Lo ngại phong tỏa Eo biển Hormuz đẩy giá dầu tăng
Thị trường dầu thô toàn cầu có nhiều biến động trong phiên giao dịch ngày 16/6, sau khi giá dầu bất ngờ tăng vọt 7% vào cuối tuần trước.
Nhà máy lọc dầu tại giếng dầu Ahdab ở tỉnh Wasit, Iraq. Ảnh: THX/TTXVN
Nguyên nhân là do các cuộc tấn công qua lại giữa Israel và Iran trong hai ngày 14-15/6, làm dấy lên lo ngại nguy cơ xung đột lan rộng tại khu vực Trung Đông, có thể dẫn tới gián đoạn nghiêm trọng hoạt động xuất khẩu dầu.
Tính đến 14 giờ 42 phút (giờ Việt Nam), giá dầu Brent Biển Bắc tăng nhẹ 6 xu Mỹ, tương đương 0,08%, lên 74,29 USD/thùng. Giá dầu thô kỳ hạn Mỹ (WTI) tăng 21 xu Mỹ, tương đương 0,29%, lên 73,19 USD/thùng. Trước đó vào đầu phiên, cả hai loại dầu này đã tăng hơn 4 USD/thùng, song sau đó quay đầu giảm nhẹ.
Sáng 16/6, Iran đã phóng tên lửa tấn công thành phố Tel Aviv và cảng Haifa của Israel, gây thiệt hại về nhà cửa và thương vong. Vụ việc làm gia tăng lo ngại tại Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7), đang diễn ra tại Canada từ ngày 15 đến 17/6, rằng cuộc đối đầu giữa hai quốc gia thù địch lâu năm có thể nhanh chóng leo thang thành một cuộc chiến khu vực.
Những diễn biến mới nhất khiến thị trường đặc biệt lo ngại về khả năng gián đoạn tại Eo biển Hormuz - tuyến vận chuyển dầu mỏ chiến lược hàng đầu thế giới. Theo ước tính, mỗi ngày có khoảng 18-19 triệu thùng dầu, khí ngưng tụ và nhiên liệu - tương đương 1/5 tổng tiêu thụ dầu toàn cầu - đi qua khu vực này.
Ông Toshitaka Tazawa, chuyên gia phân tích tại Công ty chứng khoán Fujitomi, nhận định hoạt động mua vào trên thị trường dầu hiện chủ yếu được thúc đẩy bởi căng thẳng giữa Israel và Iran. Tuy nhiên, ông lưu ý một phần lực bán đã xuất hiện vào cuối tuần trước do lo ngại thị trường phản ứng thái quá.
Theo ông Tazawa, giới đầu tư đang đặc biệt theo dõi nguy cơ gián đoạn sản xuất dầu của Iran do các cuộc không kích của Israel nhằm vào cơ sở năng lượng. Mặc dù vậy, lo ngại lớn hơn hiện nay vẫn là khả năng phong tỏa Eo biển Hormuz - yếu tố có thể khiến giá dầu tăng vọt.
Trong khi đó, giới phân tích và các quan sát viên của Tổ chức các Nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) cho rằng công suất dư thừa của OPEC và các đồng minh (OPEC+), bao gồm Nga, có thể đủ để bù đắp lượng cung thiếu hụt từ Iran nếu xảy ra gián đoạn.
Ông Richard Joswick, Giám đốc phân tích dầu mỏ ngắn hạn tại S&P Global Commodity Insights, cho biết, nếu hoạt động xuất khẩu dầu của Iran bị đình trệ, các nhà máy lọc dầu Trung Quốc - hiện là khách hàng gần như duy nhất của Iran - sẽ buộc phải tìm nguồn cung thay thế từ các nước Trung Đông khác hoặc từ Nga.
Ông cũng cảnh báo tình huống này có thể khiến chi phí vận chuyển và phí bảo hiểm tàu chở dầu tăng mạnh, thu hẹp mức chênh lệch giá giữa dầu Brent và dầu Dubai (một loại dầu ít phổ biến hơn), đồng thời ảnh hưởng tiêu cực tới biên lợi nhuận của các nhà máy lọc dầu, đặc biệt tại châu Á.
Dữ liệu công bố ngày 16/6 cho thấy, lượng dầu thô xử lý tại Trung Quốc trong tháng 5/2025 đã giảm 1,8% so với cùng kỳ năm ngoái, xuống mức thấp nhất kể từ tháng 8/2024. Nguyên nhân là do hoạt động bảo trì tại cả các nhà máy lọc dầu quốc doanh và tư nhân khiến sản lượng sụt giảm.
