Nguy cơ thiếu chuyên gia đầu ngành trong nhiều lĩnh vực quan trọng

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh chủ trì cuộc họp Đoàn giám sát chuyên đề

Báo cáo tóm tắt kết quả giám sát cho thấy, hiện nay, nguồn nhân lực của nước ta cơ bản đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội.

Quy mô nguồn nhân lực có bước phát triển, cơ cấu ngày càng phù hợp; trình độ, kỹ năng của lực lượng lao động được nâng lên; năng suất lao động, việc làm, thu nhập của người lao động có chuyển biến tích cực.

Đối với khu vực công, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức chiếm tỷ lệ không nhiều trong tổng số lực lượng lao động toàn xã hội, phần lớn có trình độ từ đại học trở lên; công tác tuyển dụng, sử dụng, quản lý và phát triển nguồn nhân lực được thực hiện nghiêm túc, bảo đảm công khai, minh bạch theo quy định. Do vậy, chất lượng, trình độ đội ngũ nhìn chung đáp ứng tốt yêu cầu.

Đối với khu vực ngoài công lập, số lượng lao động có sự gia tăng (tốc độ tăng bình quân khoảng 0,65%/năm trong giai đoạn 2021-2024), nhất là trong khu vực có vốn đầu tư nước ngoài.

Năm 2024, cả nước có gần 47,3 triệu người lao động làm việc ở khu vực ngoài Nhà nước, chiếm 89,3% tổng lực lượng lao động và chiếm trên 91% tổng số lao động có việc làm của nền kinh tế.

Tuy nhiên, trong bối cảnh bước vào kỷ nguyên mới, yêu cầu về nhân lực cao hơn, đất nước ta đang đứng trước nguy cơ thiếu hụt nhân lực chất lượng cao, nhất là chuyên gia đầu ngành, “tổng công trình sư” trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, lĩnh vực kinh tế mới, nhân lực phục vụ công nghiệp quốc phòng, an ninh và các lĩnh vực quan trọng khác như: luật, trí tuệ nhân tạo, bán dẫn, khí tượng thủy văn...

Cơ cấu ngành nghề đào tạo chưa thực sự hợp lý, chưa gắn kết chặt chẽ và theo kịp nhu cầu của thực tiễn.

Tại cuộc họp, các ý kiến cho rằng, cần xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực quốc gia và giám sát, đánh giá kết quả thực hiện; xây dựng cơ sở dữ liệu về nhân lực, dự báo về nguồn nhân lực và đề xuất chính sách, lựa chọn lĩnh vực trọng điểm để xây dựng chính sách phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao...

Việc phát triển và sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao cần bám sát với 4 nghị quyết trụ cột được Bộ Chính trị ban hành gần đây: Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết 59-NQ/TW về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân.

Theo đó, các trường đại học khi đào tạo cần đáp ứng yêu cầu, nhu cầu tuyển dụng của khối kinh tế tư nhân, doanh nghiệp tư nhân.

Phát biểu tại cuộc họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh, Trưởng Đoàn giám sát cho rằng, các cơ sở giáo dục đại học cần tiếp tục có giải pháp hữu hiệu để khắc phục những hạn chế trên; đồng thời có dự báo về ngành nghề, nguồn nhân lực đào tạo sát với nhu cầu tuyển dụng trên thị trường.

Bên cạnh đó, việc đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao hiện nay cần bám sát yêu cầu của 4 nghị quyết trụ cột được Bộ Chính trị ban hành.

ANH PHƯƠNG