Tin thế giới 23/4: Mỹ dồn ép Nga và Ukraine chấp nhận đề xuất, Iran nổi giận; Trung Quốc nâng cấp quan hệ với một nước Kavkaz

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (phải) và Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev ký thỏa thuận thiết lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện tại Bắc Kinh ngày 23/4. (Nguồn: Azertac)

Châu Âu

* Ukraine và Nga phải đồng ý về "đề xuất rất rõ ràng" để giải quyết xung đột mà Mỹ đưa ra hoặc Washington sẽ rút khỏi các cuộc đàm phán, theo Phó Tổng thống JD Vance.

Phó Tổng thống Mỹ lưu ý, sẽ phải có một số cuộc trao đổi lãnh thổ và để chấm dứt tình trạng thiệt hại về người như hiện nay, cả hai bên cần phải "hạ vũ khí, đóng băng mọi thứ và tiếp tục công việc xây dựng một nước Nga và một Ukraine tốt đẹp hơn".

Ông Vance cũng lạc quan về các cuộc đàm phán và cho đến nay, các bên đều đã đàm phán một cách thiện chí. (TASS)

* Phái đoàn Ukraine đến Anh thảo luận về lệnh ngừng bắn toàn diện, dẫn đầu là Chánh Văn phòng Tổng thống Andriy Yermak, Ngoại trưởng Andrii Sybiha và Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov.

Ông Yermak chia sẻ trên mạng xã hội rằng, Kiev sẽ xúc tiến cuộc thảo luận tại London trong ngày 23/4 về cách thức đạt được “lệnh ngừng bắn toàn diện và vô điều kiện” trong vai trò của bước đi đầu tiên hướng tới hòa bình.

Trước đó, ngày 22/4, Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết, Ukraine sẵn sàng đàm phán với Nga theo bất kỳ hình thức nào sau khi đạt được thỏa thuận ngừng bắn, song Kiev cần thận trọng trong quá trình đàm phán vì không thể nhanh chóng đồng thuận mọi điều khoản về thỏa thuận hòa bình. (Reuters)

* Đức tiếp cận các doanh nghiệp tư nhân hỗ trợ về vận tải quân sự trong trường hợp xảy ra bất kỳ cuộc xung đột lớn nào trong lãnh thổ Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Rheinmetall, tập đoàn hàng không Lufthansa và công ty đường sắt nhà nước Deutsche Bahn nằm trong số doanh nghiệp được quân đội Đức tiếp cận.

Đức - một trung tâm hậu cần ở châu Âu - đã cam kết cử 35.000 binh sĩ, hơn 200 máy bay và tàu chiến trong vòng 30 ngày sau khi xảy ra bất kỳ cuộc xung đột lớn nào. Đây được xem như một phần trong mô hình mới của NATO nhằm giải quyết các mối đe dọa ngày càng gia tăng. (Handelsblatt)

Châu Á-Thái Bình Dương

* Hàn Quốc không muốn rơi vào tình thế phải lựa chọn giữa Mỹ và Trung Quốc cũng giống như các nước khác trong khu vực, theo lời Ngoại trưởng quốc gia thuộc bán đảo Triều Tiên Cho Tae-yul.

Phát biểu chào mừng tại Diễn đàn An ninh Asan do Viện Nghiên cứu chính sách Asan tổ chức tại Seoul, ông Cho Tae-yul khẳng định, quan hệ của Hàn Quốc với Trung Quốc phù hợp với lợi ích của Mỹ trên nhiều phương diện và không nước nào muốn thấy cạnh tranh chiến lược Mỹ-Trung trở thành "trò chơi có tổng bằng không".

Ngoại trưởng Cho cho biết, ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của Hàn Quốc vẫn là liên minh vững chắc với Mỹ và Trung Quốc không phản đối điều này. Tuy nhiên, trong quan hệ với Bắc Kinh, Seoul sẽ theo đuổi đối thoại thẳng thắn và công khai bày tỏ quan điểm khác biệt về các vấn đề hai nước có ý kiến trái chiều. (Yonhap)

* Trung Quốc sẵn sàng tham gia đàm phán thương mại với Mỹ, lưu ý rằng, Bắc Kinh đã sớm chỉ ra "không có người chiến thắng trong chiến tranh thuế quan và thương mại", một ngày sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump báo hiệu sẽ giảm mức thuế quan nặng nề đã áp đặt với nền kinh tế số 2 thế giới.

Phát biểu họp báo thường kỳ ở Bắc Kinh, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Quách Gia Côn cũng yêu cầu Mỹ ngừng đe dọa và ép buộc nếu muốn đạt được thỏa thuận. (Reuters)

* Trung Quốc-Azerbaijan thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện trong cuộc gặp giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev tại Bắc Kinh ngày 23/4.

Trong cuộc gặp, Chủ tịch Tập Cận Bình khẳng định, nước này sẵn sàng hợp tác với Azerbaijan để bảo vệ hệ thống quốc tế với Liên hợp quốc làm trung tâm và trật tự dựa trên luật pháp quốc tế, kiên quyết bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của mỗi bên, cũng như bảo vệ công bằng và công lý quốc tế. (Tân Hoa xã)

* Ấn Độ-Saudi Arabia nhất trí tăng cường hợp tác quốc phòng, du lịch-văn hóa trong cuộc họp thứ 2 của Hội đồng Đối tác chiến lược song phương (SPC) tại thành phố Jeddah (Saudi Arabia) dưới sự chủ trì của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman.

