Kinh tế Trung Quốc và nỗi lo giảm phát, khẩn cấp có thêm gói kích thích

Các chỉ số lạm phát của Trung Quốc bổ sung thêm bằng chứng cho thấy sự phục hồi đang yếu đi, với những lo ngại về giảm phát đè nặng lên niềm tin. Ảnh: Reuters

Lạm phát 0% trong tháng 6, thấp nhất trong hơn 2 năm

Chỉ số giá tiêu dùng của Trung Quốc tháng 6/2023 không thay đổi so với cùng kỳ năm trước, theo dữ liệu do Cục Thống kê quốc gia Trung Quốc công bố ngày 10/7/2023. Đó là tỷ lệ thấp nhất kể từ tháng 2/2021, khi giá thịt lợn giảm kéo theo chỉ số giá cả giảm mạnh.

Lạm phát cơ bản, loại trừ chi phí năng lượng và lương thực dễ bay hơi, đã giảm xuống 0,4%, từ mức 0,6% của tháng 5. Chỉ số giá sản xuất đã giảm 5,4% so với cùng kỳ năm trước, tốc độ giảm sâu nhất kể từ tháng 12/2015.

“Chỉ số giá tiêu dùng bằng 0 và giá sản xuất giảm sâu hơn trong tháng 6 cho thấy sự phục hồi sau đại dịch của Trung Quốc đã mất nhiều động lực hơn. Động lực giảm giá là dấu hiệu của nhu cầu yếu làm mờ đi triển vọng tăng trưởng. Nhu cầu kích thích nhiều hơn từ Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đang tăng lên” - nhà kinh tế học David Qu của Bloomberg cho biết.

Zhang Zhiwei - Kinh tế trưởng tại Pinpoint Asset Management Ltd, cho biết: “Nguy cơ giảm phát là rất thực tế”.

Cả hai thước đo lạm phát đều bổ sung thêm bằng chứng cho thấy sự phục hồi đang yếu đi, với những lo ngại về giảm phát đè nặng lên niềm tin. Điều đó đã thúc đẩy nhiều suy đoán hơn về những gói kích thích tiềm năng có thể được tính đến để vực dậy nền kinh tế.

Michelle Lam – chuyên gia kinh tế Trung Quốc Đại lục tại Societe Generale SA, cho biết: “Dữ liệu ngày hôm nay chắc chắn ủng hộ việc nới lỏng chính sách nhiều hơn, điều mà các nhà hoạch định chính sách đang làm, nhưng chỉ ở mức độ có cân nhắc”.

Các nhà sản xuất đã trải qua nhiều tháng vật lộn với giá hàng hóa thấp hơn và nhu cầu yếu trong và ngoài nước. Nếu người tiêu dùng và doanh nghiệp tiếp tục hạn chế chi tiêu hoặc đầu tư với hy vọng giá sẽ giảm, điều đó có thể dẫn đến vòng xoáy giảm giá tự nhiên.

Chỉ số Hang Seng China Enterprises đã tăng 0,7% tại thời điểm kết thúc phiên giao dịch sáng ngày 10/7, được thúc đẩy bởi cổ phiếu công nghệ khi các nhà đầu tư tìm kiếm sự bình thường hóa trong môi trường pháp lý của quốc gia.

Chỉ số CSI 300 của cổ phiếu đại lục tăng 0,5%, sau ba tuần giảm. Đồng nhân dân tệ ra nước ngoài đã mất mức tăng tới 0,2% sau dữ liệu lạm phát được công bố.

Có khả năng thêm gói kích thích, nhưng quy mô không lớn

Lực cản chính đối với giá tiêu dùng tháng trước là giá thịt lợn. Giá thịt - một mặt hàng chủ lực trong chế độ ăn uống của người Trung Quốc - đã giảm 7,2% trong tháng 6 so với một năm trước đó. Tỷ lệ giảm này nhiều hơn mức giảm 3,2% của tháng 5.

Chính phủ đã cố gắng đặt mức giá sàn cho thịt lợn, tuần trước chính quyền tuyên bố sẽ mua thêm thịt lợn để dự trữ nhà nước nhằm thúc đẩy nhu cầu.

Tỷ lệ lạm phát của Trung Quốc giảm xuống bằng 0 trong tháng 6/2023.

Giảm phát giá sản xuất cũng được thúc đẩy bởi sự sụt giảm kéo dài của giá cả hàng hóa quốc tế. Trong một tuyên bố, nhà thống kê Dong Lijuan của NBS đã trích dẫn chi phí dầu và than đang tiếp tục giảm.

Ngoài một giai đoạn giảm phát ngắn vào đầu năm 2021, Trung Quốc chưa từng trải qua tình trạng giảm phát giá tiêu dùng kéo dài kể từ năm 2009 trong bối cảnh khủng hoảng tài chính toàn cầu.

Trước đó, Bắc Kinh đã đưa ra gói kích thích trị giá 4 nghìn tỷ Nhân dân tệ (553 tỷ USD) tập trung vào cơ sở hạ tầng và nâng cấp ngành công nghiệp. Mặc dù kế hoạch đó đã thúc đẩy tăng trưởng vào thời điểm đó, nhưng cũng khiến chính quyền địa phương vay nhiều hơn mức cho phép theo luật, khiến nợ nần chồng chất.

Phạm vi của chính sách nhằm ngăn chặn nguy cơ giảm phát lần này bị hạn chế hơn, một phần do lo ngại về rủi ro nợ.

Hầu hết các biện pháp hỗ trợ nền kinh tế đều bị hạn chế, với việc ngân hàng trung ương chỉ cắt giảm một tỷ lệ nhỏ lãi suất chính sách vào tháng trước. Chính phủ cũng đã gia hạn giảm thuế cho người mua ô tô điện.

“Chính phủ rất khó có thể đưa ra các chính sách vĩ mô cực kỳ mạnh mẽ” - Bruce Pang, Kinh tế trưởng tại Jones Lang Lasalle Inc cho biết. Ông nói thêm rằng, các nhà lãnh đạo đang nhấn mạnh “tăng trưởng chất lượng cao, ổn định và tạo ra sự cân bằng giữa điều chỉnh cơ cấu kinh tế và phòng ngừa rủi ro”.

Thủ tướng Lý Cường tuần trước đã nói chuyện với một số nhà kinh tế Trung Quốc về khả năng sẽ phải hỗ trợ, mặc dù ông nhấn mạnh các chính sách sẽ “có mục tiêu, toàn diện và phối hợp tốt” – củng cố kỳ vọng các gói kích thích sẽ không ở quy mô lớn.

Xing Zhaopeng - Chiến lược gia cấp cao về Trung Quốc tại Australia and New Zealand Banking Group cho biết, chính phủ cần chuyển trọng tâm từ các chính sách trọng cung sang các biện pháp giải quyết các vấn đề về nhu cầu.

Chính quyền Trung Quốc từ lâu đã hỗ trợ các công ty bằng cách sử dụng các công cụ cho vay có mục tiêu, chẳng hạn như những công cụ nhằm hỗ trợ các ngành sản xuất và năng lượng tái tạo. Trong khi đó, các quan chức thường tránh xa các chính sách nhằm giúp đỡ trực tiếp người tiêu dùng, chẳng hạn như trợ cấp.

“Trung Quốc hiện đang phải đối mặt với nguồn cung dư thừa” – Xing Zhaopeng nói, đồng thời cảnh báo về “vòng lặp giảm phát - suy thoái” ngày càng gia tăng.

Hoàng Lê (theo Bloomberg)