Từ 'cái nôi' gang thép đến trung tâm công nghiệp hiện đại

Thái Nguyên đẩy mạnh quy hoạch hạ tầng giao thông để thu hút đầu tư phát triển công nghiệp.

Khai thác lợi thế để thu hút đầu tư

Ngày 4/6/1959, thực hiện chỉ đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Hội đồng Chính phủ quyết định thành lập Công trường Khu Gang thép Thái Nguyên, xây dựng nhà máy với công suất thiết kế 10 vạn tấn thép cán mỗi năm, đáp ứng yêu cầu cấp thiết về nền tảng vật chất - kỹ thuật cho công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Chỉ 4 ngày sau khi Công trường được thành lập, ngày 8/6/1959, Bác Hồ đã đến thăm lần thứ nhất. Trong buổi nói chuyện với cán bộ, công nhân, Người nhấn mạnh trách nhiệm làm chủ đất nước, làm chủ nhà máy; yêu cầu giữ gìn của công, thi đua tiết kiệm, chống lãng phí; đồng thời khích lệ tinh thần dám nghĩ, dám làm, phát huy sáng kiến cải tiến kỹ thuật và nâng cao năng suất lao động.

Sau hơn 3 năm xây dựng, đúng 8 giờ 30 phút ngày 29/11/1963, mẻ gang đầu tiên từ Lò cao số 1 ra đời trong niềm vui vỡ òa. Thời khắc lịch sử ấy đánh dấu mốc son quan trọng, mở ra bước phát triển mới cho ngành luyện kim Việt Nam và trở thành Ngày truyền thống công nhân Gang thép.

Với bề dày trong phát triển công nghiệp nặng, là "cái nôi" của ngành luyện kim và hiện vẫn giữ vị thế một trong những trung tâm luyện kim của cả nước, những năm qua Thái Nguyên chú trọng quy hoạch phát triển các khu, cụm công nghiệp, qua đó thu hút mạnh mẽ đầu tư, nhất là các dự án FDI.

Đến nay, Thái Nguyên đã quy hoạch 19 khu công nghiệp và 1 khu công nghệ thông tin tập trung, cùng 68 cụm công nghiệp với tổng diện tích gần 4.600ha.

Trong các KCN trên địa bàn, có 343 dự án còn hiệu lực, gồm 188 dự án FDI với tổng vốn đăng ký gần 11 tỷ USD và 155 dự án DDI với tổng vốn khoảng 34 nghìn tỷ đồng. Hiện 14 CCN đã đi vào hoạt động, thu hút 76 dự án sản xuất, kinh doanh, trong đó 60 dự án đang vận hành, tạo việc làm cho gần 12.000 lao động.

Thái Nguyên được biết đến là "cái nôi" sản xuất công nghiệp nặng. Trong ảnh: Sản xuất sản phẩm kẽm thỏi của Nhà máy kẽm điện phân Thái Nguyên.

Chị Nguyễn Thị Thủy, xã Kha Sơn, phấn khởi cho biết: Chủ trương phát triển công nghiệp của tỉnh đã giúp người dân “ly nông bất ly hương”. Hiện cả hai vợ chồng tôi đều làm công nhân tại Chi nhánh may Phú Bình 4 (CCN Kha Sơn) của Công ty CP Đầu tư và Thương mại TNG, với tổng thu nhập hơn 20 triệu đồng/tháng. Ngoài giờ làm, gia đình vẫn canh tác vài sào ruộng, chăn nuôi thêm gia súc, gia cầm nên đời sống ngày càng ổn định.

Phát triển các ngành công nghiệp nền tảng

Thời gian qua, cấp ủy, chính quyền tỉnh Thái Nguyên đã phát huy tiềm năng, lợi thế, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo chuyển dịch cơ cấu kinh tế nhanh và mạnh mẽ. Nhờ vậy, Thái Nguyên hiện đứng đầu các tỉnh trong vùng và xếp thứ tư cả nước về giá trị sản xuất công nghiệp.

Nhờ lợi thế nổi trội về hạ tầng KCN, CCN với quỹ đất sạch và hệ thống giao thông đồng bộ, Thái Nguyên đã trở thành điểm đến của nhiều tập đoàn lớn như Samsung, Masan, Central Retail... Các doanh nghiệp này không chỉ tạo chuỗi giá trị mà còn là nền tảng quan trọng để tỉnh duy trì tốc độ tăng trưởng công nghiệp, thương mại, dịch vụ cao hơn mức bình quân cả nước.

Dịch vụ logistics của tỉnh ngày phát triển chuyên nghiệp hóa.

Bên cạnh lợi thế về hạ tầng, Thái Nguyên còn có nguồn nhân lực chất lượng với hệ thống đại học, cao đẳng, cơ sở dạy nghề tập trung.

Sau sáp nhập, không gian và dư địa phát triển công nghiệp của tỉnh được mở rộng. Là một trong những địa phương thuộc Vùng Thủ đô, Thái Nguyên có vị trí địa - chính trị, địa - kinh tế chiến lược, hệ thống giao thông kết nối liên tỉnh, liên vùng và quốc tế khá đồng bộ, nằm ở điểm giao thoa giữa đồng bằng và miền núi. Đây là điều kiện thuận lợi để tỉnh thu hút đầu tư, phát triển kinh tế, đặc biệt là công nghiệp.

Để hiện thực hóa mục tiêu đưa Thái Nguyên trở thành một trong những trung tâm kinh tế công nghiệp hiện đại của vùng vào năm 2030, sau hợp nhất, tỉnh chỉ đạo các sở, ngành khẩn trương rà soát, điều chỉnh Quy hoạch tỉnh, bảo đảm cập nhật với Quy hoạch tổng thể quốc gia, Quy hoạch vùng và các quy hoạch ngành. Trọng tâm là thu hút đầu tư, phát triển các ngành công nghiệp nền tảng có thế mạnh như luyện kim, cơ khí chế tạo, công nghiệp hỗ trợ, vật liệu, khai thác và chế biến khoáng sản, điện - điện tử.

Đồng thời, tỉnh tăng cường liên kết giữa doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp FDI, từng bước tạo điều kiện để doanh nghiệp trong tỉnh tham gia sâu vào chuỗi sản xuất, cung ứng toàn cầu.

Cùng với đó, Thái Nguyên đẩy mạnh cải cách hành chính, tập trung rà soát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của các dự án trọng điểm, nhất là trong lĩnh vực công nghiệp. Tỉnh đồng thời rà soát, bãi bỏ hoặc kiến nghị bãi bỏ những quy định, thủ tục, điều kiện kinh doanh không phù hợp nhằm giảm chi phí tuân thủ, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh.

Với chiến lược và mục tiêu rõ ràng, Thái Nguyên từng bước hiện thực hóa khát vọng trở thành trung tâm công nghiệp hiện đại, đạt mức thu nhập trung bình cao trước năm 2030 và phấn đấu vươn lên nhóm tỉnh có thu nhập cao trước năm 2045.

Hằng Nga