoạn đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Trong đó, quy hoạch của dự án nêu rõ: bến cảng tổng hợp và container Cái Mép Hạ quy mô 216,6 ha, chiều dài tuyển bến 5,96 km cho tàu container đến 250.000 tấn (24.000 Teu).

Đáng chú ý, sau khi điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết của dự án, quy mô đầu tư xây dựng lại tăng đáng kể. Theo báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, dự kiến tổng mức đầu tư đạt ngưỡng trên 50.000 tỷ đồng, gấp 5 lần so với quy mô tại giấy chứng nhận đầu tư đã cấp cho VTSC. Vì vậy, VTSC không thể đảm bảo đủ năng lực để tiếp tục đầu tư dự án.

Ngoài Thaco, có liên danh "tỷ USD" nhắm tới dự án

Liên quan đến dự án này, trước đây đã có hàng loạt doanh nghiệp quan tâm đến dự án này, như: liên danh Geleximco - ITC; Công ty CP IMG Innovations; Công ty CP Xuất nhập khẩu quốc tế Tân Đại Dương; Công ty CP Tập đoàn Mặt Trời (Sun Group)...

Hiện nay, ngoài Thaco, còn có một liên danh "tỷ USD" cũng đang theo đuổi dự án này.

Cụ thể, liên danh nhà đầu tư gồm Tập đoàn Geleximco - Công ty CP vận tải và thương mại quốc tế (ITC) và Tổng công ty đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) đã có đề xuất gửi Thủ tướng Chính phủ và Bộ Xây dựng về dự án.

Theo đề xuất, dự án có tổng vốn đầu tư 50.820 tỷ đồng, được chia làm ba giai đoạn. Mục tiêu là xây dựng khu cảng tổng hợp và container quy mô 351,2 ha, công suất thông qua đạt 10,8 triệu TEU/năm, đảm nhận chức năng cảng cửa ngõ kết hợp trung chuyển quốc tế.

Về quy mô, khu cảng gồm 17 bến có tổng chiều dài khoảng 5,9 km, chưa bao gồm hệ thống bến sà lan.

Khu cảng container có diện tích 229,4 ha, bao gồm 6 bến cho tàu trọng tải đến 250.000 tấn (24.000 TEU), 4 bến cho tàu đến 120.000 tấn (9.000 TEU), 7 bến cho tàu feeder đến 50.000 tấn (4.000 TEU), và hệ thống bến sà lan, bãi container, kho hàng, khu chiếu xạ, cùng các công trình hạ tầng kỹ thuật.

Giai đoạn 1 (2025 - 2030), liên danh này dự kiến đầu tư 12.500 tỷ đồng để xây dựng 2 bến dài 0,9 km cho tàu container lớn và 1 km bến sà lan, công suất 2 triệu TEU/năm, sử dụng quỹ đất 86,6 ha.

Giai đoạn 2 (2031–2040) có tổng vốn đầu tư 13.220 tỷ đồng, bổ sung các bến cho tàu trọng tải 120.000 tấn, tàu feeder và bến sà lan, nâng công suất khai thác lên 4 triệu TEU/năm. Khu đất hậu phương cảng mở rộng thêm 70 ha.

Giai đoạn 3 (2041–2050), liên danh đề xuất vốn đầu tư 25.100 tỷ đồng, sẽ hoàn thiện toàn bộ khu cảng với tổng chiều dài cầu cảng đạt 5,9 km, tiếp nhận đồng thời nhiều loại tàu trọng tải lớn, nâng công suất toàn khu đạt 10,8 triệu TEU/năm. Khu đất hậu phương đạt tổng diện tích 351,2 ha sau ba giai đoạn đầu tư.

An Nhiên