Nguy hiểm của thời tiết lạnh với người cao tuổi và cách xử trí

Trong mùa đông, đặc biệt là thời tiết mưa bão, tiếp xúc với lạnh có thể làm nhiệt độ cơ thể giảm xuống dưới mức bình thường (36,5 độ C) và giảm thân nhiệt - một tình trạng mà trong đó nhiệt độ cơ thể giảm xuống dưới 35 độ hoặc ít hơn, một yếu tố làm dễ tổn thương đa hệ thống cơ thể và có thể gây nguy hiểm tính mạng.

Thời tiết lạnh nguy hại cho sức khỏe người cao tuổi

Sự nguy hiểm do lạnh ở người cao tuổi cao hơn người trẻ, do sự kết hợp của các yếu tố cơ thể và các yếu tố hành vi:

Lạnh từ môi trường ít được cảm nhận ở người cao tuổi; khả năng kiểm soát và điều chỉnh nhiệt độ cơ thể ở người cao tuổi bị giảm đi so với người trẻ.
Người cao tuổi mắc nhiều bệnh mãn tính và dùng nhiều loại thuốc dễ bị tổn thương hơn do lạnh.
Người cao tuổi với dinh dưỡng nghèo dễ bị tổn thương hơn do lạnh.
Những người cao tuổi có xu hướng uống quá ít nước và dễ mất nước ngay cả trong mùa đông lạnh.
Những người cao tuổi thiếu hoạt động ở nhà, ăn mặc không thích hợp cho thời tiết lạnh.
Đôi khi cũng có một xu hướng làm sưởi ấm trong nhà ít đi, để tiết kiệm chi phí tiền điện chạy máy sưởi ấm.

Đối với người cao tuổi, nếu mắc nhiều bệnh nền phải đối diện với những rủi ro sức khỏe rất cao, thậm chí dẫn đến tử vong. Ảnh minh họa

Những biện pháp phòng ngừa khi thời tiết lạnh

Cần sưởi ấm thích hợp và tránh tiếp xúc với lạnh

Duy trì nhiệt độ 20- 24 độ C trong phòng. Nên có một nhiệt kế đo nhiệt độ phòng để sẵn trong phòng.

Để hệ thống sưởi có hiệu quả, cần khép kín các cửa nhà (cửa sổ, cửa ra vào...). Tuy nhiên, tạo thông khí phòng nên được duy trì. Không khí trong phòng nên được giữ đủ ẩm, tránh không khí quá khô và khó chịu cho hơi thở, trong khi đồng thời tránh không khí quá ẩm ướt có thể gây bệnh.

Việc sử dụng của máy sưởi chạy bằng dầu hỏa, hoặc than củi là nghiêm cấm trong phòng kín, vì sẽ thải ra carbon monoxide có thể gây mất ý thức. Hãy chắc chắn mặc quần áo đủ ấm và thoải mái, với một vài lớp, để tránh mất nhiệt, nhưng không làm hạn chế đi lại trong nhà.

Vào buổi sáng, điều quan trọng là ăn mặc đủ ấm, vì cơ thể vẫn không đủ hoạt động (do sự trao đổi chất thấp) để làm ấm.

Vào ban đêm, khi đi ngủ, cần có một tấm chăn phù hợp, mặc quần áo đủ ấm, bao gồm tất chân, và chắc chắn nhiệt độ phòng đủ ấm (sử dụng máy sưởi an toàn).

Tránh đi ra ngoài trong thời tiết lạnh hoặc mưa bão. Nên theo dõi các dự báo thời tiết và có kế hoạch ra khỏi nhà phù hợp. Khi cần thiết rời khỏi nhà, ngoài có một chiếc áo khoác, đội mũ len và găng tay cũng được khuyến khích.

Giữ thói quen sức khỏe lành mạnh

Hãy chắc chắn để uống đủ lượng nước trong mùa đông, uống 6-8 ly nước ấm một ngày, ngay cả khi không cảm thấy khát nước.

- Tránh uống

rượu

và đồ uống có chứa caffeine.

- Ăn thường xuyên, các bữa ăn tương đối nhẹ 5-6 lần một ngày và tránh ăn các bữa ăn nặng.

- Dùng thức uống và thực phẩm nóng giúp bảo vệ thân nhiệt.

- Khi ở nhà, chủ động vận động thích hợp, để tăng lưu lượng máu và tăng nhiệt độ cơ thể.

Tham khảo thêm ý kiến bác sĩ

Tham khảo ý kiến bác sĩ về việc uống thuốc có thể làm tăng độ nhạy cảm với thời tiết lạnh (đặc biệt thuốc ngủ, thuốc bình thần và thuốc giảm đau "mạnh") có thể nâng cao các rủi ro khi tiếp xúc với lạnh.

Trong trường hợp nghi ngờ bị hạ thân nhiệt (giảm nhiệt độ cơ thể) khiến người già xuất hiện lạnh, kém đáp ứng hay lú lẫn cần gọi trợ giúp y tế ngay lập tức.

Trường hợp người cao tuổi sống một mình, xử trí thế nào?

Người sống một mình có thể gặp khó khăn khi làm ấm nóng nhà và chăm sóc cho bản thân (mặc quần áo, ăn, uống), và họ có nguy cơ cao đối với thương tổn do lạnh. Đôi khi, người già sống một mình bị té ngã ở nhà và vẫn còn nằm trên sàn lạnh trong thời gian dài, có thể dẫn đến hạ thân nhiệt nặng.

Do đó, cần thực hiện các giải pháp sau đây:

Giữ liên lạc thường xuyên với gia đình, bạn bè, hàng xóm hoặc tình nguyện viên công tác xã hội.
Nên thiết lập và đăng ký các chi tiết cá nhân khi sống đơn độc (tên, địa chỉ và số điện thoại) cho các tổ chức quản lý người cao tuổi (câu lạc bộ người cao tuổi, trạm y tế, bác sĩ gia đình...) để nhận được theo dõi sức khỏe định kỳ và liên hệ khi cần thiết.

Tóm lại: Để phòng bệnh khi thời tiết lạnh người cao tuổi cần chú ý giữ ấm cho cơ thể, đặc biệt không để lạnh đột ngột. Bởi vì, lạnh đột ngột là yếu tố nguy hiểm nhất có thể xẩy ra đột quỵ (tai biến mạch máu não). Vì vậy, để tránh lạnh đột ngột, người cao tuổi không tắm nước lạnh (cần tắm nước ấm) và trong phòng kín gió; nên tắm nhanh, trước khi tắm người cao tuổi hoặc người nhà cần chuẩn bị sẵn khăn tắm, quần áo sạch để khi tắm xong lau người và mặc quần áo ngay.

Hàng ngày cần mặc ấm (nhất là giữ ấm phần ngực, cổ), ngủ ấm, tránh gió lùa, nên hạn chế ra khỏi nhà lúc sáng sớm hoặc trời đang mưa. Nên lưu ý ăn, uống đủ nóng, ấm.

Nên có chế độ dinh dưỡng hợp lý (nếu có điều kiện) như dinh dưỡng đủ chất, hạn chế ăn thịt, tăng cường ăn cá, ăn nhiều rau vào các bữa ăn chính, uống đủ lượng nước cần thiết hàng ngày (1,5-2,0 lit bao gồm cả nước trong rau, canh, trái cây).

Cần bỏ thuốc lá, thuốc lào và không nên uống rượu, bia nhất là đã bị các bệnh mạn tính như tăng huyết áp, đái đường, mỡ máu cao hoặc viêm họng, viêm phế quản mạn tính, hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, viêm xoang.

TS.BS Lê Thanh Hải