WHO khuyến nghị Việt Nam duy trì lệnh cấm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng

Ảnh minh họa.

Ngày 24/11, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam cho biết đã một năm kể từ khi Quốc hội Việt Nam thông qua Nghị quyết 173/2024/QH15.

WHO tại Việt Nam khẳng định lập trường đồng hành cùng với Bộ Y tế trong việc kêu gọi lệnh cấm đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển và sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng được đưa vào trong tất cả các văn bản pháp luật có liên quan, bao gồm cả các đề xuất sửa đổi Luật Đầu tư hiện đang được xem xét.

Trưởng Đại diện của WHO tại Việt Nam, Tiến sĩ Angela Pratt, cho biết kể từ khi bỏ phiếu thông qua lệnh cấm cách đây một năm, Việt Nam đã được cộng đồng quốc tế ghi nhận về vai trò tiên phong trong việc cấm các sản phẩm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng.

“Đây là một quyết định có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với sức khỏe cộng đồng, đặc biệt trong việc bảo vệ sức khỏe và tương lai của thế hệ trẻ”, Tiến sĩ Angela Pratt nhấn mạnh.

Theo bà, để lệnh cấm của Quốc hội đối với các sản phẩm nguy hại này có thể được thực thi hiệu quả, cần đảm bảo rằng việc kinh doanh thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng phải được đưa vào danh mục ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh trong Luật Đầu tư sửa đổi, và không có bất kỳ ngoại lệ nào.

Điều này là cần thiết để bảo vệ những thành tựu về sức khỏe cộng đồng đã đạt được, và đồng thời củng cố uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế với tư cách là một quốc gia tiên phong bảo vệ sức khỏe cho người dân.

Mặc dù việc triển khai và thực thi lệnh cấm của Quốc hội đối với các sản phẩm thuốc lá mới vẫn đang trong giai đoạn đầu, nhưng những bằng chứng hiện có cho thấy lệnh cấm bước đầu đã tạo ra các tác động tích cực một cách rõ rệt.

Theo số liệu từ Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, số ca cấp cứu liên quan đến việc sử dụng các sản phẩm này, đặc biệt ở giới trẻ đã giảm gần 70% trong 10 tháng, sau khi lệnh cấm được ban hành so với cùng kỳ giai đoạn trước đó.

Bên cạnh đó, nhờ lệnh cấm mạnh mẽ được Quốc hội ban hành, hoạt động quảng cáo cho các sản phẩm này bởi những người nổi tiếng, những người có sức ảnh hưởng dường như đã chấm dứt.

Để đảm bảo lệnh cấm của Quốc hội tiếp tục được thực thi hiệu quả, WHO khuyến nghị Quốc hội đưakinh doanh các sản phẩm thuốc lá mới vào danh mục ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh trong Luật Đầu tư sửa đổi.

Không chấp nhận bất kỳ ngoại lệ nào, bao gồm việc cho phép sản xuất các sản phẩm thuốc lá mới để xuất khẩu, vì điều này có thể làm suy yếu mục tiêu bảo vệ sức khỏe cộng đồng và các mục tiêu xã hội khác của lệnh cấm, đồng thời tạo ra những thách thức đáng kể trong công tác thực thi pháp luật.

Việc cho phép sản xuất để xuất khẩu tiềm ẩn nhiều rủi ro, như làm suy yếu cơ sở lý luận về bảo vệ sức khỏe và xã hội của lệnh cấm, đồng thời gây ra sự thiếu nhất quán trong hệ thống pháp luật, tạo cơ hội cho việc buôn lậu và rò rỉ nguồn hàng ra thị trường nội địa. Cùng với đó, đặt ra gánh nặng lớn trong việc kiểm soát và thực thi pháp luật.

Theo WHO, trên thế giới hiện nay, có 42 quốc gia đã ban hành lệnh cấm với thuốc lá điện tử, 24 quốc gia đã cấm thuốc lá nung nóng. Trong khu vực ASEAN, ngoài Việt Nam, 4 quốc gia khác là Singapore, Thái Lan, Lào và Campuchia đã cấm cả hai loại sản phẩm này, Brunei đã cấm thuốc lá điện tử, và Malaysia cũng sẽ áp dụng lệnh cấm với thuốc lá điện tử từ năm 2026.

Thực hành quốc tế tốt nhất hiện nay là các quốc gia ban hành lệnh cấm một cách nhất quán trong hệ thống pháp luật, và không cho phép ngoại lệ đối với việc sản xuất để xuất khẩu.

Tiến sĩ Pratt khẳng định, WHO cam kết đồng hành cùng Bộ Y tế trong việc kêu gọi xây dựng một cách tiếp cận pháp lý toàn diện và nhất quán để bảo vệ sức khỏe và tính mạng của người dân Việt Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ của đất nước, bằng cách đảm bảo rằng lệnh cấm của Quốc hội đối với thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng được phản ánh đầy đủ trong các sửa đổi của Luật Đầu tư.

Phúc Minh