Bao giờ dự án Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá hoàn thành?

Thách thức tiến độ

Được kỳ vọng sẽ góp phần hồi sinh những dòng sông "chết" như Tô Lịch, Lừ, Sét và một phần sông Nhuệ, dự án Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá được khởi công từ năm 2016 tại xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì (trước đây) với tổng mức đầu tư hơn 11.196 tỷ đồng.

Dự án Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá có tổng mức đầu tư hơn 11.196 tỷ đồng.

Dự án sử dụng công nghệ Nhật Bản hiện đại với công suất xử lý 270.000m³/ngày đêm. Đây là "chìa khóa vàng" để cải thiện chất lượng môi trường nước, phục vụ gần 1 triệu dân tại 7 quận, huyện (cũ) gồm: Ba Đình, Cầu Giấy, Thanh Xuân, Đống Đa, Hoàng Mai, Hà Đông và Thanh Trì.

Theo thông tin từ Sở Xây dựng Hà Nội, dự án đã được điều chỉnh tiến độ hoàn thành đến năm 2027 theo Quyết định số 2695/QĐ-UBND ngày 28/5/2025. Hiện tại, 4 gói thầu thuộc dự án đang được triển khai, trong đó 2 gói thầu số 3 và số 4 dự kiến hoàn thiện vào năm 2027.

Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, gói thầu số 1 (xây dựng Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá) do Liên danh JFE - TSK, Nhật Bản thực hiện đã cơ bản hoàn thành. Nhà máy được cấp giấy phép môi trường số năm 2024 với công suất ban đầu 100.000m³/ngày đêm.

Sau khi hoàn thành, chạy thử vào ngày 31/5/2025, nhà máy đã được chuyển giao cho Liên danh nhà thầu để vận hành theo gói thầu số 45, bao gồm quản lý, vận hành, bảo dưỡng nhà máy và hệ thống cống thu gom.

Đối với gói thầu số 2 (xây dựng Hệ thống cống bao cho sông Tô Lịch và cống chính) do Công ty TEKKEN, Nhật Bản thực hiện, có thời gian thi công 48 tháng. Các hạng mục chính của hợp đồng gốc đã hoàn thành 100%. Hiện tại, nhà thầu đang triển khai các hạng mục bổ sung, bao gồm hệ thống cống thu gom nước thải hai bên sông Tô Lịch.

Đến nay, 24/63 cửa xả đã được đấu nối, dự kiến hoàn thành toàn bộ vào tháng 8/2025. Ngoài ra, việc xây dựng đập chữ T tại ngã ba sông Tô Lịch gần chùa Long Quang, xã Thanh Liệt, cũng đã cơ bản hoàn thành phần xây lắp.

Sau gần 10 năm triển khai thực hiện, một phần dự án đã được hoàn thiện và đưa vào vận hành.

Gói thầu số 3 (hệ thống cống bao cho sông Lừ) và gói thầu số 4 (hệ thống cống cho một phần khu vực Hà Đông (cũ) và khu đô thị mới) đang được đẩy nhanh tiến độ, dự kiến đến năm 2027 hoàn thành. Trong quá trình thi công, các tuyến cống đủ điều kiện khớp nối sẽ được kết nối ngay để dẫn nước thải về nhà máy xử lý.

Anh Nguyễn Văn Hùng, một người dân sống gần sông Tô Lịch chia sẻ: "Nhiều năm nay, sông Tô Lịch luôn bốc mùi hôi thối, ảnh hưởng lớn đến đời sống người dân. Được biết, dự án Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá sẽ làm sạch sông, chúng tôi rất mong chờ. Hy vọng đến năm 2027, không chỉ sông Tô Lịch mà cả các con sông khác cũng sẽ được hồi sinh".

Phát hiện 63 họng cống không có trong quy hoạch

Ông Hoàng Trọng Tùng, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật và nông nghiệp TP Hà Nội cho biết: Trong quá trình vận hành thử, Ban Quản lý dự án phát hiện 63 họng xả không có trong quy hoạch ban đầu, cùng với 10 họng từ nhà máy, nâng công suất xử lý từ 100.000m³/ngày đêm lên 130.000 - 180.000m³/ngày đêm.

Các họng xả này vốn thuộc lưu vực của các nhà máy Kiến Hưng và Yên Sở, nhưng do các nhà máy này chưa đáp ứng được yêu cầu, thành phố đã chỉ đạo chuyển toàn bộ về Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá để đảm bảo xử lý triệt để nước thải, đặc biệt là trên sông Tô Lịch.

"Ban đã làm việc với các bên liên quan để đấu nối 63 họng xả. Hiện, 24 cửa xả đã được thu gom, chúng tôi đang đẩy nhanh tiến độ để hoàn thành 39 cửa xả còn lại, dự kiến hoàn thiện trong tháng 8/2025", ông Tùng chia sẻ.

Để đáp ứng công suất tăng thêm, Ban Quản lý dự án đã gửi Văn bản số 831/BQLHTKT&NN-YX ngày 3/6/2025 đề nghị Sở Nông nghiệp và Môi trường cấp lại Giấy phép môi trường với công suất 270.000m³/ngày đêm. Hiện, Sở đang hoàn tất các thủ tục cần thiết.

Dự án Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá không chỉ có ý nghĩa về mặt kỹ thuật mà còn mang giá trị lớn về môi trường và xã hội. Với quy mô 13,8ha, dự án bao gồm nhà máy chính, các tuyến cống bao, hệ thống cống thu gom và đấu nối dọc các tuyến đường giao thông tại nhiều quận, huyện.

Người dân kỳ vọng dự án sớm hoàn thiện, góp phần giảm thiểu các dòng sông đã và đang bị ô nhiễm bị ô nhiễm nghiêm trọng trên địa bàn thành phố.

Khi hoàn thành, nhà máy sẽ góp phần nâng tỷ lệ xử lý nước thải của Hà Nội lên khoảng 40%, cải thiện đáng kể chất lượng nước các dòng sông, đặc biệt là sông Tô Lịch - con sông từng được ví như biểu tượng ô nhiễm của Thủ đô.

Dự án là một trong những dự án trọng điểm của Thành phố và được Thành ủy, HĐND, UBND Thành phố, các sở, ngành quan tâm, thường xuyên kiểm tra, đôn đốc chỉ đạo tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ dự án.

"Thời gian qua, Sở Xây dựng Hà Nội đã chỉ đạo, đôn đốc tiến độ dự án Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá. Theo đó, Sở yêu cầu Ban Quản lý dự án và các nhà thầu tập trung nguồn lực, đẩy nhanh thi công các gói thầu còn lại, đặc biệt là gói thầu số 3 và số 4, phấn đấu hoàn thành trong năm 2027", đại diện Phòng Quản lý hạ tầng cấp thoát nước, Sở Xây dựng Hà Nội cho hay.

Kim Thoa