Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô được UNESCO ghi vào Danh mục Di sản thế giới

Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng Danh lam thắng cảnh quốc gia đặc biệt năm 2009. Ngày 3-7-2003, tại Kỳ họp lần thứ 27 của Ủy ban Di sản thế giới, Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng được UNESCO công nhận là Di sản Thiên nhiên thế giới lần thứ nhất và ngày 3-7-2015, tại Kỳ họp lần thứ 39 của Ủy ban Di sản thế giới, Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng được công nhận lần thứ hai với diện tích vùng lõi là 123.326ha và vùng đệm là 220.055ha. Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng có chung ranh giới tự nhiên với Vườn quốc gia Hin Nam Nô của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào.

Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng. Ảnh: Cục Di sản văn hóa

Hồ sơ Vườn quốc gia Hin Nam Nô đề cử UNESCO công nhận là phần mở rộng của Di sản thiên nhiên thế giới Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng được Chính phủ Lào và Việt Nam thống nhất gửi tới UNESCO tháng 2-2024, để được Ủy ban Di sản thế giới xét duyệt tại Kỳ họp lần này.

Qua quá trình thẩm định, Cơ quan tư vấn của UNESCO là Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên quốc tế (IUCN) đã trình Quyết định lên Ủy ban Di sản thế giới tại Kỳ họp lần thứ 47 để phê duyệt việc điều chỉnh ranh giới của Di sản Thiên nhiên thế giới Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (tỉnh Quảng Trị, Việt Nam) mở rộng sang Vườn quốc gia Hin Nam Nô (tỉnh Khăm Muộn, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào), với tên gọi: “Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô” theo các tiêu chí về địa chất, địa mạo, hệ sinh thái và đa dạng sinh học.

Làng Saen Phan trong Vườn quốc gia Hin Nam Nô.

Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô là một trong những cảnh quan đá vôi, hệ sinh thái nổi bật và nguyên vẹn nhất trên thế giới. Nằm tại điểm giao thoa của dãy núi Annam và vành đai đá vôi Trung Đông Dương, bắc qua biên giới Việt Nam và Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào. Sự hình thành karst (hiện tượng phong hóa đặc trưng của những miền núi đá vôi bị nước chảy xói mòn) đã phát triển từ thời kỳ Paleozoic khoảng 400 triệu năm trước và có thể được coi là khu vực karst quy mô lớn, lâu đời nhất ở châu Á. Sự đa dạng của các hệ sinh thái được tìm thấy trong cảnh quan phức tạp này bao gồm rừng karst khô ở độ cao lớn, rừng ẩm ướt và rậm rạp ở độ cao thấp và các môi trường hang động ngầm rộng lớn. Trong số các cấu trúc ngầm này có hơn 220km hang động và hệ thống sông ngầm được ghi nhận có ý nghĩa toàn cầu. Sự đa dạng sinh học độc đáo với một số loài đặc hữu sinh sống trong các hệ sinh thái phổ tạp nhiệt đới cũng tạo nên các giá trị đặc biệt, có ý nghĩa toàn cầu.

Đoàn công tác Việt Nam tại Kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản thế giới.

Việc quản lý Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô được đề xuất tại 2 bản kế hoạch quản lý riêng biệt (Kế hoạch quản lý Vườn quốc gia Hin Nam Nô và Kế hoạch quản lý Chiến lược Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng). Đồng thời đã được các địa phương của hai nước Việt Nam và Lào ký kết từ nhiều năm qua, trong đó đưa ra những hoạt động chung về việc thực thi pháp luật và phát triển kế hoạch hành động nhằm bảo vệ các giá trị của di sản.

Tham dự Kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản thế giới tại Thủ đô Paris, Pháp, đoàn công tác của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch do TS, KTS Hoàng Đạo Cương, Thứ trưởng dẫn đầu, cùng PGS, TS Lê Thị Thu Hiền, Cục trưởng Cục Di sản văn hóa; GS, TS Nguyễn Văn Kim, Phó chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia đã phối hợp với đoàn chuyên gia Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào để trao đổi về các thông tin liên quan đến Hồ sơ đề cử Vườn quốc gia Hin Nam Nô và Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, đặc biệt là những vấn đề về quản lý Di sản thế giới liên biên giới đầu tiên của Việt Nam và Lào.

Phát biểu tại Kỳ họp lần thứ 47, sau khi Ủy ban Di sản thế giới chính thức thông qua Quyết định phê duyệt việc điều chỉnh ranh giới đáng kể của Di sản Thiên nhiên Thế giới Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (tỉnh Quảng Trị, Việt Nam) để bao gồm Vườn quốc gia Hin Nam Nô (tỉnh Khăm Muộn, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào), với tên gọi: “Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô” trong Danh sách Di sản thế giới, TS, KTS Hoàng Đạo Cương, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết, ngày hôm qua, cũng tại đây, lãnh đạo Bộ Văn hóa hai nước Việt Nam và Lào đã có buổi thảo luận thân tình để trao đổi về định hướng hợp tác quản lý Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô tốt hơn trong thời gian tới.

Đoàn Việt Nam và Lào vui mừng đón tin vui sau khi di sản được UNESCO ghi danh.

Sự kiện “Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô” trở thành Di sản thế giới liên biên giới đầu tiên của Việt Nam và Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào cho thấy tầm quan trọng của hợp tác trên toàn cầu, thông qua việc đề cử di sản chung, đóng góp vào việc thúc đẩy hòa bình và an ninh theo quan điểm của UNESCO, thắt chặt hơn nữa mối quan hệ hữu nghị, đoàn kết giữa 2 nước.

HÀ ANH