Những kỳ vọng lớn từ Lạch Huyện 10 năm tới

Quy hoạch khu bến Lạch Huyện (Hải Phòng) được điều chỉnh để đáp ứng xu thế phát triển của đội tàu và nhu cầu hàng hóa thông qua, được dự báo sẽ tăng rất lớn trong những năm tới.

Cảng cửa ngõ Lạch Huyện đang có tốc độ tăng trưởng hàng hóa gần 20%/năm (Ảnh minh họa)

Tăng chiều dài tuyến bến

Tháng 5/2018, hai bến cảng container đầu tiên tại cảng cửa ngõ khu vực phía Bắc - Lạch Huyện (Hải Phòng) chính thức được đưa vào khai thác với công suất thiết kế 1,1 triệu TEU/năm, năng lực đón tàu container theo quy hoạch được duyệt là đến 6.000 TEU.

Chỉ sau hơn 3 năm hoạt động, tàu container đến Lạch Huyện tăng mạnh về kích cỡ, từ những con tàu sức chở 6.000 TEU (hơn 67.500 tấn) ban đầu, đến nay, cập cảng hai bến khởi động đã có những tàu đến hơn 12.000 TEU (132.900 tấn).

Theo quy hoạch hiện tại (Quyết định số 2973/2014 của Bộ GTVT), giai đoạn 2021 - 2025, Lạch Huyện sẽ có 9 bến cảng.

Trong đó, 6 bến container đón tàu đến 6.000 TEU (8.000 TEU giảm tải) và 3 bến tổng hợp đón tàu đến 50.000 tấn (tàu 100.000 tấn giảm tải). Tổng lượng hàng thông qua khoảng 35 - 41 triệu tấn/năm.

Tuy nhiên, theo quy hoạch mới đề xuất giai đoạn từ 2020 - 2025, số bến cảng tại Lạch Huyện sẽ 7 - 9 bến container đón tàu đến 12.000 TEU, 2 - 3 bến tổng hợp đón tàu đến 100.000 tấn.

Tổng lượng hàng thông qua từ 31 - 35 triệu tấn/năm (hàng container từ 2,2 - 2,4 triệu TEU/năm).

Giai đoạn từ năm 2025 định hướng đến năm 2030, Lạch Huyện sẽ có tổng số 13 - 15 bến, trong đó 10 - 12 bến phục vụ tàu container (từ bến 1 về phía hạ lưu) đến 12.000 TEU (hoặc đến 18.000 TEU), 3 bến phía thượng lưu bến số 1 tiếp nhận hàng tổng hợp đến 100.000 tấn.

Tổng lượng hàng hóa thông qua khu từ 76 - 85 triệu tấn/năm (trong đó hàng container từ 5,5 - 6,1 triệu TEU/năm, bằng 60 - 70% so với quy hoạch cũ).

Đáng chú ý, trước quy mô phát triển của đội tàu thế giới, chiều dài các bến container cũng được điều chỉnh với 375m/cầu bến từ bến số 1 - 4 và 450m/cầu bến từ bến số 5 về phía hạ lưu thay vì đồng nhất chiều dài bến (375m/cầu) như trước đây.

Ông Hồ Kim Lân, Tổng thư ký Hiệp hội Cảng biển VN cho biết, từ năm 2004 đến nay, cỡ tàu từ 12.000 TEU trở lên đã có chiều dài từ 366 - 399m. Đến năm 2023, tàu có chiều dài từ 366 - 399m dự báo sẽ chiếm chủ đạo.

Hàng container hiện đang có mức tăng trưởng khoảng 500.000 TEU/năm. Với tỷ lệ tăng bình quân của hàng xuất nhập khẩu qua khu vực Hải Phòng là 15%/năm, đến năm 2030, mức tăng trưởng hàng hóa qua cảng biển Hải Phòng có thể đạt 750.000 - 800.000 TEU/năm.

Do vậy, đến năm 2030, khu vực Lạch Huyện cần có thêm ít nhất 6 bến container để đáp ứng nhu cầu cho hơn 7 triệu TEU hàng hóa tăng trưởng. Nhu cầu phát triển cầu bến này tương đồng với sự điều chỉnh số lượng bến cảng của Bộ GTVT.

Trao đổi với Báo Giao thông, ông Hoàng Hồng Giang, Phó Cục trưởng Cục Hàng hải VN cho biết, sau khi tiếp nhận tờ trình của Bộ GTVT, Phó Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ GTVT chủ trì, phối hợp với UBND TP Hải Phòng và các cơ quan liên quan căn cứ quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ mới và tình hình triển khai các bến cảng để quyết định theo thẩm quyền điều chỉnh quy hoạch chi tiết khu bến Lạch Huyện.