Trong cuộc họp, hai bên đã rà soát lại những tiến triển to lớn đạt được trong các lĩnh vực chính trị, quốc phòng, thương mại, năng lượng, công nghệ, nông nghiệp và giao lưu nhân dân, đồng thời ký biên bản chính thức của phiên họp, nhấn mạnh cam kết chung tăng cường hợp tác trong khuôn khổ SPC. (Times of India)

Trung Đông-châu Phi

* Iran chỉ trích cách tiếp cận “thù địch” của Mỹ trước vòng đàm phán mới khi Washington công bố lệnh trừng phạt mới nhắm vào mạng lưới dầu mỏ của nước Cộng hòa Hồi giáo, trong đó bao gồm 2 cá nhân, 12 tổ chức và 1 tàu biển.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Esmaeil Baqaei tuyên bố, chính sách của Mỹ hòng áp đặt lệnh trừng phạt đối với người dân Iran “rõ ràng mâu thuẫn” với đề nghị đối thoại và đàm phán của Washington. Theo ông, động thái đó cho thấy Mỹ thiếu thiện chí và nghiêm túc trong vấn đề này. (AFP)

* Iran-Nga xây dựng lộ trình hợp tác trong 20 năm trong cuộc họp của Ủy ban liên chính phủ chung giữa hai nước tại Moscow diễn ra từ 23-25/4.

Trong bài đăng trên mạng xã hội X, Đại sứ Iran tại Nga Kazem Jalali cho biết, các chuyên gia sẽ xem xét các phương thức phát triển quan hệ song phương trong khuôn khổ các nhóm công tác chuyên môn và sau khi gỡ bỏ các rào cản hiện có để đạt được quan hệ đối tác mong muốn trong tương lai theo tinh thần của Hiệp ước Đối tác chiến lược toàn diện.

* Ngoại trưởng Đức, Pháp, Anh kêu gọi Israel tuân thủ luật pháp quốc tế thông qua việc cho phép đưa hàng viện trợ nhân đạo vào Dải Gaza mà không bị cản trở.

Tuyên bố của 3 ngoại trưởng nêu rõ: “Viện trợ nhân đạo không bao giờ được phép sử dụng làm công cụ chính trị và vùng lãnh thổ Palestine không thể bị thu hẹp hay bị thay đổi về mặt nhân khẩu học”.

Ngoài ra, Ngoại trưởng Đức, Pháp và Anh kêu gọi tất cả các bên quay trở lại lệnh ngừng bắn và yêu cầu phong trào Hồi giáo Hamas lập tức trả tự do cho những con tin còn lại. (Reuters)

Châu Mỹ

* Mỹ và ASEAN tổ chức Đối thoại thường niên lần thứ 37 vào ngày 22/4 tại Siem Reap (Campuchia), thảo luận về hợp tác đang diễn ra theo thỏa thuận về quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai bên.

Đối thoại do quan chức cấp cao của Văn phòng phụ trách các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương Sean O’Neill và Quốc vụ khanh Bộ Ngoại giao và Hợp tác quốc tế Campuchia Kung Phoak đồng chủ trì.

Tại sự kiện, ông Sean O’Neill và ông Kung Phoak nhấn mạnh mối quan hệ đối tác mạnh mẽ và bền vững giữa ASEAN và Mỹ trong 48 năm qua. Hai bên đã thảo luận các vấn đề địa chính trị cấp bách, đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thúc đẩy một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở. Ông O’Neill khẳng định sự cần thiết duy trì quyền tự do hàng hải và hàng khôngở Biển Đông.

* Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ có chuyến công du tới 3 quốc gia Trung Đông là Saudi Arabia, Qatar và Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) từ ngày 13-16/5, theo người phát ngôn Nhà Trắng Karoline Leavitt ngày 22/4.

Bên cạnh đó, tờ New York Post ngày 21/4 dẫn một nguồn tin cho biết, ông Trump nhiều khả năng sẽ đến Vatican dự tang lễ Giáo hoàng Francis trong tuần này. (Reuters)

* Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cắt giảm mạnh nhân sự và phạm vi hoạt động trong bối cảnh thiếu hụt ngân sách do chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump cắt giảm viện trợ nước ngoài.

Theo biên bản ghi chép những phát biểu của Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus, quỹ lương để chi trả cho nhân viên trong giai đoạn từ năm 2026-2027 sẽ thiếu hụt khoảng từ 560 - 650 triệu USD, tương đương khoảng 25% tổng chi phí nhân sự hiện tại của tổ chức.

Tuy nhiên, ông nhấn mạnh điều này "không đồng nghĩa với việc cắt giảm 25% số lượng nhân sự”, nhưng không nêu rõ con số cắt giảm cụ thể. Thống kê cho thấy WHO hiện có hơn 8.000 nhân viên trên toàn cầu. (Reuters)

Hoàng Hà