Thúc đẩy xây dựng thương hiệu chè xuất khẩu

Từ nay đến năm 2030, ngành chè cần tập trung phát triển các mặt hàng chè mới có giá trị gia tăng cao, chế biến sâu… Ảnh: Thư Hoàng.

Xuất khẩu chưa tương xứng với tiềm năng

Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, trong tháng 1/2025, Việt Nam xuất khẩu 9,7 nghìn tấn chè, giá trị đem về 16,4 triệu USD. Con số này giảm lần lượt 21,6% về lượng và 21,5% về giá trị so với cùng kỳ năm trước. Giá chè xuất khẩu bình quân trong tháng 1/2025 đạt 1.693,7 USD/tấn, tăng 0,2% so với tháng 1/2024. Xuất khẩu chè giảm đáng kể trong tháng 1/2025 là kỳ nghỉ lễ Tết Nguyên đán vào tuần cuối tháng 1/2025, khiến hoạt động xuất khẩu hàng hóa bị gián đoạn.

Mặc dù Việt Nam đã xuất khẩu chè tới nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ, nhưng vẫn tồn tại nhiều thách thức trong việc chiếm lĩnh thị trường lớn như Hoa Kỳ. Theo Ủy ban Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ, tổng lượng chè nhập khẩu vào Hoa Kỳ trong năm 2024 đạt 125 nghìn tấn, với trị giá 556,6 triệu USD. Trong đó, Việt Nam xuất khẩu 6,8 nghìn tấn chè sang Hoa Kỳ, đạt 9,8 triệu USD, tăng 46,3% về lượng và 32,4% về giá trị so với năm trước.

Việt Nam đã trở thành quốc gia sản xuất, xuất khẩu chè đứng thứ 5 trên thế giới, xuất khẩu tới 74 quốc gia. Hiện, Việt Nam đã chế biến được khoảng 15 loại chè khác nhau, trong đó chè đen và chè xanh là hai sản phẩm chủ lực, chiếm tỷ trọng lớn nhất trong xuất khẩu. Tuy nhiên, tỷ lệ xuất khẩu chè đen có xu hướng giảm dần.

Tăng giá trị cho ngành chè

Theo các chuyên gia với mức độ cạnh tranh gay gắt từ các quốc gia sản xuất chè lớn như Ấn Độ, Trung Quốc, và Kenya, Việt Nam cần phải cải thiện chất lượng sản phẩm và tăng cường các chiến lược marketing để gia tăng thị phần tại các thị trường quốc tế.

Thực tế, chất lượng sản phẩm chè Việt Nam không thua kém bất kỳ quốc gia sản xuất chè nào trên thế giới. Đặc biệt, chè xanh Việt Nam được rất nhiều khách hàng đánh giá cao như chè xanh Mộc Châu, Thái Nguyên, Suối Giàng, Hà Giang, Ôlong Lâm Đồng, các sản phẩm chè ướp hương sen, nhài... Để thực sự vươn lên trong ngành chè toàn cầu, Việt Nam cần tiếp tục cải tiến chất lượng sản phẩm, mở rộng thị trường tiêu thụ, đặc biệt là tại các thị trường tiềm năng như Hoa Kỳ và không ngừng đổi mới trong các sản phẩm chè để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng.

Về định hướng cho ngành chè trong thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, tổng diện tích cây chè cả nước hiện nay khoảng 122.000 ha. Dự báo sản lượng xuất khẩu chè của Việt Nam đến năm 2030 đạt 156.000 tấn, tăng trung bình 0,83%/năm, chiếm khoảng 80% sản lượng chè sản xuất ra. Các thị trường chính của sản phẩm chè Việt Nam vẫn là Pakistan, Trung Quốc, Nga, Indonesia,… và đang chuyển hướng xuất khẩu các sản phẩm chè chất lượng cao sang thị trường EU… Chính vì vậy, giai đoạn từ nay đến năm 2030, ngành chè cần tập trung phát triển các mặt hàng chè mới có giá trị gia tăng cao, chế biến sâu, sản phẩm tinh chế cao cấp, được sử dụng trong các ngành thực phẩm và phi thực phẩm, dược phẩm hoặc mỹ phẩm; tiếp tục đầu tư công nghệ, thiết bị hiện đại để nâng cao chất lượng sản phẩm chè.

Khanh Lê