Tiêm thuốc giảm cân có thể cải thiện sức khỏe tinh thần?
Một nghiên cứu mới từ Đại học Bern (Thụy Sĩ) cho thấy các loại thuốc giảm cân dạng tiêm không chỉ giúp kiểm soát cân nặng, mà còn mang lại lợi ích đáng kể cho sức khỏe tinh thần, đặc biệt ở những người đang điều trị rối loạn tâm thần nghiêm trọng.
Ban đầu được phát triển để điều trị tiểu đường, các loại thuốc thuộc nhóm chất chủ vận thụ thể GLP-1, như semaglutide (tên thương mại Ozempic và Wegovy), đang dần thay đổi cách thức đối phó với bệnh béo phì.
Các loại thuốc này được phát hiện là an toàn và cải thiện sức khỏe của người lớn mắc và không mắc bệnh tâm thần. (Nguồn: EPA)
Giờ đây, nghiên cứu mới nhất được công bố tại Đại hội Béo phì châu Âu năm nay ở Málaga, Tây Ban Nha cho thấy các loại thuốc này còn có thể hỗ trợ cải thiện tâm trạng, giảm lo âu và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Tác động tích cực tới người có bệnh tâm thần nghiêm trọng
Các nhà khoa học phát hiện rằng thuốc GLP-1 không gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần như một số lo ngại trước đây. Ngược lại, trong năm nghiên cứu được phân tích, các bệnh nhân mắc tâm thần phân liệt, rối loạn trầm cảm nặng hoặc rối loạn lưỡng cực đã ghi nhận những cải thiện rõ rệt về tinh thần và chất lượng cuộc sống khi sử dụng thuốc này.
Tiến sĩ Sigrid Breit, tác giả chính của nghiên cứu, nhận định: "Các thuốc GLP-1 có thể có tác dụng chống trầm cảm và chống lo âu nhờ đặc tính chống viêm và chống oxy hóa, góp phần giảm viêm thần kinh, một yếu tố liên quan đến nhiều rối loạn tâm thần".
Ngoài ra, ở nhóm người trưởng thành không mắc bệnh tâm thần, thuốc giảm cân cũng cho thấy hiệu quả cải thiện sức khỏe tinh thần vượt trội hơn so với insulin và các thuốc trị tiểu đường khác.
Cơ hội mới nhưng cần thận trọng
Số liệu từ Viện Nghiên cứu tài khóa Anh (IFS) cho thấy, khoảng 13–15% người trong độ tuổi lao động tại Anh và xứ Wales đang sống chung với các rối loạn tâm thần hoặc hành vi mãn tính.
Chỉ riêng tháng 12/2024, đã có khoảng 2 triệu người tiếp cận các dịch vụ sức khỏe tâm thần của NHS (Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh). Trong bối cảnh đó, phát hiện về tác dụng tích cực của thuốc giảm cân có thể mở ra một hướng đi mới trong việc hỗ trợ toàn diện cho bệnh nhân tâm thần.
Tiến sĩ Ed Beveridge, trưởng bộ phận sức khỏe thể chất tại Royal College of Psychiatrists, nhận định: "Nhiều người mắc bệnh tâm thần gặp khó khăn trong việc kiểm soát cân nặng vì nhiều nguyên nhân. Do đó, khi được đánh giá là phù hợp, họ nên được ưu tiên tiếp cận thuốc semaglutide cùng với theo dõi y tế chặt chẽ".
Tuy vậy, giới chuyên gia cũng cảnh báo rằng đây không phải là giải pháp lâu dài.
Rachel Hastings-Caplan, Giám đốc chính sách nghiên cứu lâm sàng tại tổ chức Rethink Mental Illness, chia sẻ: "Những người bị ảnh hưởng bởi bệnh tâm thần nghiêm trọng, thường tử vong sớm hơn 20 năm so với phần còn lại của dân số, chủ yếu do các bệnh có thể phòng ngừa như tiểu đường. Dù thuốc chống loạn thần giúp kiểm soát triệu chứng, chúng lại gây ra nhiều tác dụng phụ ảnh hưởng đến thể chất".
Bà nhấn mạnh rằng các loại thuốc như semaglutide nên được sử dụng theo đơn, dưới sự theo dõi của bác sĩ, không nên áp dụng cho những người có nguy cơ rối loạn ăn uống. Đồng thời, cần đầu tư nhiều hơn vào các phương pháp điều trị dài hạn, ít gây tác dụng phụ hơn cho sức khỏe tâm thần.