“Hiện, Bộ GTVT vẫn đang lấy ý kiến của các cơ quan liên quan để hoàn thiện quy hoạch điều chỉnh khu bến Lạch Huyện trước khi xem xét phê duyệt”, lãnh đạo Cục Hàng hải thông tin.

Nâng năng lực đường thủy, mở rộng mạng lưới đường bộ

Đại diện Công ty CP tư vấn xây dựng Cảng - Đường thủy (Tedi Port - đơn vị tư vấn quy hoạch) cho biết, để đáp ứng hoạt động khai thác khu bến Lạch Huyện, quy hoạch điều chỉnh cũng đã đề ra lộ trình phát triển đường bộ kết nối cảng.

Đến năm 2025, cầu Tân Vũ Lạch Huyện 2 sẽ được đầu tư với quy mô 8 làn xe, nâng tổng số làn xe lên thành 12 làn. Cùng đó, tuyến đường Tân Vũ - Lạch Huyện sẽ được mở rộng có bề rộng 122m, gồm 8 làn đường chính và 4 làn đường gom.

“Đến trước năm 2050, nghiên cứu đầu tư xây dựng tuyến cầu Tân Vũ - Lạch Huyện 3 với quy mô 6 - 8 làn xe đáp ứng nhu cầu phát triển khi khu bến Lạch Huyện đạt công suất tối đa (khoảng 150 - 160 triệu tấn).

Quỹ đất phù hợp cũng sẽ được bố trí, phấn đầu đến năm 2030, nghiên cứu đầu tư tuyến đường sắt vào khu bến Lạch Huyện”, đại diện Tedi Port cho hay.

Dưới góc độ là tư vấn trực tiếp cho doanh nghiệp đầu tư hai bến cảng số 5, 6 tại Lạch Huyện, theo ông Cao Trung Ngoan, nguyên TGĐ Cảng Hải Phòng, từ nay đến đầu năm 2025, Lạch Huyện sẽ có 6 bến cảng đi vào khai thác (2 bến đang khai thác và 4 bến (3, 4, 5, 6 ) đang trong tiến trình đầu tư).

Với tốc độ tăng trưởng hàng hóa qua Lạch Huyện dự báo hơn 20% trong những năm tới, nếu hạ tầng chỉ có cầu Tân Vũ 1, ùn tắc giao thông, kẹt cảng là điều khó tránh.

Vì vậy, trong lúc chờ các cầu Tân Vũ tiếp theo được xây dựng, cơ quan chức năng cần sớm nâng cấp hành lang đường thủy nội địa số 1 để nâng cao năng lực vận chuyển hàng hóa, tăng sự liên kết giữa cảng với các bãi logistics nằm dọc đường sông.

“Hiện, trên tuyến hành lang này, sà lan container chỉ khai thác được cỡ từ 72 - 96 TEU do hạn chế tĩnh không cầu Đuống. Nếu bất cập này được cải thiện, việc khai thác sà lan sức chở 180 - 220 TEU với năng lực vận chuyển được 4 lớp container sẽ được thuận lợi. Tốc độ giải phóng hàng hóa và năng lực gom hàng cho cảng Lạch Huyện sẽ được nâng lên”, ông Ngoan nhận định.

Ông Bùi Thiên Thu, Cục trưởng Cục Đường thủy nội địa VN cho biết, lượng hàng vận chuyển về cảng Lạch Huyện bằng phương tiện thủy nội địa hiện chưa đạt 1% so với tổng sản lượng hàng thông qua.

Tuy nhiên, giai đoạn 2021 - 2025, tĩnh không cầu Đuống được nâng cấp, sà lan có thể vận chuyển đến 3 - 4 lớp container, hàng ở Bắc Ninh và các địa phương có nhiều khu công nghiệp khác như: Bắc Giang, Vĩnh Phúc sẽ đẩy hàng container về Bắc Ninh đưa xuống đường thủy nội địa.

Dự báo hàng hóa về khu vực Hải Phòng nói chung và Lạch Huyện nói riêng bằng phương tiện thủy nội địa sẽ tăng mạnh.

Theo đề xuất của Cục Hàng hải VN, giai đoạn 2025 - 2030, luồng vào khu bến cảng thương mại container tại Lạch Huyện sẽ có chiều rộng 160m, cao độ nạo vét -14m.

Trước năm 2030, nghiên cứu luồng kết nối các bến container Lạch Huyện được nghiên cứu giải pháp phân luồng thành 2 làn cho tàu trọng tải đến 30.000 tấn hành hải ra, vào khu vực Đình Vũ và sông Cấm.

Giai đoạn năm 2030 trở đi nghiên cứu phát triển luồng 2 làn với cao độ đáy luồng -16m khi có đủ nguồn lực.

Nam Khánh