Logistics xanh hỗ trợ doanh nghiệp giảm gánh nặng chi phí dài hạn

Chiều ngày 11/7, tại Hà Nội diễn ra Diễn đàn Logistics xanh - Sức bật trong biến động và kết nối cùng FIATA World Congress 2025.

Cục phó Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công thương ng Trần Thanh Hải cho hay, theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới công bố năm 2023, Việt Nam đứng vị trí thứ 43 trong bảng xếp hạng chỉ số hiệu quả logistics (LPI), thuộc Top 5 ASEAN, sau Singapore, Malaysia, Thái Lan và cùng vị trí với Philippines.

Tốc độ tăng trưởng logistics Việt Nam bình quân hàng năm từ 14-16%, đóng góp quan trọng trong việc đưa tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam năm 2024 lên 786,29 tỷ USD.

Toàn cảnh diễn đàn. Ảnh: DDDN.

Tuy nhiên, những cú sốc từ tình hình kinh tế, chính trị thế giới không chỉ ảnh hưởng đến dòng chảy hàng hóa toàn cầu mà còn đặt ra yêu cầu cấp bách đối với khả năng thích ứng và phục hồi của ngành logistics toàn cầu. Trong bối cảnh này, logistics xanh là vấn đề được cộng đồng doanh nghiệp quan tâm và là điểm tựa để cộng đồng doanh nghiệp vượt qua các cú sốc.

Việc đầu tư vào phương tiện vận tải tiết kiệm nhiên liệu, sử dụng container thông minh, tối ưu lộ trình, số hóa quản lý kho bãi không chỉ tốt cho môi trường mà còn giảm được gánh nặng chi phí dài hạn. Trong bối cảnh giá dầu, giá vận chuyển luôn biến động, đây là một “lá chắn kinh tế” rất cần thiết.

Cũng theo ông Trần Thanh Hải, trên thế giới đặt ra những mục tiêu khá thách thức về giảm phát thải. Theo đó, EU triển khai cơ chế CBAM - đánh thuế carbon lên hàng nhập khẩu có phát thải cao. Áp lực từ người tiêu dùng buộc nhà cung cấp phải xây dựng chuỗi cung ứng xanh, trong đó, các doanh nghiệp dịch vụ logistics tham gia chuỗi cung ứng phải ‘xanh’. Bên cạnh đó, trong bối cảnh thị trường cạnh tranh khốc liệt, chứng chỉ xanh sẽ là điểm vượt trội.

Theo ông Trần Thanh Hải, logistics xanh ở Việt Nam có nhiều cơ hội để phát triển khi hạ tầng giao thông ngày càng được đầu tư xây dựng và mở rộng, đặc biệt là một loạt hệ thống đường cao tốc trọng điểm, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp vận tải tiết kiệm thời gian và chi phí vận chuyển.

Sự bùng nổ về thương mại điện tử và logistics cho thương mại điện tử: Năm 2024, quy mô thị trường thương mại điện tử bán lẻ Việt Nam đạt 25 tỷ USD, tăng 20% so với năm 2023. Với kết quả đó, Việt Nam được xếp vào nhóm 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử hàng đầu thế giới.

Mặc dù vậy, ông Trần Thanh Hải cũng nhấn mạnh đến những thách thức của logistics xanh của Việt Nam. Cụ thể như: Chi phí đầu tư cho logistics xanh còn lớn trong khi chưa có sự hỗ trợ; công nghệ chưa phổ biến, giá thành cao; thiếu chuyên gia có kiến thức và năng lực triển khai; hạ tầng chưa đáp ứng và về nhận thức, thói quen.

Do đó, ông Trần Thanh Hải cho rằng, trong bối cảnh chuyển đổi xanh đang diễn ra mạnh mẽ, doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược để phù hợp với định hướng phát triển xanh. Nâng cấp và mở rộng hệ thống kho bãi, đầu tư các trang thiết bị hiện đại. Bên cạnh đó, ưu tiên sử dụng các phương tiện vận tải thân thiện với môi trường; chia sẻ và nỗ lực hợp tác giữa các doanh nghiệp; áp dụng công nghệ mới và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tối ưu hóa; xây dựng mô hình logistics xanh tích hợp

Để thúc đẩy nhanh logistics xanh, ông Trần Thanh Hải cho biết, Nhà nước đang thực hiện vai trò kiến tạo với những định hướng, chỉ đạo quan trọng. Cụ thể, Quyết định số 876/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí metan cho ngành giao thông vận tải. Mục tiêu tổng quát được đặt ra là phát triển hệ thống giao thông vận tải xanh hướng tới mục tiêu phát thải ròng khí nhà kính về 0 vào năm 2050.

Cùng với đó, Chiến lược phát triển dịch vụ logistics thời kỳ 2025-2035, tầm nhìn đến năm 2050 đặt ra mục tiêu phát triển ngành logistics Việt Nam bền vững, hiệu quả, chất lượng và có giá trị gia tăng cao, có khả năng cạnh tranh trong khu vực cũng như trên thế giới, phát huy lợi thế của Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu

Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam Đào Trọng Khoa, cho hay, ngành logistics Việt Nam đang đứng trước một ngã rẽ mang tính lịch sử, trong đó, chuyển đổi xanh không còn là một lựa chọn, mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc để doanh nghiệp logistics Việt Nam hội nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, nâng cao năng lực cạnh tranh và khẳng định vị thế.

Với sự đồng lòng và hợp tác chặt chẽ, ngành logistics Việt Nam sẽ không chỉ vượt qua những biến động hiện tại mà còn tạo nên những bước tiến vượt bậc, góp phần vào mục tiêu phát triển kinh tế xanh và bền vững của đất nước.

Hồ Hương