ASEAN và Trung Quốc tăng cường quan hệ trong bối cảnh căng thẳng thương mại toàn cầu
Các ngoại trưởng ASEAN khẳng định quan hệ với Trung Quốc, mong muốn thúc đẩy hợp tác sâu rộng hơn với Bắc Kinh trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố các mức thuế đối ứng mới.
Các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN chụp ảnh chung tại Lễ khai mạc Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 58 (AMM-58). Ảnh: TTXVN.
Báo Nikkei Asia ngày 10/7 đưa tin, tại một cuộc họp với Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị trong khuôn khổ chuỗi các hoạt động của Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN tại Kuala Lumpur, Ngoại trưởng Malaysia Mohamad Hasan khẳng định Trung Quốc là “một trong những đối tác thực chất và năng động nhất của ASEAN.”
Trong khi đó, ông Vương Nghị khẳng định ASEAN là ưu tiên trong chính sách ngoại giao của Bắc Kinh, đồng thời nhấn mạnh bản sắc châu Á chung và vai trò tiên phong của khu vực trong việc xây dựng cộng đồng chung vận mệnh.
Đề cập về những biến động địa chính trị hiện nay, Ngoại trưởng Vương Nghị cho rằng tình hình thế giới đang đặt ra lựa chọn giữa thống nhất hay chia rẽ, hòa bình hay xung đột, hợp tác hay đối đầu. Ông nhấn mạnh rằng các quốc gia cần rút ra bài học từ lịch sử, thúc đẩy một trật tự thế giới bình đẳng và có cấu trúc, đồng thời khuyến khích toàn cầu hóa kinh tế mang tính bao trùm và cùng chia sẻ, hướng tới một hệ thống quốc tế công bằng và hợp lý hơn.
Cuối tháng 5/2025, hai bên đã hoàn tất đàm phán thỏa thuận Khu vực Thương mại Tự do ASEAN – Trung Quốc (ACFTA) phiên bản 3.0, sau chín vòng đàm phán kéo dài hơn hai năm rưỡi. Thỏa thuận nâng cấp này bổ sung chín chương mới, bao gồm các lĩnh vực kinh tế số, kinh tế xanh và kết nối chuỗi cung ứng. Bộ Thương mại Trung Quốc mô tả khuôn khổ mới là “cánh cổng” để xây dựng một thị trường liên kết quy mô lớn giữa Trung Quốc và ASEAN. Hiện tại, ACFTA 3.0 đang chờ được các nước thành viên phê chuẩn và có thể sẽ được ký kết trong năm nay.
Trong khi đó, các nước ASEAN đang chuẩn bị đối phó với loạt thuế mới từ Mỹ, dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/8. Mức thuế được áp dụng gồm: 40% với Myanmar và Lào, 36% với Campuchia và Thái Lan; 32% với Indonesia; 25% với Malaysia và Brunei; và 20% với Việt Nam và Philippines. Washington hiện vẫn chưa công bố mức điều chỉnh đối với Singapore, quốc gia từng bị áp thuế 10% khi chính sách này được công bố hồi tháng 4.
Giới học giả và đại diện doanh nghiệp bày tỏ những lo ngại xung quanh phiên bản 3.0 của Hiệp định ACFTA. Phó giáo sư Ja Ian Chong từ Đại học Quốc gia Singapore nhận định rằng thỏa thuận nâng cấp có thể thúc đẩy thương mại, nhưng cũng làm gia tăng sự phụ thuộc của ASEAN vào Trung Quốc trong lĩnh vực thương mại hàng hóa.
Ở góc độ doanh nghiệp, ông Noto Suenoto, Phó Chủ tịch phụ trách đối ngoại của Hội đồng Doanh nghiệp Indonesia, cảnh báo về nguy cơ hàng nhập khẩu từ Trung Quốc tràn ngập thị trường nội địa ASEAN, đồng thời lo ngại rằng các sản phẩm trong khu vực, bao gồm cả ngành sản xuất, sẽ gặp nhiều khó khăn trong cạnh tranh khi tiếp cận thị trường Trung Quốc.
