Ký ức về trận đánh đập tan 'cánh cửa thép' ở Đồng Dù

Ngày 29/4, Ban liên lạc truyền thống Đại đoàn Đồng Bằng - Sư đoàn 320 Nghệ An - Hà Tĩnh tổ chức buổi gặp mặt truyền thống nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025).

Cách đây tròn 50 năm, ngày 30/4/1975 đã trở thành một mốc son lịch sử chói lọi trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân ta - đó là ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, Bắc - Nam sum họp một nhà, kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước vĩ đại, mở ra kỷ nguyên độc lập, tự do và thống nhất Tổ quốc.

Buổi gặp mặt là dịp để các cựu chiến binh cùng nhau ôn lại truyền thống vẻ vang của dân tộc, tưởng niệm những đồng đội đã anh dũng hy sinh, đồng thời thắt chặt thêm tình cảm đồng chí, đồng đội, phát huy tinh thần đoàn kết, nghĩa tình đồng đội.

Toàn cảnh buổi gặp mặt truyền thống của Ban liên lạc truyền thống Đại đoàn Đồng Bằng - Sư đoàn 320 Nghệ An - Hà Tĩnh

Nhớ về trận đánh cửa mở Đồng Dù - Củ Chi ngày 29/4/1975, Thượng tá Phạm Hải Hậu - Tiểu đoàn 25 vận tải, Sư đoàn 320 cho hay: “Căn cứ Đồng Dù được ví là ‘cánh cửa thép’. Dẫu vậy, quân ta vẫn đặt mục tiêu phải đập tan căn cứ này trước ngày 29/4/1975 để quân chủ lực vào được nội đô, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Ai cũng biết trận chiến rất ác liệt, tuy nhiên không ai chùn bước”.

Sau khi hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong chiến dịch Tây Nguyên, mà đặc biệt là trận truy kích địch (Quân đoàn 2 / Quân khu 2 ngụy) trên đường số 7 từ Cheo Reo về Củng Sơn, Tuy Hòa, ngày 8/4/1975, Bộ Tư lệnh Quân đoàn 3 lệnh cho Sư đoàn 320 hành quân thần tốc từ Phú Yên ngược đường số 7, theo đường 14 qua Buôn Mê Thuật - Đức Lập - Bù Đăng vào Chơn Thành nhận nhiệm vụ mới.

Các cựu chiến binh Sư đoàn 320.

Sau 7 ngày đêm hành quân liên tục, vượt qua 500 km với nhiều khó khăn, đêm 14/4, toàn bộ Sư đoàn đã vào vị trí tập kết tại Chơn Thành (Bình Phước), một cách bí mật và an toàn. Ngày 15/4, Sư đoàn nhận nhiệm vụ tập trung lực lượng đánh chiếm căn cứ Đồng Dù, mở cửa cho lực lượng cơ động đột kích cơ giới mạnh của Quân đoàn đánh vào sân bay Tân Sơn Nhất, Bộ Tổng Tham mưu ngụy, sau đó làm dự bị cho Quân đoàn tiến công vào nội thành Sài Gòn.

Theo Thượng tá Hậu, Đồng Dù là căn cứ hỗn hợp quy mô lớn có vị trí rất quan trọng. Đây vốn là hang ổ của Sư đoàn 25 ngụy được xây dựng từ lâu, có hình bầu dục, xung quanh là vùng đất trắng bằng phẳng, trống trải hoang tàn. Xung quanh căn cứ, địch bố trí một hệ thống hàng rào từ 8 đến 10 lớp và gài mìn dày đặc. Sau hàng rào là 2 lớp tường đất kiên cố có các lô cốt, ụ súng, hào giao thông nối liền các phân khu. Bên trong căn cứ chia thành từng ô bàn cờ, có đường cơ động cho xe tăng, xe bọc thép và có cả một sân bay hạng vừa,.... Để có thể tiến vào nội đô, giải phóng Sài Gòn, không còn cách nào khác là phải chọc thủng “cánh cửa thép” này.

