Chính sách mới của OPEC+: Một bước ngoặt quan trọng

Quyết định thay đổi chính sách được OPEC+ công bố vào ngày 3/4 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng đối với thị trường dầu mỏ. Hình minh họa

Các chuyên gia cho biết, thị trường đã khá bất ngờ khi OPEC+ quyết định đẩy nhanh việc rút lại các cam kết cắt giảm sản lượng tự nguyện. Tuy nhiên, điều khiến họ thắc mắc hơn là tại sao bước đi này lại không diễn ra sớm hơn, bởi các yếu tố thúc đẩy đã tích tụ suốt nhiều tháng qua.

“Vào tháng 9 năm ngoái, chúng tôi dự báo rằng Ả Rập Xê Út sẽ chủ động rút dần các mức cắt giảm sản lượng nếu các đối tác trong OPEC+ không tuân thủ đúng cam kết. Điều này cũng phù hợp với hàng loạt lời cảnh báo mà họ đưa ra trước đó dành cho các nước chỉ trông chờ vào nỗ lực của các thành viên khác”, báo cáo cho biết.

Sau một thời gian dài đưa ra cảnh báo và chứng kiến nhiều quốc gia vi phạm cam kết, các chuyên gia cho rằng giờ là thời điểm thích hợp để OPEC+ hành động quyết liệt hơn.

Báo cáo cũng nêu rõ ba điểm chính liên quan đến quyết định lần này:

Chỉ áp dụng nội bộ: Chính sách điều chỉnh lần này chỉ áp dụng với các thành viên trong OPEC+. Các nhà khai thác ngoài khối, đặc biệt là ngành dầu đá phiến của Mỹ, không bị ảnh hưởng bởi thay đổi này.

Không gây dư cung: Dù có sự điều chỉnh, nhưng với mức cung hiện tại vẫn đang khá hạn chế, thay đổi này sẽ không dẫn đến tình trạng dư thừa nguồn cung trong quý II.

Chủ động nội bộ: Đây là một sáng kiến xuất phát từ nội bộ OPEC+, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và củng cố uy tín của tổ chức, chứ không phải phản ứng trước bất kỳ áp lực nào từ bên ngoài.

Điểm đầu tiên trong báo cáo mới, nhóm phân tích của Standard Chartered nhấn mạnh rằng: Điều OPEC+ đang làm không phải là một cuộc chiến giành lại thị phần. Mục tiêu chính lần này là để cải thiện việc thực hiện các cam kết nội bộ trong khối.

“Tuy nhiên, các nước khai thác dầu ngoài OPEC+ có thể cảm thấy giống như nhóm này đang quay lại để giành thị phần. Dù không bị nhắm đến trực tiếp, nhưng khi chính sách của OPEC+ khiến họ chịu ảnh hưởng tiêu cực, thì xét về kết quả cuối cùng cũng chẳng khác gì”, nhóm chuyên gia nhận định.

Với ngành dầu đá phiến của Mỹ, nhóm phân tích cho rằng sản lượng đã bắt đầu chững lại. Theo họ, nguyên nhân là do các công ty dầu đá phiến thiếu các biện pháp bảo hiểm giá, trong khi lại đang chịu ảnh hưởng lớn từ các chính sách thuế quan của Mỹ – những yếu tố này đẩy chi phí khai thác lên và ảnh hưởng đến giá bán.

Họ bổ sung thêm: “Nếu phải chỉ ra nguyên nhân khiến ngành dầu đá phiến Mỹ gặp khó khăn nghiêm trọng như hiện nay, thì chính sách của OPEC+ chỉ là một phần nhỏ. Các yếu tố quan trọng hơn là thuế quan, chi phí lạm phát, chiến lược phòng ngừa rủi ro, điều kiện địa chất và rủi ro tài chính”.

Ở điểm thứ hai, các chuyên gia cho biết dù OPEC+ đang đẩy nhanh việc gỡ bỏ các mức cắt giảm sản lượng tự nguyện, mô hình dự báo của họ vẫn cho thấy thị trường dầu sẽ thiếu cung. Đồng thời, họ đánh giá các chính sách thuế mới của Mỹ, dù có hiệu lực ngay, cũng chưa đủ để khiến thị trường dầu trong quý II rơi vào tình trạng dư thừa lớn.

