Thử nghiệm giảm độ cao khu vực cấm bay, tối ưu hóa vùng trời Tân Sơn Nhất - Long Thành

Đại diện VATM cho biết, quyết định này được Bộ Quốc phòng và Bộ Tổng Tham mưu chấp thuận sau quá trình phối hợp chặt chẽ với Cục Hàng không Việt Nam, Quân chủng Phòng không - Không quân và VATM - đánh dấu một bước "cởi trói" quan trọng cho vùng trời khu vực sân bay Tân Sơn Nhất, nơi có mật độ hoạt động bay đông đúc nhất trên cả nước.

Kíp trực điều hành bay tại Trung tâm kiểm soát không lưu Hồ Chí Minh (Ảnh: VATM).

Thời gian thử nghiệm kéo dài từ ngày 19/12/2025 đến hết 31/3/2026, trùng với cao điểm Tết Nguyên đán Bính Ngọ, nhằm tối ưu hóa vùng trời và mang lại lợi ích "kép" cho hàng không dân dụng.

Khu vực cấm bay VVP4 được quy định theo quyết định của Bộ Quốc phòng, bao phủ phần không phận nội đô TP.HCM với giới hạn cao từ mặt đất lên độ cao 3.000m, các hoạt động bay hàng không dân dụng bị cấm bay 24/24h.

Vị trí này nằm ngay trung tâm cụm sân bay Tân Sơn Nhất - Biên Hòa - Long Thành, khiến không phận trở nên chật hẹp, đặc biệt khi có hoạt động quân sự tại Biên Hòa.

Qua các hội thảo và đánh giá tác động từ năm 2024, VATM đã phối hợp với Cục Hàng không Việt Nam, Cục Tác chiến/Bộ Tổng Tham mưu và Bộ Tham mưu/Quân chủng Phòng không - Không quân để xây dựng phương án.

Đại diện VATM nhấn mạnh, việc giảm độ cao khu vực cấm bay VVP4 từ 3.000m xuống 1.500m mở ra không gian cần thiết cho hoạt động hàng không dân dụng, giải quyết các hạn chế lâu nay như tàu bay phải bay vòng tránh, giới hạn độ cao, dẫn đến tốn nhiên liệu và thời gian bay của các hãng hàng không.

Cụ thể, việc giảm độ cao khu vực cấm bay VVP4 mang lại kết quả nổi bật như: với mật độ bay trung bình 750 chuyến cất/hạ cánh hàng ngày tại Tân Sơn Nhất (chủ yếu hướng Bắc và Đông Bắc, chiếm 70%), tàu bay giờ có thể bay thẳng hơn, rút ngắn quãng đường và thời gian lấy độ cao.

Ước tính mỗi chuyến bay tiết kiệm 1-3 phút trong giờ cao điểm. Dựa trên số liệu tính toán của các hãng hàng không, mỗi 11km (tương đương 1 phút bay) tiết kiệm khoảng 1,6 triệu đồng đối với loại tàu bay A321, 3 triệu đồng đối với loại tàu bay A350, và 2,5 triệu đồng đối với loại tàu bay B787. Với áp dụng chính thức sẽ góp phần giảm chi phí đáng kể cho các hãng hàng không.

Ngoài ra sẽ giảm nguy cơ tàu bay hàng không dân dụng vi phạm khu vực cấm khi thời tiết xấu (mùa mưa từ tháng 5-10 với dông nhiều, trần mây thấp).

"Trước đây, tàu bay thực hiện tiếp cận hụt trên đường cất hạ cánh 07/25 thường phải vòng về phía khu vực cấm bay VVP4 ở độ cao thấp, gây rủi ro lớn. Nay, với việc giảm độ cao khu vực cấm thấp hơn, tàu bay linh hoạt hơn mà vẫn đảm bảo an toàn", đại diện VATM phân tích.

Cũng theo đại diện VATM, việc giảm độ cao khu vực cấm bay VVP4 sẽ tiết kiệm nhiên liệu đồng nghĩa giảm phát thải CO2, phù hợp cam kết "hàng không xanh".

Với mật độ bay dày đặc tại cửa ngõ phía Nam, lợi ích giảm thiểu tác động môi trường sẽ góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững của ngành hàng không dân dụng.

Đáng chú ý, khi sân bay Long Thành được khai thác, với việc khai thác đồng thời cả hai sân bay Tân Sơn Nhất - Long Thành việc giảm độ cao khu vực cấm VVP4 sẽ tạo các không gian linh hoạt, tách biệt luồng bay, giảm xung đột cho các hoạt động bay tại khu vực này.

"Thử nghiệm này không chỉ giải tỏa áp lực tức thì cho Tân Sơn Nhất trong dịp tết Nguyên đán 2026 mà còn là "chìa khóa" cho bài toán quy hoạch vùng trời khu vực này. Kết thúc giai đoạn thử nghiệm, VATM sẽ tổng hợp dữ liệu để báo cáo các cơ quan chức năng để xem xét áp dụng chính thức", đại điện VATM thông tin.

Biển Ngọc