Thượng tá Phạm Hải Hậu hồi tưởng về trận đánh cửa mở Đồng Dù - Củ Chi ngày 29/4/1975

“17 giờ ngày 26/4/1975, Chiến dịch Hồ Chí Minh chính thức mở màn. Từ 4 hướng, 5 cánh quân lớn của ta dũng mạnh đồng loạt tiến công vào tuyến phòng thủ ngoại vi Sài Gòn. Đến chiều ngày 28/4, sau 2 ngày đêm chiến đấu, quân ta đã phá vỡ các khu vực phòng thủ vòng ngoài của địch, cắt đứt đường số 4, tăng cường vây ép Sài Gòn trên các hướng. Bộ Tổng Tham mưu và các cơ quan chỉ huy Quân đoàn 3 ngụy bỏ chạy, quân địch hoang mang, rối loạn…”, Thượng tá Hậu kể.

Đúng 5 giờ 30 phút sáng 29/4/1975, Sư đoàn được lệnh nổ súng tiến công. Pháo binh Sư đoàn đồng loạt bắn vào căn cứ Đồng Dù và kéo dài trong suốt 2 giờ liền. Trong tiếng nổ vang của pháo cối, xe tăng và pháo phòng không cơ động vào tuyến xuất phát xung phong, bộ binh trên các hướng nổ mìn định hướng và đánh bộc phá liên tục mở bung nhiều lớp hàng rào. Khoảng 30 phút sau, phát hiện được hướng mở cửa của ta, quân địch phản kháng dữ dội, điều động xe tăng, bộ binh hòng bịt cửa mở, đồng thời dùng máy bay trực thăng, pháo cối đánh vào đội hình tiến công của quân ta.

Dịp này, Ban liên lạc truyền thống Đại đoàn Đồng Bằng – Sư đoàn 320 Nghệ An – Hà Tĩnh đã trao tặng quà thân nhân các gia đình liệt sỹ tham gia chiến dịch chiến dịch Tây Nguyên và chiến dịch Hồ Chí Minh.

Đến 8 giờ, sau khi ta tiêu diệt được xe tăng của địch ở khu vực đầu cầu, lúc đó bộ binh ta ào ạt xung phong đánh chiếm đầu cầu và xe tăng của ta vượt qua cửa mở đột phá vào đánh chiếm các mục tiêu bên trong cứ điểm. Sau nhiều giờ trận chiến diễn ra ác liệt, đến 10 giờ 30 phút, ta đã đánh chiếm và làm chủ Sở chỉ huy Sư đoàn 25 của địch, chuẩn tướng Lý Tòng Bá cùng Ban tham mưu đã bỏ chạy.

“11 giờ ngày 29/4/1975, Sư đoàn làm chủ hoàn toàn căn cứ Đồng Dù. Lá cờ quyết chiến quyết thắng của Đại đoàn Đồng Bằng phất phới tung bay tại trung tâm chỉ huy Sư đoàn 25 ngụy, báo hiệu trận đánh đã toàn thắng”, Thượng tá Phạm Hải Hậu nhớ lại.

Trận đánh tiêu diệt cứ điểm Đồng Dù cũng là trận đánh lớn cuối cùng của Sư đoàn 320 trước khi tiến vào giải phóng Sài Gòn. Trong trận đánh này, nhiều chiến sỹ đã anh dũng ngã xuống khi ngày toàn thắng chỉ còn trong gang tấc. Sau đó, Sư đoàn 320 phát triển sang Hóc Môn, Bình Chánh; phối hợp với các đơn vị của Quân đoàn 1 đánh chiếm sân bay Tân Sơn Nhất, Bộ Tư lệnh Quân đoàn 3 ngụy, căn cứ Ra đa thám không Phú Lâm và nhiều mục tiêu quan trọng khác, góp phần làm nên Chiến thắng lịch sử 30/4/1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Trận đánh đập tan cứ điểm Đồng Dù của Sư đoàn 320 đã góp phần làm nên Chiến thắng lịch sử 30/4/1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Thời khắc lịch sử này, tại Nhà bia lưu niệm sự kiện căn cứ Đồng Dù Củ Chi, đại điện Ban liên lạc truyền thống Đại đoàn Đồng Bằng – Sư đoàn 320 cùng Đảng ủy – Chỉ huy Sư đoàn bộ binh 9; Sư đoàn 320/Quân đoàn 34, tổ chức lễ dâng hoa, dâng hương tưởng nhớ các Anh hùng liệt sỹ đã anh dũng hy sinh trước thời khắc miền Nam hoàn toàn giải phóng.

Thu Hiền