“Chính vì vậy mà lần tăng sản lượng này của OPEC+ không giống những lần trước. Trước đây, mỗi lần OPEC+ tăng mạnh sản lượng, thị trường thường rơi vào tình trạng mất cân bằng ngay lập tức, tồn kho tăng vọt và phải mất nhiều thời gian để điều chỉnh lại. Nhưng lần này thì khác. Việc tăng sản lượng không kéo theo hệ quả là tồn kho tăng đột biến như trước”, họ nói thêm.

Về điểm cuối cùng, các chuyên gia lưu ý: Mặc dù thông báo của OPEC+ và quyết định thuế quan của Mỹ chỉ cách nhau chưa đầy một ngày, nhưng hai sự kiện này không có liên quan với nhau. Đồng thời, bác bỏ khả năng OPEC+ đưa ra quyết định tăng sản lượng nhằm giúp Mỹ hạ giá dầu để giảm ảnh hưởng của chính sách thuế.

Mỹ không cần ai hỗ trợ cũng có thể khiến giá dầu giảm?

Trong báo cáo mới, các chuyên gia của Standard Chartered nhận định rằng chính phủ Mỹ đã cho thấy họ có thể tự tạo áp lực khiến giá dầu đi xuống – bằng cách đưa ra dự báo về suy thoái kinh tế.

“Thực tế là chỉ cần dự báo kinh tế sẽ suy thoái, Mỹ đã cho thấy họ không cần bất kỳ ai hỗ trợ cũng có thể khiến giá dầu giảm mạnh”, nhóm phân tích nhấn mạnh.

Họ cũng cho rằng chính sách thuế quan của Mỹ không phải là nguyên nhân chính khiến OPEC+ thay đổi chiến lược. “Đây là một quyết định đã được bàn đến từ lâu, thậm chí là bị trì hoãn quá lâu”, nhóm nói thêm.

Phản ứng từ OPEC và kế hoạch sắp tới

OPEC, Nhà Trắng, Bộ Năng lượng Mỹ và Viện Dầu khí Mỹ (API) hiện vẫn chưa bình luận về báo cáo này.

Trong khi đó, trên website chính thức, OPEC đã đăng thông cáo báo chí vào ngày 3/4. Theo đó, các nước gồm Ả Rập Xê Út, Nga, Iraq, UAE, Kuwait, Kazakhstan, Algeria và Oman đã tổ chức họp trực tuyến cùng ngày để đánh giá tình hình và triển vọng thị trường dầu mỏ toàn cầu.

Thông cáo cho biết: “Dựa trên tín hiệu tích cực từ thị trường và triển vọng lạc quan, đồng thời theo đúng quyết định đã được thống nhất vào ngày 5/12/2024 (và khẳng định lại vào 3/3/2025), các nước sẽ bắt đầu tăng dần sản lượng từ ngày 1/4/2025. Cụ thể, trong tháng 5/2025, 8 quốc gia tham gia sẽ nâng sản lượng thêm 411.000 thùng/ngày”.

Mức tăng này bao gồm sản lượng đã lên kế hoạch cho tháng 5, cộng thêm sản lượng điều chỉnh cho hai tháng tiếp theo. Tuy nhiên, OPEC+ cũng nhấn mạnh rằng việc tăng sản lượng có thể tạm dừng hoặc đảo ngược nếu thị trường có diễn biến bất lợi.

“Yếu tố linh hoạt này là nhằm đảm bảo sự ổn định cho thị trường dầu mỏ. Đồng thời, điều này cũng giúp các nước đẩy nhanh việc bù đắp phần sản lượng đã vượt mức cho phép”, OPEC nói thêm.

Ngoài ra, OPEC cũng cho biết các nước thành viên đã tái khẳng định cam kết tuân thủ điều chỉnh sản lượng như đã thống nhất tại cuộc họp lần thứ 53 của Ủy ban Giám sát chung cấp Bộ trưởng (JMMC) vào ngày 3/4/2024.

8 quốc gia trên cũng xác nhận sẽ hoàn tất việc bù đắp phần vượt sản lượng từ tháng 1/2024, và gửi kế hoạch cập nhật cho Ban Thư ký OPEC trước ngày 15/4/2025. Những kế hoạch này sẽ được công bố công khai trên trang web chính thức của OPEC.

Cuối cùng, nhóm này sẽ họp định kỳ hàng tháng để theo dõi diễn biến thị trường, mức độ tuân thủ và tiến độ bù đắp sản lượng. Cuộc họp tiếp theo dự kiến diễn ra vào ngày 5/5 để quyết định sản lượng cho tháng 6.

Nh.Thạch

AFP