Thiếu nguyên liệu cho xuất khẩu thủy sản

Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) mới đây cho biết, sau khi liên tục tăng trưởng hai con số, xuất khẩu cá ngừ trong tháng trước đã tăng chậm lại.

Dù vậy, mặt hàng này vẫn ghi nhận mức tăng tới hơn 20% trong 7 tháng đầu năm so với cùng kỳ năm ngoái.

Tuy nhiên, doanh nghiệp lại phải tiếp tục đối mặt với khó khăn từ nguồn cung.

Theo Vasep, từ khi Nghị định 37/2024 về sửa đổi, bổ sung một số điều về hướng dẫn Luật Thủy sản có hiệu lực, doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu cá ngừ rơi vào tình thế “mệt mỏi” vì không mua được nguyên liệu cá ngừ đóng hộp đúng theo quy định mới.

Một số doanh nghiệp cá ngừ đã dừng hoàn toàn việc thu mua nguyên liệu cá vằn khai thác trong nước của ngư dân do không đảm bảo kích cỡ 100% đạt 0,5 mét trở lên.

Không chỉ vậy, hầu hết cảng cá hiện nay cũng đã ngừng xác nhận nguyên liệu (giấy S/C) cho các lô hàng cá ngừ vằn do kích thước cá khai thác nhỏ hơn quy định của Nghị định 37. Trong khi đó, hiện đang là giai đoạn ba tháng cao điểm (tháng 7, tháng 8, tháng 9) khai thác cá ngừ vằn của ngư dân Việt Nam.

Ngoài cá ngừ, các sản phẩm thủy sản khác như mực, bạch tuộc và các loại cá biển khác cũng trong tình trạng thiếu nguyên liệu để xuất khẩu, không được xác nhận nguyên liệu khai thác để xuất khẩu đi EU, Vasep cho biết thêm.

Điều này dẫn tới xuất khẩu các loại cá biển khác (trừ cá ngừ) bị giảm hơn 4% trong 7 tháng đầu năm nay. Trong khi đó, xuất khẩu mực, bạch tuộc chỉ tương đương cùng kỳ năm ngoái.

Liên quan tới vấn đề này, Vasep đã gửi báo cáo, kiến nghị sửa đổi Nghị định 37 sao cho phù hợp với thông lệ quốc tế và thực tiễn, trong đó có nội dung liên quan đến quy định kích thước tối thiểu cá ngừ vằn.

Đồng thời, hiệp hội này cũng gửi công văn tới doanh nghiệp hội viên đề nghị tuân thủ quy định IUU (các hoạt động đánh bắt cá bất hợp pháp, không có báo cáo và không được quản lý và quy định) tại Nghị định 37 trong thời gian chờ Chính phủ xem xét, sửa đổi.

Kỳ vọng nửa cuối năm

Vasep nhận định, xét về phân khúc sản phẩm đông lạnh, Mỹ và EU sẽ là hai thị trường kỳ vọng trong nửa cuối năm với những tín hiệu tích cực như kinh tế hồi phục, lạm phát giảm, lãi suất giảm có thể sẽ kích cầu ở những thị trường này.

Trong khi đó, xuất khẩu hàng đông lạnh sang Trung Quốc vẫn chưa đột phá với giá tương đối thấp.

Đổi lại, Trung Quốc lại là điểm đến số 1 cho phân khúc thủy sản tươi, sống phục vụ cho nhà hàng, khách sạn, du lịch. Do vậy, các mặt hàng tươi sống như tôm hùm, cua, ngao, ốc... của Việt Nam sẽ vẫn hút khách hàng Trung Quốc trong thời gian tới.

Phương Anh