Trung Quốc tạo ra cá diếc không xương dăm, dự kiến ra mắt thị trường năm 2026

Một nhóm nghiên cứu của Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc do Viện sĩ Quế Kiến Phương dẫn đầu, đã chính thức công bố giống cá diếc lai không xương dăm, có tên gọi “Trung khoa 6”, tại Bắc Kinh hôm 22/12. Giống cá mới này dự kiến sẽ được nhân giống đại trà trong tương lai.

Cá diếc không xương dăm do Trung Quốc tạo ra. Ảnh: Quang Minh nhật báo

Cá diếc là một trong những loài thủy sản nước ngọt quan trọng và có nhu cầu cao trên thị trường Trung Quốc, do thịt mềm, vị ngon và giàu chất dinh dưỡng. Tuy nhiên, mỗi con cá diếc chứa hơn 80 xương dăm, không chỉ gây nguy cơ hóc cho người tiêu dùng, mà còn hạn chế đáng kể khả năng chế biến thành cá viên, cá hộp và các sản phẩm chế biến sâu khác.

Để giải quyết vấn đề này, nhóm nghiên cứu đã giải mã bản đồ gene phức tạp của cá và xác định gien chính điều chỉnh sự phát triển của xương dăm, giúp loại bỏ chính xác gien gai giữa các cơ ở cá, tạo ra giống cá diếc lai không xương dăm, vô sinh và không gai cơ. Ý tưởng tạo ra giống cá này được đưa ra vào năm 2021.

Vì cá diếc có nhiều bộ nhiễm sắc thể, nhóm nghiên cứu phải sử dụng kỹ thuật chỉnh sửa gien (CRISPR-Cas9), hoạt động như “kéo phân tử”, để thực hiện các can thiệp chính xác. Bằng cách cắt bỏ gien từ giai đoạn phôi thai, các nhà khoa học đã xóa bỏ các chỉ dẫn phát triển xương dăm. Điều này đảm bảo con đường sinh học cho khoảng 80 xương dăm không bao giờ được kích hoạt, trong khi bộ xương chính của cá vẫn phát triển bình thường.

Viện sĩ Quế Kiến Phương cho biết, giống cá diếc lai không xương dăm này có thể bơi và phát triển bình thường, không thay đổi mùi vị, giúp loại bỏ xương dăm ngay từ đầu và dễ ăn hơn. Trong khi đó, đặc tính “vô sinh” giúp tránh được rủi ro về sinh thái.

Giống cá này được tối ưu hóa với 3 đặc tính vượt trội, gồm năng suất cao, kháng bệnh tốt trong môi trường nuôi trồng thủy sản mật độ dày đặc và đòi hỏi ít thức ăn hơn trong khi vẫn tạo ra cùng lượng protein chất lượng cao.

Theo nhà khoa học này, sự ra đời của cá diếc không xương dăm sẽ thay đổi đáng kể mô hình tiêu dùng trước đây, mở ra một thị trường trị giá hàng trăm triệu nhân dân tệ cho việc chế biến sâu và nâng cấp tiêu dùng các loại cá nước ngọt chính ở Trung Quốc. “Hiện chúng tôi đang thảo luận về cách công nghiệp hóa việc nuôi cá diếc không xương dăm, giờ chỉ còn chặng cuối cùng”, ông Quế Kiến Phương nhấn mạnh.

Nghiên cứu đột phá này là một “dự án mở rộng” trong khuôn khổ chương trình nghiên cứu chiến lược của Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc mang tên “Thiết kế và tạo giống chính xác”.

Hiện tại, giống cá này đang trong giai đoạn nhân giống nhân tạo quy mô lớn và dự kiến sẽ có mặt trên bàn ăn của người Trung Quốc vào khoảng năm 2026.

Tin tức về “cá diếc không xương dăm” nhanh chóng trở thành chủ đề hot trên mạng xã hội Weibo của nước này. Một số cư dân mạng hài hước mong muốn sẽ có sầu riêng và xoài không hạt trong tương lai.

Bích Thuận/VOV-Bắc Kinh