Việt Nam - thị trường đầu tư tác động tăng trưởng nhanh nhất ASEAN

Tại diễn đàn, các đại biểu cho biết, hệ sinh thái đầu tư tác động tại nước ta đang phát triển ấn tượng và đã bắt đầu cho kết quả. Theo báo cáo của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư năm 2022, cả nước có khoảng 22.000 doanh nghiệp tạo tác động xã hội (SIB), chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, hoạt động trong các lĩnh vực nông nghiệp, giáo dục, y tế, thủ công mỹ nghệ… Đến nay đã tăng lên khoảng 26.000 doanh nghiệp, không chỉ tạo ra việc làm và dịch vụ có ý nghĩa xã hội, mà còn thu hút ngày càng nhiều nguồn vốn đầu tư từ trong nước lẫn quốc tế.

Toàn cảnh diễn đàn

Kết quả từ Chỉ số Đầu tư tác động Việt Nam (Chỉ số Cam) năm nay cho thấy các xu hướng tích cực khi Việt Nam đạt 51/100 điểm, tiếp tục đứng đầu khu vực ASEAN và vượt trên mức trung bình toàn cầu là 44 điểm. Trong đó, điểm thành tựu về bình đẳng giới của Việt Nam là 49 điểm - cao hơn mức trung bình toàn cầu, thể hiện sự nỗ lực lớn trong trao quyền cho phụ nữ và nhóm yếu thế thông qua các mô hình kinh doanh vì mục tiêu xã hội. Những con số này cho thấy, hệ sinh thái đầu tư tác động của nước ta đang từng bước hình thành thành, đóng góp ngày càng rõ nét vào tăng trưởng kinh tế bền vững và phát triển xã hội.

Việt Nam đạt điểm cân bằng ở ba trụ cột: Giới 51 điểm, Khí hậu 44 điểm và Tác động cộng đồng 58 điểm. Đặc biệt, 65% doanh nghiệp tác động xã hội (SIB) được đánh giá là do phụ nữ lãnh đạo và số lượng doanh nghiệp nữ sở hữu triển khai giải pháp giảm tác động đến khí hậu đang tăng nhanh.

Chủ tịch VCCI Hồ Sỹ Hùng nhấn mạnh: "Việc Việt Nam tiếp tục dẫn đầu ASEAN trong Chỉ số Cam là niềm tự hào lớn. Để duy trì đà này, các doanh nghiệp tạo tác động xã hội cần nâng cao năng lực cốt lõi, tư duy thị trường, ưu tiên các lĩnh vực có tác động lớn và tăng cường hợp tác với các định chế tài chính phát triển và nguồn vốn hiện nay. Trong bối cảnh đó, diễn đàn năm nay sẽ tập trung trao đổi các giải pháp để “mở khóa” nguồn vốn cho doanh nghiệp tạo tác động: thông qua các cơ chế tài chính đổi mới, như trái phiếu tác động quỹ xanh, quỹ nợ kết hợp cấp vốn hỗ trợ nhằm giúp các doanh nghiệp vừa sẵn sàng và có điều kiện mở rộng quy mô".

Chủ tịch VCCI Hồ Sỹ Hùng phát biểu tại diễn đàn

Báo cáo cũng cho thấy, Việt Nam đang phát triển "như là một thị trường tiềm năng cho đầu tư tác động tại khu vực Đông Nam Á", với tốc độ tăng trưởng nhanh. Về quy mô, từ năm 2012 đến nay đã có hơn 1,6 tỷ USD vốn tác động được giải ngân tại Việt Nam. Riêng năm 2024, khoảng 2,83 tỷ USD vốn cam kết vào Việt Nam cho các mục tiêu phát triển bền vững (vốn từ các nhà đầu tư Tổ chức tài chính phát triển chiếm khoảng 97%). Nhìn chung 63% doanh nghiệp tạo tác động được khảo sát có lãi, cho thấy mô hình kinh doanh khả thi dù hoạt động trong các ngành nhiều thách thức.

Mặc dù vậy, Báo cáo cũng chỉ ra nhiều doanh nghiệp vẫn đang phải đối mặt với khó khăn về vốn, do thiếu minh bạch tài chính, không có kế hoạch kinh doanh rõ ràng, mạng lưới kết nối còn yếu... Ông Trần Anh Đông, Nhà sáng lập Công ty CAS Energy cho rằng: "Xanh hóa lúc này lại trở thành đôi khi gánh nặng cho các doanh nghiệp rất khó khăn trong tìm kiếm các giải pháp công nghệ phù hợp, giá cả phải chăng, chi phí đầu tư lớn, vận hành phức tạp cũng như thiếu nguồn nhân lực để triển khai các dự án".

Tại diễn đàn, ông Jim Nickel, Đại sứ Canada tại Việt Nam khẳng định cam kết của Canada hỗ trợ đầu tư tác động tại Việt Nam thông qua qua các chương trình hợp tác phát triển, đồng thời huy động nguồn vốn từ khu vực tư nhân để thúc đẩy tăng trưởng bền vững và bao trùm. Canada quan tâm hỗ trợ các doanh nghiệp hướng tới phụ nữ, doanh nghiệp tạo tác động tích cực tới môi trường và xã hội, nâng cao năng lực, mở rộng mạng lưới để thu hút vốn tư nhân quy mô lớn. Hiện Dự án của Canada đã hỗ trợ gần 250 doanh nghiệp tạo tác động và đã huy động thành công 17,5 triệu đô la Canada.

Thúy Hằng/VOV1